5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları E Kare Yayıncılık Sayfa 21-22-23-24-25-26

5. Sınıf E Kare Yayıncılık Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Sayfa 21-22-23-24-25-26 Cevapları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları E Kare Yayıncılık Sayfa 21-22-23-24-25-26

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları E Kare Yayıncılık Çözümleri Sayfa 21

3. Konu: Haklarımız ve Sorumluluklarımız

Anahtar Sözcükler

Rol, hak, sorumluluk, aile, grup, sosyalleşme, çevre

Başlarken

Aşağıdaki kavramların tanımını kendi cümlelerinizle yazınız.

• Cevap:

Hak: hukuka uygunluk, adalet.

Sorumluluk: Bir kimsenin üstüne aldığı, yapmak zorunda bulunduğu ya da yaptığı bir iş için gerektiğinde hesap verme durumu.

Hayatımız boyunca çeşitli gruplar içerisinde bulunuyoruz. Bu gruplarda bazı roller üstlenerek iş birliği ve dayanışma içerisinde yaşıyoruz. Böylece yaşamımızı devam ettirmemiz, istek ve ihtiyaçlarımızı karşılamamız daha kolay oluyor. Bir gruba üye olduğumuzda o grubun diğer üyeleriyle aynı haklara sahip oluruz. Grup içinde aldığımız görev ve sorumluluklara uygun davranmamız gerekir. Böylece hem sorun yaşamayız hem de grubun, amacını gerçekleştirmesine katkı sağlarız. Bu konuyla ilgili aşağıda verilen tabloyu birlikte inceleyelim. Tabloda boş bırakılan bölümü dolduralım.

• Cevap:

GRUP: 6. grup

GRUP İÇİNDEKİ ROLÜM: Mahallenin çocuk korosunda şarkıcıyım.

GRUPTAKİ HAKLARIM İÇİN BİR ÖRNEK: Grupta benim de diğer şarkıcılar gibi şarkı söyleme hakkım var.

GRUPTAKİ GÖREVİM VE SORUMLULUĞUM İÇİN ÖRNEKLER: Kimseye saygısızlık yapmamalıyım. Çalışmalara zamanında katılma sorumluluğum var. Çalışma yapılan yeri temiz tutma gibi bir sorumluluğum var.

Tabloda belirtilen rol, hak ve sorumluluklar için başka hangi örnekleri verebilirsiniz? Örneğin 1. grup için “Odamı istediğim gibi düzenleme hakkım vardır.” Tabloda belirtilen grupları sosyalleşmeye yaptığı katkı açısından değerlendiriniz.

• Cevap: Bu gruplar insanın hem manevi kültürünü geliştirmekte hem de insanın yeteneklerini ortaya çıkarmakta çok önemli bir rol üstlenmektedir.

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları E Kare Yayıncılık Çözümleri Sayfa 22

Biz, iş birliğine ve yardımlaşmaya önem veren bir aileyiz. Evimizde herkes üzerine düşen görevleri yerine getirmeye çalışıyor. Sorumluluklarımızı bilmemiz ve buna göre davranmamız, bizi mutlu ve huzurlu bir aile yapıyor. Evde herkesin rolüne göre hakları ve sorumlulukları var. Annem ve babam, benim derslerimde başarılı olmamı istiyor. Tabi ki bu onların hakkı. Benim de başarımı kolaylaştıracak bir oda, masa ve sessiz bir ortamı sağlamalarını isteme hakkım var. Bunları bana sağladıkları için onlara çok teşekkür ediyorum. Planlı çalışmaya ve yaşamaya özen gösteririm.

