11. Sınıf Fen Lisesi Biyoloji Ders Kitabı Cevapları Sayfa 109

“11. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı Cevapları Fen Lisesi Sayfa 109 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

11. Sınıf Fen Lisesi Biyoloji Ders Kitabı Cevapları Sayfa 109

1.3.2.2. Karaciğer

Karaciğer, karın boşluğunun sağ üst kısmında yer alan vücudun en büyük organıdır. Loplardan oluşmuş bir organdır. Karaciğer hücreleri; atardamar, toplardamar ve kapı toplardamarı ile bağlantılıdır. Kan, karaciğer hücrelerine dalak, ince bağırsak, mide, pankreas ve kalın bağırsaktan gelen kapı toplardamarı ve kalpten çıkan aortun bir kolu olan karaciğer atardamarıyla gelir.

Karaciğer hücreleri, yağların sindiriminde etkin rol oynayan safrayı (öd) üretir. Karaciğer kanalından geçen safra maddesi, safra kanalıyla safra kesesine iletilir ve burada depolanır. Safrada safra tuzları, su, yaşlanmış alyuvarların parçalanmasıyla oluşturulan safra pigmentleri (bilirübin), kolesterol ve bikarbonat iyonları bulunur. Safra tuzları, yağların mekanik sindirimini sağlayarak ince bağırsaktaki lipazın etkisini arttırır. Yağların ve yağda çözünen vitaminlerin (A, D, E, K) emilimini kolaylaştırır. Safranın diğer bir rolü kandan, yaşlı alyuvarların parçalanması sonucu oluşan bilirübin ve kolesterolün fazlasını atmaktır. Safra içeriğindeki bikarbonat iyonları, bağırsak ortamını bazikleştirip pankreas ve bağırsak enzimlerinin etkisini de arttırır.

İnce bağırsaktan salgılanan kolesistokinin, safra kesesindeki safra sıvısının onikiparmak bağırsağına boşaltılmasını sağlar. Yenilen besinin içeriği, yağ bakımından zenginse midenin çalışmasını ve besinin sindirimini yavaşlatır. Sekretin ise karaciğerde safra üretimini uyarır.
Karaciğerin kanla ilgili önemli fonksiyonları da vardır. Kanın pıhtılaşmasında görev alan trombojen ve fibrinojeni salgılar. Damar içindeki kanın pıhtılaşmasını önleyen heparini üretir. Kansızlık durumunda ve embriyonik dönemde retikulo endotel hücreleri ile alyuvar üretir. Ömrünü tamamlamış alyuvarları, kupfer hücreleri ile parçalayarak safra pigmentlerini veya yeni sentezlenecek alyuvarlar için ham maddeyi oluşturur. Ayrıca alyuvar üretimini uyaran eritropoietin hormonu da üretir.

Karaciğer, provitamin A’yı (karoten), A vitaminine dönüştürür. Yağda çözünen A, D, E, K vitaminlerini, demir, amino asit, glikojen ve yağı depolar. Tüm bu işlevleri gerçekleştiren karaciğer, hücrelerinin yenilenme yeteneği ile organ nakillerinde de önemlidir.

Araştıralım-Paylaşalım

Karaciğer parça nakli nasıl gerçekleştirilir? Sağlıklı bir birey kaç kez karaciğer parçası bağışlayabilir? Araştırınız, sonuçları sınıfınızda paylaşınız.

• Cevap:

Karaciğer parça nakli, bir kişinin vücudundan bir parça alınarak, başka bir kişiye nakledilmesi işlemidir. Bu işlem, karaciğer yetmezliği olan kişilerde sıklıkla gerçekleştirilir. Nakledilen parça, alıcının vücudunda yeni bir karaciğer oluşturmak için kullanılır.

Karaciğer parça nakli, açık cerrahi ya da laparoskopik cerrahi yöntemlerle gerçekleştirilebilir. Laparoskopik cerrahi, daha az invaziv bir tekniktir ve daha hızlı iyileşme süresine sahip olabilir. Karaciğer nakli, genellikle, donörün sağlıklı bir karaciğeri olduğunda gerçekleştirilir.

Bir birey, sağlıklı bir karaciğer parçası bağışlayabilir. Ancak, karaciğerin kendini yenileme özelliği sayesinde, bağışlanan parça zamanla yeniden büyür ve eski boyutuna ulaşır. Bu nedenle, bir birey ömrü boyunca birkaç kez karaciğer parçası bağışlayabilir.

Karaciğer parça nakli, karaciğer yetmezliği olan kişilerin hayatını kurtarmak için hayati önem taşıyan bir işlemdir. Ancak, herhangi bir cerrahi işlem gibi, ciddi riskleri de vardır. Donör için, ameliyat sonrası ağrı, enfeksiyon ve kanama riski olabilir. Alıcı için, nakledilen karaciğer parçasının reddedilmesi ve nakil sonrası enfeksiyon riski vardır. Bu nedenle, karaciğer parça nakli işlemi, dikkatli bir şekilde değerlendirilmeli ve yalnızca uygun durumlarda gerçekleştirilmelidir.

11. Sınıf Fen Lisesi Biyoloji Ders Kitabı Cevapları Sayfa 109 Meb Yayınları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.