5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları E Kare Yayıncılık Sayfa 27-28-29-30-31-32-33

5. Sınıf E Kare Yayıncılık Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Sayfa 27-28-29-30-31-32-33 Cevapları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları E Kare Yayıncılık Sayfa 27-28-29-30-31-32-33

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları E Kare Yayıncılık Çözümleri Sayfa 27

4. Konu: Çotuk Hakları

Anahtar Sözcükler

Çocuk hakları, hak ihlali, kronoloji, sözleşme

Başlarken

Karikatürdeki çocuğun (Görsel: 1.26) haklarını kullanmasını engelleyen durumlar neler olabilir?

• Cevap: Geçim koşulları, çocuğun yaşamak için çalışmak zorunda kalması gibi burumlar olabilir.

Birleşmiş Milletler tarafından hazırlanan Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’yi imzalayan ülkeler arasında ülkemiz de bulunmaktadır. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) (Yunisef), dünya genelinde çocukların beslenme, barınma, korunma, acil yardım, eğitim gibi önemli ihtiyaçlarını gidermek için çalışmalar yapıyor. Ülkemizde, T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bu kapsamda faaliyetler yürütüyor.

Sizin için hazırladığım insan hakları ve çocuk hakları ile ilgili yandaki kronolojiyi inceleyiniz. Görüşlerinizi belirtiniz.

• Cevap: Çok beğendim. Bu grafik sayesinde çocuk hakları hakkında çıkan her türlü kanunu ve gelişmeyi öğrenmiş oldum.

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları E Kare Yayıncılık Çözümleri Sayfa 28

Çocukların haklarını kullanabilecekleri ortamların oluşturulması, kendileriyle ilgili kararlara katılımlarının sağlanması, hak ve ihtiyaçlarının gözetilmesi onların en doğal hakkıdır. Çocuk haklarının kullanımı ile ilgili aşağıdaki görselleri ve açıklamaları inceleyelim ve düşüncelerimizi belirtelim.

➢ Okul öncesi eğitim almak beni avantajlı konuma getiriyor (Görsel: 1.29).

➢ Aileme ve öğretmenlerime, futbola ilgim olduğunu söyledim. İstekli ve yetenekli olmam, futbol kulubüne katılmamı sağladı. (Görsel: 1.30)

➢ Eğitim hakkımı kullanmam için ailem ve okul idaresi iş birliği içinde, merdivenleri rahat çıkabileceğim rampa yaptırdılar (Görsel: 1.31).

➢ Özel yeteneklerim ve başarılarımdan dolayı bilim sanat merkezine yazıldım. Burası benim için çok faydalı (Görsel: 1.32).

➢ İyileştirme seminerlerine katılarak suç teşkil eden konular hakkında bilgileniyorum. Bu seminerler bilinçlenmemi sağlıyor (Görsel: 1.33).

➢ Bizleri ilgilendiren konularda görüşlerimizin alınması, bize değer verilmesi ve çeşitli projelerde görev almamız bizim hakkımızdır. Sosyal katılım sağlamamız konusunda bize destekleri için Belediye Başkanımıza teşekkür ediyorum (Görsel: 1.34).

• Cevap: Gördüğüm üzere aslında çocuk olarak pek çok hakkım bulunmaktadır. Eğitimden sağlığa spordan çalışma yaşamına kadar bir çok alanda çok geniş haklara sahipmişim.

Çocuklara istek ve ihtiyaçlarına göre çeşitli imkânlar sağlanmazsa hangi sorunlar ortaya çıkabilir?

• Cevap: Öncelikle çocukların bireysel farklılıklarını ve yeteneklerini ortaya koyma özgürlüklerini ellerinden almış oluruz. Bu da gelecek nesillerin sıkıntılı yetişmesine neden olur.