Ders çalışma, kitap okuma ve uyku için ayırdığım zamana mutlaka uyarım. Arkadaşlarıma da zaman ayırırım. Onlarla bazen ders çalışırız bazen de oyun oynarız. Televizyonda birkaç tane program ilgimi çekiyor fakat televizyonun başında uzun süre kalmak sağlığımıza zararlı. Evimizde bir tane bilgisayar var ve herkes bu bilgisayarı günde en fazla yarım saat süreyle kullanabiliyor. Böyle bir sınırlama getirdik. Bu süre içerisinde işimizi bitirip bilgisayarın başından kalkıyoruz. Hem ihtiyacımızı gidermiş oluyoruz hem de birbirimizle konuşmaya vakit kalıyor. Sorumluluk içerisinde, haklara saygılı bir şekilde yaşamak beni daha bilinçli yapıyor. Hepimiz görev ve sorumluluklarımızı başarıyla yerine getirmek ve nitelikli zaman geçirmek için planlı çalışmalıyız (Görsel: 1.21).

SIRA SİZDE

Aşağıdaki tabloda bir evde yapılan bazı işlerin listesini görüyorsunuz. Her işin karşısında o işin kimler tarafından yapılabileceği ile ilgili bölümler vardır. Siz de bir evde bu işlerin kimler tarafından yapılması gerektiğini “✓” işareti koyarak belirlemeye çalışınız (Bir iş, birden fazla kişinin sorumluluğu atında olabilir. Tablonun son iki satırındaki boş yerlere yeni işler ekleyebilirsiniz.).

• Cevap:

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları E Kare Yayıncılık Çözümleri Sayfa 23

Çevremizi Koruyalım

Merhaba arkadaşlar, ben Erhan. Çevre Kulübü üyesiyim. Kulüp olarak hem eğlenebileceğimiz hem de çevreye duyarlı bireyler olarak çevre temizliği yapabileceğimiz bir piknik düzenlemeye karar verdik. Okul idaresinin de uygun görmesiyle panolara, yapacağımız etkinlikle ilgili afişler astık. Etkinliğe katılmak isteyenlerin kulübümüze başvurmasını istedik. Kısa süre içerisinde kırk öğrencinin katılımı kesinleşti.

Öğretmenimiz kulüp toplantısında, okul idarecilerinin piknik için gerekli izinleri aldığını ve iki otobüs kiraladığını, gideceğimiz yerdeki görevlilerle görüşerek güvenlikle ilgili bilgiler aldığını söyledi. Bu bizi çok mutlu etti.

Birkaç arkadaşımla teşekkür etmeye gittiğimizde müdür yardımcısı bize:

“Çocuklar, okulumuz öğrencileri ve kulüp olarak bu tür faaliyetler düzenlemek sizin hakkınız. Yeter ki siz istekli olun ve bize öneriler getirin.

Ancak bu hakkınızı kullanmanız size bazı sorumluluklar yüklüyor. Öğretmenlerinizle birlikte iyi bir etkinlik programı hazırlamanız zamanı iyi kullanmanızda, görev dağılımının yapılmasında ve etkinliğin amacına ulaşmasında oldukça etkilidir. Umarım etkinliğiniz amacına uygun şekilde gerçekleşir.” dedi ve bize yan taraftaki gazete haberini gösterdi. Ben de:

“Sorumluluklarımızı en iyi şekilde yerine getireceğimizden emin olabilirsiniz.” dedim ve müdür yardımcısının yanından ayrıldık.

Her otobüste yirmi öğrenci, üç öğretmen ve öğretmenlerden biri grup lideri olacak şekilde oturma planı yaptık. Etkinlikten bir gün önce katılımcılarla birlikte toplantı düzenledik. Her öğrencinin yanında neler getireceği, hareket saati ve piknik için belirlenen kurallar üzerine konuştuk. Yaptığımız planı uygulamanın önemini vurguladık.

