9. Sınıf Fen Lisesi Biyoloji Ders Kitabı Cevapları Sayfa 88

“9. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı Cevapları Fen Lisesi Sayfa 88 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

9. Sınıf Fen Lisesi Biyoloji Ders Kitabı Cevapları Sayfa 88

Kloroplastlar, mitokondriler gibi kendine ait DNA’ya sahip olduğu için hücre bölünmesine bağlı olmaksızın çekirdek kontrolünde çoğalabilir. Stromada aynı zamanda yassı kesecikler şeklinde düzenlenmiş bir iç zar sistemi daha vardır. Bu yapıya tilakoit zar sistemi denir. Bitki yapraklarına yeşil rengini veren klorofil pigmenti tilakoit zarların yapısında bulunur. Bu yassı keseciklerin üst üste dizilmesi ile oluşan yapıya granum adı verilir. Stroma içindeki granum toplulukları da grana olarak adlandırılır. Elektron mikroskobu ile incelendiğinde granalar üst üste sıralanmış madenî paralar gibi görünür. Fotosentezin elektron taşınım reaksiyonları tilakoit zar sistemi üzerinde, karbondioksit bağlama reaksiyonları ise stroma içinde meydana gelir. Fotosentez sırasında ışık enerjisi yardımıyla üretilen ATP’ler besin sentezinde kullanılır. Kloroplastlarda üretilen ATP molekülleri sadece fotosentezde kullanılır.

Kromoplastlar: Başta çiçek ve meyveler olmak üzere bitkilerin çeşitli kısımlarının rengini oluşturan plastitlerdir. Kromoplast- ların yapısında farklı renkleri oluşturan pigment maddeleri bulunur. Örneğin ksantofiller limon, muz ve armut gibi meyvelerin kabuğuna sarı rengi verir. Likopen, domates ve kırmızı biberin kabuğundaki kırmızı rengin oluşumundan sorumludur. Karoten ise havuca turuncu rengini veren pigmenttir. Kromoplast ve kloroplastlar çeşitli faktörlerin etkisiyle birbirine dönüşebilir. Örneğin olgunlaşmamış domates yeşil renklidir yani klorofil pigmenti içerir. Ancak olgunlaştıkça domatesin dokusundaki kloroplastlar, klorofillerini kaybederek likopen içeren kromoplastlara dönüşür ve domates kırmızı rengini alır (Görsel 2.33).

Lökoplastlar: Pigment içermeyen plastitlerdir. Bitkinin ışık görmeyen kök ve toprak altı gövdesi gibi kısımlarında bulunduğu gibi kuvvetli ışık gören yaprakları ve tohumlarında da bulunur. Lökoplastlar özellikle nişasta depo etmek için özelleşmiş plastitlerdir. Bitkiler, fotosentez ile ürettikleri glikozun fazlasını nişastaya dönüştürerek yapraklarındaki kloroplastlarda depolar. Bu tip nişastaya geçici nişasta adı verilir. Geçici nişastanın yapraklardaki ömrü yaklaşık 24 saattir. Çünkü gereksinim duyulduğunda tekrar glikoza dönüştürülerek hücrelerde kullanılır. Fotosentezle üretilen glikoz moleküllerinin bir kısmı da depo organlarına taşınır ve nişastaya dönüştürülerek lökoplastlarda depo edilir. Bu tip nişastaya da daimî nişasta adı verilir. Örneğin günlük yaşantıda besin olarak sıkça tüketilen tahıl tohumları ve patates yumrusu nişasta bakımından oldukça zengindir. Lökoplastların yapısında çok az miktarda yağ ve protein de bulunur. Lökoplastlar ışığın etkisiyle kloroplastlara dönüşebilir. Örneğin bir patates aydınlık bir ortama koyulduğunda lökoplastlar, kloroplastlara dönüşmeye başlar ve patatesin üzerinde yeşil renkli bölgeler oluşur (Görsel 2.34).

Düşünelim-Tartışalım

Hücre içinde bulunan organeller, görev ve yapı bakımından benzerlik ve farklılık göstermektedir. Hücre organellerini yapı ve görev bakımından benzerlik ve farklılıklarına göre gruplandırınız. Yaptığınız gruplandırmaları ve sebeplerini sınıfta arkadaşlarınızla tartışınız.

• Cevap:

Hücre organelleri, yapı ve görev bakımından farklılık gösterirler. Aşağıda, hücre organellerini gruplandırmak için bazı örnekler verilmiştir:

Zarlı organeller: Bu grup organeller, zarla çevrili olan organellerdir. Mitokondri, endoplazmik retikulum (ER), golgi aygıtı, lizozom ve çekirdek zarı bu gruba örnek verilebilir. Bu organellerin ortak özelliği, bir zarla çevrili olmalarıdır. Bu zarlar, organellerin iç ve dış kısımları arasında madde taşınımını sağlar.

Zarlı olmayan organeller: Bu grup organeller, zarla çevrili olmayan organellerdir. Ribozomlar, sitoplazma ve hücre iskeleti bu gruba örnek verilebilir. Ribozomlar, protein sentezinde görev alırken, sitoplazma hücre içi sıvıyı içerir ve hücre iskeleti hücrenin şeklini korur.

Enerji üreten organeller: Bu grup organeller, hücrenin enerji üretiminden sorumlu olan organellerdir. Mitokondri, bu gruba örnek verilebilir. Mitokondriler, hücredeki glikozu yakarak ATP adı verilen enerji birimlerini üretirler.

Sindirim ve atık bertarafı organelleri: Bu grup organeller, hücrenin atıklarını ve zararlı maddelerini bertaraf etmekten sorumludurlar. Lisozomlar, bu gruba örnek verilebilir. Lisozomlar, hücredeki atık maddeleri ve yabancı maddeleri sindirir ve parçalar.

Bu gruplandırmaların nedenleri, organellerin görevlerinin birbirinden farklı olmasından kaynaklanmaktadır. Örneğin, mitokondri gibi enerji üreten organellerin görevi, hücrenin enerji ihtiyacını karşılamaktır. Lisozomlar gibi sindirim ve atık bertarafı organelleri ise, hücrenin temiz ve sağlıklı kalmasını sağlarlar. Bu nedenle, organellerin farklı yapı ve görevleri, hücrenin sağlıklı bir şekilde işlev görmesini sağlar.

9. Sınıf Fen Lisesi Biyoloji Ders Kitabı Cevapları Sayfa 88 Meb Yayınları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.