10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Düşler Yayıncılık Sayfa 215

“10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 215 Düşler Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Düşler Yayınları Sayfa 215

Metin ve Türle İlgili Açıklamalar

Gezilip görülen yerlere dair bilgi vermek, o yerlerin güzelliklerini ve görülmeye değer özelliklerini anlatmak amacıyla yazılan yazılara gezi yazısı denir. Gezi yazısı; insanların gezmek, yeni yerler görmek isteklerinin sonucunda ortaya çıkmış bir yazı türüdür. Bu tür yazıları okuyan kişi anlatılan yerler hakkında bilgi sahibi olmuş olur. Gezi yazıları insanların belli yerler hakkındaki merakını gidermekle birlikte toplumlar arasında kültürel köprüler de kurar. İletişim teknolojisinin henüz gelişmediği dönemlerde gezi yazıları farklı toplumların birbirlerinin kültürlerini tanımalarında önemli işlevler görmüştür.

Divan edebiyatında gezi yazılarına “seyahatname” adı verilirdi. 17. yüzyılda Evliya Çelebi tarafından yazılan “Seyahatname” bu türün Türk edebiyatındaki ilk örneklerindendir.

Evliya Çelebi yetmiş yıllık ömrünün elli bir yılını seyahatlerde geçirmiş, gezip gördüklerini on cilt tutan “Seyahatname” adlı eserinde anlatmıştır. Okuduğunuz metin “Seyahatname”nin ikinci cildinden alınmıştır. Bu ciltte Bolu ile birlikte Mudanya, Bursa, Sinop, Trabzon, Amasya, Niksar, Erzurum, Bayburt, Erzincan, Merzifon, Ankara, Gürcistan, Kırım ve Nahçivan’la ilgili gözlem ve izlenimleri de yer almaktadır.

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Metinde Bolu ile ilgili tarihî, coğrafi, sosyolojik, hukuki vb. hangi bilgilere yer verilmiştir?

• Cevap: Metinde Bolu’nun tarihi geçmişi, coğrafi konumu, sosyal yapısı, hukuki durumu gibi bilgilere yer verilmiştir. Bolu’nun Sungur Bay Şemsi tarafından fethedildiği ve ocaklık ihsan edildiği, Bursa Tekfuru tarafından kale yapıldığı, Anadolu toprağında başlıca sancak beyi tahtı olduğu, 14 zeâmeti ve 55 tımarı olduğu, cebelileriyle 2800 kılıç askeri olduğu, beş nâhiyesi ve üçyüz akçalı şerif kazası olduğu bilgileri yer almaktadır. Ayrıca, Bolu’nun coğrafi konumu, mahalleleri, evleri, hanları, sarayları, câmileri, hamamları, dükkânları, medreseleri, hafızları, bilginleri, yiyecek ve içecekleri gibi bilgiler de verilmiştir.

2. Metinde yer alan bilgi, tespit ve yorumlara örnekler veriniz.

• Cevap: Metinde, Bolu’nun tarihî önemi hakkında “Sungur Bay Şemsi” tarafından fethedildiği ve ocaklık ihsan edildiği bilgisi verilirken, Bolu’nun sosyal yapısı hakkında “âyan ve eşrâfı, tüccarı çoktur” ifadesi kullanılmıştır. Ayrıca, Bolu’nun hukuki durumuna ilişkin olarak beyine ve kadısına ne kadar para verildiği ve adâletin önemine vurgu yapılmıştır. Bolu’nun coğrafi konumuna ilişkin olarak “topraklı bir dağ arasındadır” ifadesi kullanılmıştır. Bolu’da bulunan saraylar, câmiler, hamamlar, hanlar, dükkânlar ve mektepler de detaylı bir şekilde anlatılmıştır.

3. Metinde Bolu halkının günlük hayatı ile ilgili hangi bilgiler yer almaktadır?

• Cevap: Metinde Bolu halkının günlük hayatı ile ilgili olarak, halkın çoğunluğunun tüccar ve kibar olduğu, kadınların ferace giyip gezmeleri ve örtülü olmaları, Bolu’da çam tahtası ticareti yapılması, Bolu tahtasının İstanbul’da makbul olması, yiyecek ve içeceklerinden methe değerleri beyaz kiraz ve bozası olduğu, “boduç” adı verilen bir nevi bardakları olduğu bilgileri yer almaktadır.

4. Evliya Çelebi’nin böyle bir metin yazmasının sebebi ile ilgili neler söyleyebilirsiniz?

• Cevap: Evliya Çelebi’nin böyle bir metin yazmasının sebebi, gezdiği yerler hakkında bilgi toplamak, bu bilgileri kaydederek gelecek kuşaklara aktarmak ve seyahat edenlerin yolculukları sırasında bilgi edinmelerine yardımcı olmak olabilir.

5. Gezi yazısı türünün ortaya çıkması ile yazılı kültür arasında nasıl bir ilişki vardır?

• Cevap: Gezi yazısı türü, seyahat edenlerin gezdikleri yerleri anlatarak bilgi vermesi açısından yazılı kültürle ilişkilidir. Gezi yazıları, seyahat edenlerin gözlemlerini ve deneyimlerini aktarması sayesinde, okuyucuların farklı yerleri, insanları ve kültürleri tanımalarına yardımcı olmuştur. Bu nedenle, gezi yazıları, yazılı kültürün yaygınlaşması ve insanların bilgi edinme imkanlarının artması açısından önemlidir.

10. Sınıf Düşler Yayıncılık Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 215 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.