Hareket saatine birkaç dakika kalmasına rağmen bizim gruptan Ahmet, okul bahçesine gelmemişti. Grup liderimize Ahmet’in henüz gelmediğini bildirdik. O da Ahmet’in ailesini telefonla arayarak onun niçin gelmediğini sordu. Annesi, Ahmet’in rahatsızlandığını ve pikniğe katılamayacağını söyledi. Biz de hemen yola koyulduk. Piknik alanı aşağı yukarı kırk dakikalık mesafedeydi. Grup liderimiz yolculuk boyunca bir yandan bize çevreyle ilgili bilgiler veriyor, bir yandan da gürültü çıkmaması için uğraşıyordu. Herkesin yapılan plana uygun davranması hâlinde hedeflerimize ulaşabileceğimizi belirtiyordu. Bize, “Herhangi bir problem yaşarsanız hemen en yakınınızdaki öğretmeninizin yanına gidin. Sizin her türlü güvenliğiniz bizim sorumluluğumuz altında. Sizlerin isteği üzerine bu etkinliği düzenledik ve her türlü planlamayı yaptık. Biz de sizden kurallara uymanızı ve sorunsuz bir şekilde etkinliği tamamlamanızı bekliyoruz. Bu da bizim hakkımız. Bu etkinlik sosyalleşmenize önemli bir katkı sağlayacak.” dedi. Gerçekten de öğretmenlerimiz her türlü imkânı bize sağlamıştı. Şimdi sıra bizdeydi (Görsel: 1.22).

• Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır. 

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları E Kare Yayıncılık Çözümleri Sayfa 24

Nihayet piknik alanına geldik. Otobüslerden eşyalarımızı ve yiyeceklerimizi indirdikten sonra bir araya topladık. Yanımızda getirdiğimiz büyük çöp torbalarını çıkardık. Görev ve sorumlulukların dağıtılması sırasında grup liderleri, beşerli gruplar oluşturarak her grubun kendi grup sorumlusunu seçmesini istedi. Daha sonra her grubun hangi bölgede çevre temizliği yapacağı planlandı. Bu etkinliğin amacına ulaşmasının herkesin aldığı sorumluluğu yerine getirmesine bağlı olduğu belirtildi. Gruplar kendi bölgelerine dağılarak temizliğe başladı (Görsel: 1.23). Çöpleri toplarken doğayı koruyan ve çevreye duyarlı bir birey olmanın önemini bir kez daha anladım. Bir süre sonra dikkatimi çeken bir şey oldu. Bazı gruplar iş birliği ve dayanışma içerisinde çalışıyordu. Aylin ve grubundakiler ise kendi bölgelerinde çöp toplama işini oyuna çevirerek eğlenmeye başlamıştı. Onları uyarmamıza rağmen bizi dinlemediler. Bir süre sonra öğretmenlerimiz bizleri kontrol amacıyla etrafta gezmeye başladılar. Bazı grupları uyararak işlerine devam etmelerini sağladılar. Görevlerimizi tamamlandıktan sonra bir değerlendirme yapmak amacıyla bütün gruplar bir araya toplandık (Görsel: 1.24). Dikkatimizi çeken durumları ve görüşlerimizi paylaştık. Her şeyin planladığımız gibi gerçekleştiğini gördük. Daha sonra yemeklerimizi yiyerek dönüş yoluna çıktık. (Bu kitap için yazılmıştır.)

SIRA SİZDE

Çevre Kulübü’nün öncülüğünde düzenlenen etkinlikle ilgili metni okudunuz. Bu etkinlikte sorumluluklarını yerine getirenler de getirmeyenler de var. Aşağıdaki tabloda boş bırakılan yerleri bu kişilerin rollerini, haklarını ve sorumluluklarını göz önünde bulundurarak doldurunuz.

ROLÜ: Öğretmen

HAKLARI: Öğrencilerin belirlenen kurallara uymasını beklemek.

SORUMLULUKLARI: Öğrencilerle ilgilenmek, görev ve sorumluluklarını onlara hatırlatmak.

SORUMLULUĞUNU YERİNE GETİRİYOR MU?: Evet.

• Cevap:

ROLÜ: Müdür yardımcısı

HAKLARI: Çocukların verilen görevleri yerine getirip getirmediklerini kontrol etmek

SORUMLULUKLARI: Öğrencilerin güvenliklerinden ve sağlıklarından sorumludur, gerekli izinleri almak, otobüs kiralamak

SORUMLULUĞUNU YERİNE GETİRİYOR MU?: Getirmektedir.