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları E Kare Yayıncılık Çözümleri Sayfa 29

Çocukların da yetişkinler gibi insan haklarına sahip oldukları unutulmamalıdır. Dünyanın çeşitli yerlerinde çocuklar en temel haklarını kullanamıyorlar. Birçok çocuk çeşitli sebeplerle eğitim, su, yiyecek ve bakım olanaklarından yoksun olarak dünyaya geliyor. Aşağıda Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’de geçen bazı maddeler verilmiştir. Bu maddeleri ve görselleri inceleyelim. Düşüncelerimizi belirtelim.

Madde 1: Her birey on sekiz yaşına kadar çocuk olarak kabul edilir. Her çocuk vazgeçilmez haklara sahiptir (Görsel: 1.35).

Madde 2: Çocuk hakları, bütün çocuklar içindir. Doğum yerleri, konuştukları dil ne olursa olsun fark etmez. Büyüklerinin inançları ya da görüşleri nedeniyle hiçbir çocuğa ayrım yapılmaz (Görsel: 1.36).

Madde 6: Yaşamak, her çocuğun hakkıdır ve herkesin ilk görevi çocukların yaşamını korumaktır (Görsel: 1.37).

Madde 9: Her çocuğun ailesiyle birlikte yaşama hakkı vardır. Anne baba, çocuğa bakamıyor- sa çocuk bu durumdan zarar görmesin diye ona başka bir bakım sağlanmalıdır. Bu durumda da her çocuğun, anne ve babasıyla düzenli olarak görüşebilme hakkı vardır (Görsel: 1.38).

Madde 31: Çocukların boş zamanlarını değerlendirebilmeleri, kendilerini geliştirebilmeleri için oyun bahçeleri, çocuk kulüpleri, kütüphaneler, spor ve kültür merkezleri açılmalıdır. Her çocuğun bu tür etkinliklere katılma hakkı vardır (Görsel: 1.39).

• Cevap: Görüleceği üzere çocuk hakları konusunda en önemli bilinç ve görev anne babalara düşmektedir. Bunun yanında devletin de çocukların haklarını korumak için önemli görevleri bulunmaktadır.

Çocuklar, haklarını kullanmak için neler yapmalıdırlar? Bu konuda büyüklere düşen görevler nelerdir?

• Cevap: Öncelikle haklarının ne olduğunu iyi bilmelidirler. Haklarını nerede nasıl kullanacaklarını öğrenirlerse bilince sahip olurlarsa onlar da doğru şekilde kullanmış olurlar. Büyüklere düşen en önemli görev çocukları hakları konusunda bilinçlendirmektir.

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları E Kare Yayıncılık Çözümleri Sayfa 30

SIRA SİZDE

Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’de geçen aşağıdaki maddeleri görsellerle eşleştiriniz. Görsellerin altına eşleştirdiğiniz maddenin numarasını yazınız.

Madde 23: Engelli çocukların özel olarak korunma ve saygı görme hakkı vardır. Devlet, engelli çocukların bakımını, eğitimini sağlayacak kurumları oluşturma sorumluluğuna sahiptir. Engelli çocukların ailelerine her türlü yardım yapılır.

Madde 32: Çocukların okula gitme, oyun oynama hakkı vardır. Onlar yetişkinler gibi çalıştırılamazlar. Çalışmak zorunda kalırlarsa yapacakları iş onların sağlığı ve eğitimleri için sorun oluşturmamalıdır.

Madde 33: Bütün çocuklar her türlü zararlı maddelere karşı korunur. Bu tür maddeleri üretip çocuklara veren kişiler cezalandırılır.

Madde 38: Her çocuğun barış ortamında yaşama ve savaşlardan korunma hakkı vardır. Çocukların askere alınmaması gerekir. Devlet, çocukları silahlı çatışmalardan ve sonuçlarından korumakla sorumludur.

• Cevap:

SIRA SİZDE

Çocuk haklarının ihlal edilmesi hangi sonuçları doğurur? Düşüncelerinizi aşağıya yazınız.

