11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 34

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 34 Cevapları Meb Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 34

Kelime Dağarcığı:
alafranga: Frenklerin töre, âdet ve hayatına uygun, Frenklerle ilgili, Batılıca, alaturka karşıtı. alaturka: Eski Türk gelenek, görenek, töre ve hayatına uygun, Doğuluca, alafranga karşıtı. arz: Yer, yeryüzü. beynelmilel: Uluslararası. cemiyet: Toplum. determinizm: Belirlenimcilik, her olayın başka olayların gerekli ve kaçınılmaz bir sonucu olduğunu ileri süren öğreti, gerekircilik. elem: Acı, üzüntü, dert, keder. içtimai: Toplumsal. hususi: Özel. ihtilaf: Ayrılık, anlaşmazlık, aykırılık, uyuşmazlık. iktifa etmek: Yetinmek. mabet: Tapınak. mutlak: Salt. muhayyile: Hayal gücü. müşahhas: Somut. şahsiyet: Kişilik, belirgin özellik.

1.) Balzac, bir romanında: “Şiirin, resmin ve muhayyileye ait tatlı zevklerin büyük ruhlar üzerinde, aradan zaman geçse bile kaybolmayan hakları vardır.” der. İşte büyük sanat eseri, seneler geçmiş olsa bile insan üzerinde bu hakkı iddia edebilen eserdir. Okuduğunuz metinde geçen “hakkı olmak” deyimi, TDK Türkçe Sözlük’ünde “payı, alacağı, hissesi olmak” olarak açıklanmıştır. Buna göre,

a) Sanat eserinin insanlar üzerinde haklarının olması düşüncesinden ne anlıyorsunuz? Açıklayınız.

• Cevap: Olası cevaplar: Aşağıdaki gibi cevaplar verilebilir: Sanat eseri gerçeği ele alışı, etkileyiciliği, insan ruhunda meydana getirdiği heyecan ve estetik zevkle diğer eserlerden ayrılır. Bu özellikleriyle muhatabının zihninde ve duygu dünyasında kalıcılığa ulaşabilen sanat eseri, insanın düşünce, duygu, davranış ve kararlarını etkiler. Sanat eserleri özelde bir milletin genelde insanlığın sahip olduğu ortak değerleri dile getirir. Farklı anlayışlarla yazılmış olsa bile gerçek bir sanat eseri, muhatabında bıraktığı estetik etki sayesinde onu duygu inceliğine, insani yaklaşıma ve evrensel değerleri önceleyen bakış açısına ulaştırır. Bir bakıma onu (ebeveyn/öğretmen gibi) eğiterek kişiliği üzerinde pay sahibi olur.

b) Sizce bir edebî eserin “okur üzerindeki hakları” okura ne gibi sorumluluklar yüklemektedir? Düşüncelerinizi belirtiniz.

• Cevap: Bireylerin, içinde yaşadıkları topluma ve insanlığa karşı sorumlulukları vardır. Sanatçı bu sorumluluğu eserler ortaya koyarak yerine getirir. Okura düşen sorumluluk ise millî ve evrensel değerleri dile getiren bu eserleri okumak, anlamak, açıklamak ve kültür mirası hâlinde gelecek kuşaklara aktarmaktır.

2. “Aynı kaynağı olan aşk, Fuzuli’de Mecnundan, Goethede Doktor Faust’tan yükselirken bir ruh başkalığı taşımaktadır. Zira birinde inleyen Dicle nehri, öbüründe Elbe sularıdır. Yunusun güneşi mabedin içinde doğuran imanı ile Shakespeare’in (Şekspir), arzın her tarafında yayılan ve insanın ruhuna sisler dolduran şüphesi, aynı kaynak olan insan ruhunun, fakat ayrı karakterli olan cemiyetlerin hususiyetlerini taşır.”
Yazarın, Nurettin Topçudan alıntıladığı bu ifadelerden hareketle, a) Sanatın (insanları) birleştirici gücü ile ilgili neler söylenebilir? Açıklayınız.

• Cevap: Sanat eserlerinin konusu insandır. Tarihsel dönem, coğrafya ve anlayışlardaki farklılıklara rağmen sanatçılar, geçmişten bugüne kadar ortaya koydukları eserlerde ortak insani değerlerin altını çizmiş ve insanlığı bu değerler etrafında birleştirmişlerdir. Böylece edebiyat (ve daha geniş anlamda sanat) coğrafya ve zamanı aşan bir birleştiricilik işlevini yerine getirmiştir.

b) Edebî metinlerin, millî değerleri yansıtmadaki rolüyle ilgili düşünceleriniz nelerdir? Açıklayınız.

• Cevap: Bir edebî eser, onu ortaya koyan sanatçının içinde yetiştiği toplumdan, kültür ortamından ve coğrafyadan izler taşır. Sanatçı, ortak insani özellikleri ve evrensel değerleri kendi kültürü, inancı, hayata bakış açısı vs. ile harmanlayarak okura sunar. Böylece millî kültürden beslenen eserler zenginleşir ve dünya edebiyatları içinde özgün bir kimlik kazanır.

3. Hakikati söylemek lazım gelirse sanat eseri ne kadar ferdî olsa bir sosyal tarafı vardır: “Sanat, sanatkâr tarafından hür olarak arandığı için yine sanat içindir. Sanat hakikatte kendisinden başka hiçbir gaye gütmez. Lakin aynı sanat, onu yapan milletin şahsiyet sahibi ferdinin eseri olduğundan o ferdi bulunduğu âlem içerisinde çeviren determinizm sebebiyle millî karakterini ister istemez taşır. Sanatkâr sanatını yapıyor, o kendiliğinden millî oluyor.” Yazar, yukarıdaki ifadelerle sanatın amacıyla ilgili asırlardır süregelen bir görüş ayrılığına (Sanat, sanat için midir, fayda/toplum için midir?) her iki tarafın da kabul edebileceği bir çözüm sunmuştur. Yazarın sanatla ilgili bu yaklaşımını toplumda yaşanan diğer anlaşmazlıklara çözüm bulma açısından değerlendiriniz.

• Cevap: İnsanlar arasında fikir ayrılığı, tartışma ve anlaşmazlıkların ortaya çıkması normal bir durumdur. Önemli olan, anlaşmazlık ve çatışmaların uzlaşı kültürü çerçevesinde çözüme kavuşturulmasıdır. Toplumu oluşturan bireyler arasında uzlaşı kültürünün oluşması empati, öz eleştiri, olaylara geniş bir perspektiften bakma, farklılıklara saygılı olma gibi değerleri benimsemekle mümkündür.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 34 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.