****

ROLÜ: Grup lideri

HAKLARI: Gruptakileri görev doğrultusunda uyarmak

SORUMLULUKLARI: Gruptakilerin işlerini doğru yapmalarını sağlamak, otobüste gürültü çıkmamasını sağlamak

SORUMLULUĞUNU YERİNE GETİRİYOR MU?: Getirmektedir.

****

ROLÜ: Ahmet

HAKLARI: Hasta olduğu için etkinliğe gelmeme özgürlüğüne sahiptir

SORUMLULUKLARI: Okul idaresini arayıp hastalığı hakkında bilgi vermelidir

SORUMLULUĞUNU YERİNE GETİRİYOR MU?: Getirmemiştir

****

ROLÜ: Ahmet’in annesi

HAKLARI: Çocuğunu okula göndermeme hakkına sahiptir çünkü çocuğu hastadır

SORUMLULUKLARI: Çocuğunun sağlığından ve bu durumu okul idaresine bildirmekten sorumludur

SORUMLULUĞUNU YERİNE GETİRİYOR MU?: Getirmemektedir

****

ROLÜ: Aylin’in grubu

HAKLARI: Diğer öğrenci gruplarıyla aynı haklara sahiptirler

SORUMLULUKLARI: Kendilerine verilen işleri yapmakla sorumludurlar

SORUMLULUĞUNU YERİNE GETİRİYOR MU?: Yapmamaktadırlar

****

ROLÜ: Gruplar

HAKLARI: Ekinliğe katılma kendilerini geliştirme hakkına sahiptirler

SORUMLULUKLARI: Kendilerine verilen görevleri yerine getirmeliler

SORUMLULUĞUNU YERİNE GETİRİYOR MU?: Bazıları getirmekte bazıları getirmemektedir

****

ROLÜ: Erhan

HAKLARI: Diğer öğrencilerin sahip olduğu haklara sahiptir

SORUMLULUKLARI: Diğer öğrenciler gibi kendisine verilen görevleri yerine getirmelidir

SORUMLULUĞUNU YERİNE GETİRİYOR MU?: Getirmektedir.

****

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları E Kare Yayıncılık Çözümleri Sayfa 25

Gruplarla ilgili örnekleri inceleyelim. Akrabalarımızın, tanıdıklarımızın evlerine gitmemiz veya onların bizim evimize gelmesi karşılıklı bir hak olarak düşünülebilir. Bu ilişkilerde gruplarla kısa süreli birlikte oluruz. Gittiğimiz evlerde kendi evimizdeki gibi rahat hareket etmemiz normal karşılanmaz. Çünkü buna hakkımız yoktur. Gittiğimiz evde misafir olduğumuzu unutmamalıyız. Misafirliğe uygun davranışlar göstermeliyiz. Eğer bir sorumluluk verilmişse onu en iyi şekilde yerine getirmeliyiz.

Okuldaki spor takımına üye olmak, resim, müzik gibi alanlarda çeşitli çalışmalar yapmak ve kulüp faaliyetlerine katılmak sosyalleşmeye önemli katkılarda bulunur. Kulüp faaliyetleri yeni arkadaşlar edinilmesinde ve yeteneklerin keşfedilmesinde oldukça etkilidir. Spor takımlarının her biri aynı zamanda bir gruptur. Çünkü belirli bir amaç için bir araya gelmişlerdir. Millî takım oyuncusu olmak da oyunculara bazı haklar tanımaktadır. Millî formayı giymek ve ülkemizi uluslararası karşılaşmalarda temsil etmek sporcuların hakkıdır. Bir takımın başarılı olması, oyuncuların sorumluluklarını yerine getirmelerine bağlıdır. Spor karşılaşmalarını kitle iletişim araçları yoluyla takip ederken zamanımızı verimli kullanmaya özen göstermeliyiz.

SIRA SİZDE

Aşağıda, bir öğrencinin günlük planı yer alıyor. Önce planı inceleyiniz sonra soruların cevaplarını defterinize yazınız.

Sizce günlük plan yapmak niçin önemlidir?

• Cevap: Çünkü insan hayatında en önemli şey zamandır. Plan yapmak zamanı verimli kullanmayı ve istediklerimizin başarılı bir şekilde gerçekleşmesini sağlar.

