11. Sınıf Kimya Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 40

“11. Sınıf Kimya Ders Kitabı Cevapları Sayfa 40 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

11. Sınıf Kimya Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 40

Atom veya İyon Yarıçapı

• Periyodik sistemde aynı grupta aşağıya doğru baş kuantum sayısı ve katman sayısı artar. Çekirdekle dış katmandaki elektron arasındaki elektrostatik çekim gücü azalırken atom yarıçapı artar.
• Periyodik sistemde aynı periyotta sağa doğru katman sayısı değişmez. Çekirdek yükü arttığı için çekirdeğin elektron başına düşen çekim gücü artar, atom yarıçapı azalır. Geçiş ve iç geçiş elementlerinde perdeleme etkisi yüzünden atom yarıçapındaki değişim daha azdır.
• Atom katyon hâline geçerken atom yarıçapı küçülür.
• Atom anyon hâline geçerken atom yarıçapı büyür.
• Katyonun iyon yarıçapı < nötr atomun yarıçapı < anyonun iyon yarıçapı

Örneğin lityum (Li) ile flor (F) bileşik oluştururken lityum elektron vererek katyon olur, lityumun atom yarıçapı küçülür. Flor elektron alarak anyon olur, florun atom yarıçapı büyür (Görsel 1.18).
Katyon veya pozitif iyon: Bir atom katyon oluşturduğunda elektron verir. Bu durumda iyon hâlindeki atomun yarıçapı küçülür. Metaller elektron verdiğinden metallerin iyonik yarıçapları atomik yarıçaplarından daha küçük olur (Görsel 1.19).
Anyon veya negatif iyon: Bir atom anyon oluşturduğunda elektron alır. Bu durumda iyon hâlindeki atomun çapı büyür. Ametaller genellikle anyon oluşturur. Bu nedenle ametallerin iyonik yarıçapları atomik yarıçaplarından daha büyüktür (Görsel 1.20).

Metalik ve Ametalik Özellik

Metaller pozitif iyon oluşturma eğilimindedir. Atomların baş kuantum sayısı (katman sayısı), periyodik sistemde aynı grupta aşağı doğru artar. Dolayısıyla atom yarıçapı da artar. Atom yarıçapı arttıkça dış katmandaki elektronlar çekirdekten uzaklaşır. Çekirdek ve elektron arasındaki çekim gücü azalırken metalik aktiflik artar.
Ametaller negatif iyon oluşturma eğilimindedir. Atom yarıçapı, periyodik sistemde aynı grupta yukarıya doğru küçülür. Atom yarıçapının küçülmesi elektron başına düşen çekim kuvvetini artırır, atomun elektron kazanması kolaylaşır ve ametalik aktifliği artar.

Atom yarıçapı metalik ve ametalik özellik ile yakından ilişkilidir.
• Atom yarıçapı, periyodik sistemde aynı grupta aşağıya doğru artar. Atomun elektron vermesi kolaylaşırken metalik aktifliği artar, ametalik aktifliği azalır.
• Atom yarıçapı; periyodik sistemde aynı periyotta sağa doğru genellikle azaldığı için atomun elektron vermesi zorlaşır, metalik aktifliği azalırken ametalik aktifliği artar.

ARAŞTIRINIZ

Atomların iyonlaşma enerjilerinin nasıl bulunduğunu araştırınız.

• Cevap: İyonlaşma enerjisi, bir atomdan en dıştaki elektronun koparılması için gereken enerjidir. Bu enerji, atomun gaz hâlindeyken spektroskopi teknikleri kullanılarak ölçülür.

11. Sınıf Meb Yayınları Kimya Ders Kitabı Sayfa 40 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.