11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 148

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 148 Cevapları Meb Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 148

1. Kelimelerin yeni bir anlam ifade etmek için yan yana gelerek oluşturduğu söz gruplarına alışılmış bağdaştırma denir. Alışılmamış bağdaştırma ise, birbiriyle uyuşmayan ifadelerden oluşturulan bağdaştırmadır. Alışılmamış bağdaştırmada kelimeler, yan ve mecaz anlamlarıyla kullanılır; imgesel ve sanatlı bir anlatım vardır.
Buna göre Bırakıp gidiyorum Adayı ilkteşrinde/Sen yeşil bir kıyısın, ben dalgayım enginde/Gözyaşlarım dolaşır yorulmuş eteğinde dizelerindeki alışılmamış bağdaştırmaları bularak şiire katkısını belirleyiniz.

• Cevap: Şair Sen yeşil bir kıyısın, ben dalgayım enginde dizesinde sevgiliyi yeşil bir kıyıya, kendini de bir dalgaya benzeterek alışılmamış bağdaştırma yapmaktadır. Bunun yanında sevgilinin yorulmuş eteği ifadesi de birbiriyle ilgi kurulamayan kelimelerin bir arada kullanımına, yani alışılmamış bağdaştırmaya örnektir.

2. Mevsim yaprak dökümü, hep ağaçlar üşüyor dizesinde şair bir sonbahar tablosu içinde ağaçları birer insan gibi düşünmüştür. Bu kullanımla metnin teması arasında nasıl bir ilişki vardır?

• Cevap: Bu dizede şair, yapraklarını döken, “üşüyen” ağaçlar ile ayrılık acısı çeken insanın hissettikleri arasında bir benzerlik kurmaya çalışmıştır. Nasıl ki ağaçlar yapraklarını sonbaharda döküyor ve örtülerini üstünden atıyorsa insanlar da sevdiğinden ayrılınca yalnızlaşır ve üşür. Şair, ayrılık kavramıyla sonbahar mevsimi arasında ilişki kurmaya çalışmıştır.

3. Bir sözdeki ifadeyi kuvvetlendirmek için aralarında ilgi bulunan iki kavramdan zayıf olanın güç- lüyle eş değer görülmesine benzetme (teşbih) denir.
Buna göre,
Baş ucundaki yıldız sönük gece kandili;
Şu geçen beyaz bulut yaşlı hicran mendili,
Rüzgâr atmış havaya, onu al da sevgili,
dizelerinde görülen benzetme (teşbih) örneklerini bulunuz.

• Cevap: Şair, ilk dizede sevgilinin baş ucundaki yıldızı, sönük gece kandiline; ikinci dizede de beyaz bulutu, bir mendile benzetmiştir.

4. Şairin başvurduğu söz sanatları şiirin bütününe nasıl bir katkı sağlamıştır?

• Cevap:

Şair, Adadan Dönerken adlı şiirinde sevgiliden ayrı düşmenin hüznünü kalbinin derinliklerinde hissetmiş ve bu hissi şiirde çok güzel ifade etmiştir. Örneğin Gözyaşlarım dolaşır yorulmuş eteğinde/Ben ağlarım… Uzaktan iniltimi dinlersin dizelerinde sevgiliden uzak düştüğünü ve ağladığını alışılmamış bağdaştırmalarla dile getirmiştir. Ayrıca, Şu geçen beyaz bulut yaşlı hicran mendili/Rüzgâr atmış havaya, onu al da sevgili/Derdinle ağlayanın gözyaşını silersin dizelerinde de şair, bulutu ayrılık mendiline benzetip sevgilinin onu da almasını ve aşk derdiyle ağlayanların gözyaşını bu bulutla silmesini istemektedir. Bu dizelerde şair, benzetme ve hüsnütalil sanatlarıyla anlatımını güçlendirmiştir. Sanırsın dertli İshakgarip garip öttükçe/Bir kırık dal altından ney üfler hazângece/Beyaz atkı omzunda meh-tâb dinler sessizce… dizelerinde “Dertli İshak kuşu garip garip öttükçe hazanın (sonbahar) gece vakti bir kırık dal altından ney üflediğini sanırsın.” Mehtabın da bu sesi dinlediğini söyleyen şairin, kişileştirme sanatına başvurduğunu görüyoruz. Şair, bu dizelerde İshak kuşunun dertli dertli ötmesini, ney üfleyen sonbahara benzeterek şiirdeki duygusal etkiyi artırmaya çalışmıştır. Şiirde tespit ettiğimiz bu söz sanatları; şiirin okurun zihnindeki kalıcılığını artırmak, çekiciliğini artırmak, okura estetik zevk kazandırmak amacıyla kullanılmıştır.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 148 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.