Kitle iletişim araçları günlük plan içinde yer almalı mıdır? Neden?

• Cevap: Kesinlikle yer almalıdır. Mesela tablet, pc veya cep telefonunda ne kadar vakit geçireceğimizi önceden planlamalı ve koyduğumuz süreye uymalıyız.

Planlı yaşamanın görev ve sorumluluklarımızı yerine getirmemize katkısı nasıl olabilir?

• Cevap: Böylece hem görevimizi, sorumluluklarımızı yerine getirmek için enerjimiz kalır hem de gerekli vakti sağlamış oluruz.

Siz de kendinize uygun bir plan hazırlayınız.

• Cevap:  Ben bir günümü şu şekilde planladım:

Sabah 8: uyanma, kişisel bakım yapma
Sabah 9: kahvaltı yapma
Saat 10: kitap okuma
saat 11: tablet hakkını kullanma
saat 12: öğle yemeği için anneye yardım etme
saat 2: uyuma
saat 4: ödev yapma
saat 6: anneye akşam yemeğinde yardım etme
saat 8: film izleme
saat 10: kişisel bakım ve uyuma

Fotoğraftaki sporcunun (Görsel: 1.25) rol, hak, görev ve sorumluluklarını göz önünde bulundurarak hangi davranışları göstermesi gerektiğini alttaki kutucuğa yazınız.

• Cevap: Sağlığa zararlı alışkanlıklardan uzak durmalı, hocalarını dinlemeli, sağlıklı beslenmeli, saygı ve sevgi çerçevesinde rekabet etmelidir.

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları E Kare Yayıncılık Çözümleri Sayfa 26

SIRA SİZDE

İçinde bulunduğunuz bir grup ile ilgili aşağıdaki grup değerlendirme formunu doldurunuz.

İçinde bulunduğum grup: Okuldaki Kızılay Grubu
Grubunuzun yaptığı çalışma: Okuldaki öğrencilerin ailelerinden öğrencilerin kan gruplarını öğrenerek listelemek

NELER ÖĞRENDİK?

GÖZDEN GEÇİRME

İçinde bulunduğumuz gruplarda, hak ve sorumluluklarımıza göre hareket etmemiz niçin önemlidir? Planlı bir yaşam sürdürmenin önemini açıklayınız.

• Cevap: Çünkü ancak öyle davranırsak yaptığımız etkinlik başarıya ulaşır. Yoksa karmaşa ortaya çıkar ve işler karmakarışık bir hal olur. Etkinlik amacına ulaşamaz.

ÜRÜN DOSYASI

Okulunuzda faaliyet gösteren kulüpleri listeleyiniz. Kulüplerdeki rol, hak ve sorumlulukları kısaca belirtiniz. Çalışmanızı sınıfa getirerek arkadaşlarınıza okuyunuz. Ürün dosyanızda saklayınız.

• Cevap: Şu kulüpler var ve ben şu kulüplerde yer almaktayım:

1- Kültür Kulübü
2- Tiyatro Kulübü: Oyuncu olarak yer almaktayım
3- Kızılay Kulübü
4- Müzik Kulübü: Şarkıcı olarak yer almaktayım
5- Gezi, Tanıtım ve Turizm Kulübü
6- Çevre Koruma Kulübü
7- Spor Kulübü: Futbolcu olarak yer almaktayım

ÖZ DEĞERLENDİRME

1. Katıldığım gruplarda çeşitli roller olduğunu bilirim. ?
2. Gruptaki her bireyin, aldığı role göre hak ve sorumlulukları olduğunu bilirim. ?
3. Rol, hak ve sorumluluk arasındaki ilişkiye örnek verebilirim. ?

DİĞER KONUYA HAZIRLIK

Sınıfa sosyal bir etkinliğin yapılışını veya engellendiği bir durumu gösteren gazete haberi veya fotoğraf getiriniz.

• Cevap:

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Çözümleri E Kare Yayınları Sayfa 21-22-23-24-25-26  ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.