• Cevap: Çocukların hakları yenmiş olur. Çocuklarda büyük bir özgüven sorunu ortaya çıkar. Nesillerde büyük kötü kayıplar ve sorunlar görülür.

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları E Kare Yayıncılık Çözümleri Sayfa 31

SIRA SİZDE

Çocuk haklarının ihlali ile ilgili haberi okuyunuz ve soruları cevaplayınız.

Elmas Madenlerinde Çocuk Hakları İhlalleri

Afrika Kıtası’nın bir ülkesinde yaşayan çocuklar, ağır iş sömürüsü altında elmas madenlerinde köle gibi çalıştırılıyorlar (Görseller: 1.44, 1.45).

Merkezi Stockholm’de (Stokholm) bulunan bir kuruluşun raporuna göre, dünyada çıkarılan elmasların yüzde 13’ü bu ülkede elde ediliyor. Elmas üretiminde on binlerce çocuk ağır şartlar altında, en temel haklarından mahrum olarak çalıştırılıyor. Elmas çıkarılan köylerin dış dünya ile ilişkileri neredeyse kesilmiş durumda. Devlet kurumlarının varlığı hissedilmiyor. Burada yaşayanların çoğunun nüfus cüzdanı bile yok. 12 yaşındaki kız çocukları, elmas madeninde çalışanlarla para karşılığında zorla evlendiriliyor. Çocukların buna karşı çıkma hakları yok. Ailelerin bir kısmı, bu paraları diğer çocuklarının eğitimleri için kullanıyor.

Çocuklar 10 yaşından itibaren ailenin geçimine ve okul masraflarına katkıda bulunmak için elmas madeninde çalışmaya başlıyorlar. Okul ve çalışmayı bir arada yürütmeyi başaramayan çocuklardan çoğu okulu bırakmak ve tam gün çalışmak zorunda kalıyor. 14 yaşından itibaren de ağır işlerde çalıştırılıyorlar. Şiddete maruz kalan ve zorla evlendirilen çocuklar için sağlık alanında ve sosyal alanda destek verecek kurumlar da yok. Elmas madeninde çalışan çocukların eğitim hakları ellerinden alınıyor.

Madende çalışan çocuklar, çocuk haklarının hangilerinden mahrum olarak yaşıyorlar?

• Cevap: Öncelikle eğitim haklarından sonra da sağlık haklarından en önemlisi kendi iradeleri ile karar alma haklarından mahrum kalmaktadırlar.

Sizce çocuklar niçin böyle durumlarla karşılaşıyorlar?

• Cevap: Çünkü Dünya çocuklar için çok zalimce vahşi bir yer. Dünyada tek derdi para olan kesimler için çocuklar birer maldır araçtır. Bu bakımdan bu kan emiciler dünyada ortadan kalkmadıkça çocukların saflığında tertemiz adaletli bir dünya ortaya çıkamaz.

Çocukların içinde bulundukları durumdan kurtulmaları için bu devlete ve çocukların ailelerine neler önerirsiniz?

• Cevap: Ailelere en önemli önerim ya çocuk yapmamaları ya da yapıyorlarsa ona sahip çıkarak onu korumalarıdır. Devletler ise güçlü olmalı ve bu tür zalimlere kan emicilere dur diyebilmeli ağır cezalar vermeleridir.

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları E Kare Yayıncılık Çözümleri Sayfa 32

SIRA SİZDE

A. Aşağıdaki balık kılçığı çalışmasında çocuk haklarının ihlalinin bazı nedenleri belirtilmiştir. Bu ihlal nedenlerinden yararlanarak balık kılçığının altındaki “SONUÇLARI” bölümünü de siz doldurunuz.

