11. Sınıf Biyoloji Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 15

11. Sınıf Biyoloji Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 15 Cevapları Meb Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

11. Sınıf Biyoloji Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 15

Aşağıda biyolojik saat ile ilgili bir metin verilmiştir. Metinden yararlanarak sorulan cevaplayınız.

Vücutta birçok fizyolojik olayın belirli aralıklarla tekrarlanmasına biyolojik ritim denir. Bazı hormonların salgılanması, vücut sıcaklığının düzenlenmesi, üreme işlevlerinin gerçekleştirilmesi, uyku düzeninin sağlanması gibi olaylar, sanki içimizde doğal bir zamanlayıcı varmış gibi düzenli aralıklarla gerçekleşir. “Biyolojik saat” diye tanımlanan bu doğal zamanlayıcı, vücuttaki fizyolojik olayların günlük ritmini belirlemekle kalmaz, aylık hatta mevsimsel değişimleri de düzenler.

Biyolojik saat ışık, sıcaklık, iklim gibi çevresel koşullardan etkilense de çoğunlukla bu koşullardan bağımsız çalışır. Beyindeki epifiz beziyle bağlantısı olan ve biyolojik saati düzenleyen en önemli merkez, hipotalamus bölgesinde bulunan “suprakiyazmatik çekirdek (SCN)”tir. Epifiz bezi ve SCN uyumlu bir biçimde çalışarak biyolojik saatin işleyişini sağlar.
Epifiz bezinde ışığa ve elektromanyetik dalgalara duyarlı pinealosit hücreleri bulunur. Bu hücrelerde üretilen melatonin hormonu biyolojik ritimler üzerinde etkilidir. Işık ve elektromanyetik dalgalar bu hormonun salgılanmasını azaltır. Melatonin salgılanmasında artış akşam saatlerinde başlar ve sabah saatlerinde azalır. Melatoninin salgılanması mevsimlik değişiklikler gösterir. Gecelerin uzun, gündüzlerin kısa olduğu kış aylarında melatonin düzeylerindeki artış, bazı canlı türlerinde üreme alışkanlıklarını da belirler. Melatonin üretimi yaşa bağlı olarak değişebilir. Melatoninin üretimi yaşla hızlı bir artış gösterir ve ileri yaşlarda melatonin üretiminde yine önemli bir azalma olur.

(TÜBİTAKBilim ve Teknik Dergisi, Sayı: 493, Sayfa: 58-67, Aralık 2008’den düzenlenmiştir.)

1. Metindeki bilgilere göre biyolojik saati nasıl tanımlarsınız?

• Cevap: Olası cevap: Canlılarda belirli aralıklarla gerçekleşen fizyolojik olayların günlük, aylık ve yıllık ritimlerini kontrol eden ve ana kumanda merkezi beyinde bulunan doğal bir zamanlayıcı olarak tanımlanabilir.

2. Homeostasi ve biyolojik saat arasında nasıl bir bağlantı kurarsınız?

• Cevap: Homeostasi, iç ortamı sürekli değiştirmeyle çalışan dış faktörlerle içteki kontrol mekanizmalarının dinamik hâldeki karşılıklı etkileşimidir. Biyolojik saat sayesinde ışık, sıcaklık, mevsim gibi değişen çevre koşullarına karşı ritmik olaylar gerçekleştirilerek kararlı bir iç ortam oluşturulmaktadır.

3. “Melatonin ışığa duyarlı bir hormondur.” ifadesine katılır mısınız? Gerekçesiyle açıklayınız.

• Cevap: Evet, katılırım. Çünkü bu hormon epifizdeki ışığa duyarlı olan pinealosit hücreler tarafından üretilmektedir. Işık ve elektromanyetik dalgalar salgılanmasını azaltmaktadır. Melatonin miktarı geceleri daha yüksek olduğuna göre karanlıkta salgılanan bir hormondur, diyebiliriz.

11. Sınıf Meb Yayınları Biyoloji Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 15 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.