• Cevap:

İş gücü ihtiyacı: Çocukların çalıştırılması

Çevresel etkenler: Ailelerin baskıları

Bilinçsiz aile: Çocuğu küçük yaşta evlendirmesi veya çalıştırılmasına göz yummaları

Savaşlar: Çocukların alınıp satılmaları ailesiz kalmaları açlıkla mücadele etmeleri

B. Haklarını kullanamayan çocuklara neler önerirsiniz?

• Cevap: Onlara eğitim yoluyla kendilerini geliştirmeleri ve ölüm pahasına da olsa haklarına sahip çıkmalarını öneririm.

NELER ÖĞRENDİK?

GÖZDEN GEÇİRME

Çocuk hakları konusunda büyüklere düşen görevler nelerdir?

• Cevap: Çocuklara haklarını öğretmek onları hakları ile bilinçlendirmek onların haklarını kullanmalarına yardımcı olmaktır.

ÜRÜN DOSYASI

Çocuk hakları konusunda yeni düzenlemeler yapılsa hangi önerilerde bulunmak isterdiniz? Önerilerinizi listeleyiniz. Çalışmanızı sınıfa getirerek arkadaşlarınıza okuyunuz. Ürün dosyanızda saklayınız.

• Cevap: Çocuk işçileri çalıştıranları en ağır hapis cezaları ile mahkum etmek, çocukların günümüzde en korunaklı haklara sahip olmalarını sağlamayı önerirdim.

ÖZ DEĞERLENDİRME

1. Çocuk hakları ile ilgili, ülkelerin çeşitli düzenlemeler yaptığını bilirim. ?
2. Çocukların haklarını kullanımı ile ilgili örnekler verebilirim. ?
3. Çocukların haklarının ihlal edilmesine örnekler verebilirim. ?

DİĞER KONUYA HAZIRLIK

Babil, Asur, Sümer, Hitit, Lidya, Frig, İyon, Urartu uygarlıkları hakkında görsel malzeme getiriniz.

• Cevap:

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları E Kare Yayıncılık Çözümleri Sayfa 33

NELER ÖĞRENDİK?

Görsel özetleyicide verilen boşlukları uygun ifadelerle dolduralım.

DERSİMİZ SOSYAL BİLGİLER

➢ Etkin bir vatandaş olarak hak ve sorumluluklarımızı bilinçli bir şekilde kullanmamızı sağlar.

➢ Günlük yaşantımızda, konuşmalarımızda ve davranışlarımızda Sosyal Bilgiler dersinde öğrendiklerimizin etkisini görülür.

➢ Millî kültürümüzün neler olduğunu öğrenmemizi sağlar.

• Cevap: Bizlerin topluma uyum sağlamasını ve toplum içindeki kuralları öğrenmemizi sağlar.

ÇOK BOYUTLU BİR İŞ

➢ Yaşadığımızın olayların olumlu ve olumsuz yönleri olabilir.

➢ Olaylara farklı açılardan bakma becerisi kazanmak önemlidir.

➢ Yaşadığımız olayların birden fazla nedeni veya sonucu olabilir.

• Cevap: Plan yapmamızı ve yaptığımız işte pozitif neticeler almamızı sağlar.

HAKLARIMIZ VE SORUMLULUKLARIMIZ

➢ Farklı zaman ve yerlerde aile, okul, akraba gibi birçok grup içinde bulunuruz.

➢ Katıldığımız gruplarda çeşitli haklarımız, görev ve sorumluluklarımız vardır.

➢ Kişisel programımızı yaparken oyun, ders, kitap, uyuma gibi etkenleri göz önünde bulundururuz.

• Cevap: Grup içinde amaca ulaşma konusunda yol gösterici bilgiler almamızı sağlar

ÇOCUK HAKLARI

➢ Bazı çocuklar haklarının tamamını kullanamamaktadır.

➢ Her çocuğun doğuştan gelen hakları vardır.

➢ UNICEF, çocukları haklarını korumak için kurulan uluslararası bir kuruluştur.

• Cevap: Çocukların haklarını korumada büyüklere düşen sorumlulukları kavratır.

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Çözümleri E Kare Yayınları Sayfa 27-28-29-30-31-32-33  ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.