9. Sınıf Meb Yayınları Tarih 4. Ünite İslam Medeniyetinin Doğuşu Ölçme ve Değerlendirme Cevapları

9. Sınıf  Meb Yayınları Tarih Ders Kitabı 4. Ünite İslam Medeniyetinin Doğuşu Ölçme ve Değerlendirme Cevapları

9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Meb Yayınları 4. Ünite İslam Medeniyetinin Doğuşu Sayfa 173, 174, 175 Ölçme ve Değerlendirme Soruları ve Cevapları 2017 – 2018

9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Tarih Ders Kitabı Sayfa 173 Cevabı

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Aşağıdaki terimleri birer cümleyle açıklayınız.

• Cevap:

Hadari: Hadari medeni, şehirli gibi manalara gelmekte olup, yerleşik hayata geçmiş Arap’lara verilen isimdir
Cihat: Din uğruna yapılan savaş.
Beytülmâl: İslam devletlerinde devlet hazinesidir
Mevali: Emeviler döneminde diğer ırklara yönelik kullanılan kelime.. “köle” anlamına gelir.
Samarra: Abbasi başkenti
Beytü’l-hikme Hikmet evi

• Cevap:

Aşağıdaki soruların cevaplarını boş bırakılan yerlere yazınız.

1. İlk dört halife, yönetimde neyi esas alıyordu?

• Cevap: Hz. Muhammed, hayatı ve peygamberliği boyunca İslam dininin yayılması ve geçerli görülmesi açısından her şeyi yapmış, Arap yarımadasında düzenin sağlanmasını sağlamıştır. Hz. Muhammed, İslam Devleti’nin başkanı ve ordu kumandanı konumunda bulunmaktaydı. Hz. Muhammed’in vefatı ile onun yerini kimin dolduracağı kendi yerine birini bırakmadığı için merak konusu olmuştu. Müslümanlar bu durum üzerine Hz. Ebu Bekir’i halife olarak seçmişlerdir.
  Dört halife döneminde ilk olarak İslamiyet’in Arap yarımadası dışına yayılışı hedeflenmiştir. Müslümanlar için stratejik önemi bulunan, medeniyeti ile İslam toplumuna fayda sağlayacağı düşünülen bölgelerin fetihleri birinci amaç olarak belirlenmiştir.

2. İslam donanması hangi halife döneminde oluşturulmuştur?

• Cevap: Deniz, denizcilik gibi konular İslam devletinin içine doğduğu ve yetiştiği coğrafyadan dolayı yabancı olduğu konulardı. Toprakların genişlemesiyle beraber deniz gücüne ihtiyaç arttı. Halife Ömer döneminde halifeye yazılan mektuplardan anladığımız kadarıyla bir donanmaya ihtiyaç duyulduğu iletildi. Fakat Ömer, buna sıcak bakmadı.
  Ardından halife Osman döneminde de aynı şekilde donanma fikri sıcak bulunmadı. Fakat Osman bir şekilde ikna edildi ve netice de İslam Devleti ilk seferini Kıbrıs’a yapmış oldu.

3. Mekkeli müşrikler, hangi antlaşmayla Müslümanların varlığını resmen tanımıştır?

• Cevap: Mekkeli Müşriklerin Müslümanları resmen tanıdığı ilk olay Hudeybiye anlaşmasıdır.

4. Kur’an’ın özgün hâlinin korunması amacıyla hangi halife döneminde Kur’an-ı Kerim kitap hâline getirilmiştir?

• Cevap: İlk halife Ebubekir döneminde nüshalar bir araya getirilip kitap haline getirilmiş, halife Osman döneminde ise çoğaltılıp çeşitli merkezlere gönderilmiştir. Kitap haline getirilmesinde ki en büyük nedenlerden birisi, Kuran’ı ezbere bilen hafızların savaşlarda şehit olmasıdır. Bu gibi kaygılarla ve muhtemelen bilgiyi yaygınlaştırmak adına kitap haline getirilmiş ardından çoğaltılmıştır.

5. Müslümanların, Kur’an’ı bütün yönleriyle incelemesi, Hz. Peygamber’in söz ve davranışlarını tespite girişmesiyle hangi bilimler ortaya çıkmıştır?

• Cevap: İlk öncelikle bunların bir bilim mi yoksa bir disiplin mi olduğu tartışmalıdır. (Tarih gibi.)
  Kur’an’ın incelenmesiyle Tefsir dediğimiz disiplin ortaya çıkmıştır. Tefsir, dönemin şartları, kelime kullanımları, ilgili ayetin vahiy olunmasından önce yaşanan olaylar gibi bir çok unsuru göz önüne alarak tam anlamıyla idrak etmeye çalışmayı amaçlar.
  Peygamberin sözlerinin tespiti, doğruluğunun tespiti gibi konularla ilgilenen disiplin kısaca Hadis disiplinidir.
  Peygamberin hayatını inceleyen disiplin ise Siyer‘dir.

6. Abbasiler Dönemi’nde kurulan Avasım şehirleri hangi devlete karşı oluşturulmuştur?

• Cevap: Avasım şehirleri, Bizan Devleti’ne karşı koruma oluşturmak amacıyla kurulan şehirlerdir. Bir nevi tampon görevi üstlenirler. Bu şehirler yapıları gereği ordugah şehirlerdir ve temel amaçları sınırı korumaktır. Abbasiler tarafından kurulan şehirlerde genel olarak Türkler bulunmaktaydı.

Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruları cevaplayınız. 

1. Yahudiler Şam ticaret yolunu tehdit edip Müslüman ticaret kervanlarına zarar vermeye ve Mekkeli müşrikleri Müslümanlara karşı kışkırtmaya devam etmesi üzerine aşağıdaki seferlerden hangisi yapılmıştır?
A) Hayber
B) Mute
C) Tebük
D) Taif
E) Huneyn

• Cevap: A

2. İslam medeniyetinin Avrupa’yı etkilemesinde;
I. Haçlı Seferleri,
II. Endülüs ve Sicilya’da medreselerin açılması,
III. Akdeniz ticaretinin gelişmesi durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?
A)Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

• Cevap: D

9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Tarih Ders Kitabı Sayfa 174 Cevabı

3. Aşağıdakilerden hangisi Dört Halife Dönemi gelişmelerinden biri değildir?
A) Kur’an-ı Kerim’in çoğaltılması
B) Halifeliğin saltanata dönüşmesi
C) Hicri takvimin yapılması
D) Fethedilen yerlerin yönetim birimlerine ayrılması
E) İlk İslam donanmasının kurulması

• Cevap: B

4. Aşağıdakilerden hangisi İslam dünyasında ayrılıklara neden olan olaylardan biri değildir?
A) Cemel Vakası
B) Sıffin Savaşı
C) Mute Savaşı
D) Hakem olayı
E) Kerbela Olayı

• Cevap: C

5. Muaviye, oğlu Yezid’i veliaht tayin ederek İslam dünyasında yeni bir dönemi başlatmış ve halifelik saltanata dönüşmüştür. Böylece halifelik kurumu, gücü elinde bulunduran İslam devletlerinde devam etmiştir.
Buna göre;
I. Emevi,
II. Abbasi,
III. Memlük
devletlerinden hangileri bu duruma örnek olarak gösterilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

• Cevap: D

6. Hicret’in ardından Müslümanların ibadet edebileceği, sohbet ve vaazlarını yapabileceği bir mescit inşa edildi. Bu
mescit, askerî işlerin müzakeresi, elçilerin kabulü, mahkemelerin görülmesi ve bazen de folklor gösterilerinin tertiplendiği bir mekân olarak kullanıldı. Buna göre mescidin hangi amaçla kullanıldığı söylenemez?
A) Dinî
B) Sosyal
C) Ekonomik
D) Diplomatik
E) Hukuki

• Cevap: B

7. Aşağıdakilerden hangisi akli ilimlere bir örnek değildir?
A) Astronomi B) Kelam C) Tıp D) Coğrafya E) Felsefe

• Cevap: B

8. İslam dini; Cahiliye Dönemi’nde gündelik yaşamın bir parçası olan putlara tapma, falcılık-büyücülük, kan davaları, gasp, içki, zina, faiz ve kadınlara kötü muamele gibi birçok kötü alışkanlığı yasaklamıştır. Bu durum, cahiliye toplumundaki önderlerin tepkisini çekmiştir.
Buna göre;
I. Müslümanlarla alay etme,
II. Onları yok sayma,
III. Ambargo uygulama
tepkilerinden hangileri müşriklerce uygulanmıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

• Cevap: C

9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Tarih Ders Kitabı Sayfa 175 Cevabı

Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Hicretin önemini yazınız.

• Cevap:İslam’ın dönüm noktalarından bir tanesi hicrettir. Hicretin dini sosyal ve siyasi bir çok sonuçları vardır. Müslümanlar hicret ederek, özgürlüklerini kazanmışlar, İslam’ı rahat yaşama ve İslam’ı yayma olanağı elde etmişlerdir.

  – Medine’ye hicret ederek sadece müşriklerin zulüm ve baskılarından kurtulmakla kalmadılar, Medinelilerle birlikte güçlü bir topluluk haline geldiler.

  – Hicret ile Müslümanların güvenle yaşayacakları bir vatana sahip oldular.

2. Arabistan’da düzenlenen panayırların kültürel alandaki önemi nedir?

• Cevap: Günümüzde kültür için önemli bir yer tutan fuar, sergiler Arabistan’da da düzenlenmekteydi. Bu durum Arap yarımadası ticareti için büyük bir önem taşırdı. Panayırlar genellikle savaşmanın sakıncalı görüldüğü yasak aylarda düzenlenirdi. Bu sayede tüccarların güvenliği sağlanmış olurdu. Panayırların ekonomik olduğu kadar sosyal yönleri de bulunmaktaydı. Bir çok kabile arasındaki problemler bu panayırlar aracılığı ile çözülürdü. Yapılan sanatsal faaliyetlerde şiirler okunur, sohbetler yapılırdı. Bu açıdan Arap yarımadasında hayatın önemli bir parçası olmuşlardır.

3. Hz. Ömer Dönemi’nde yapılan teşkilatlanma çalışmaları nelerdir? Yazınız.

• Cevap:Yönetim Alanında Teşkilatlanma

  ?Ülke toprakları yönetim birimlerine ayrılarak valilik sistemi kuruldu .

  Hukuk Alanında Teşkilatlanma

  ?Adli sistem kurularak mahkemeler oluşturuldu ve illere kadılar tayin edildi.

  Askeri Alanda Teşkilatlanma

  ?Düzenli ordular ve ordugâhlar kuruldu .
  ?Askerî ikta sisteminin temelleri atılarak fethedilen toprakların verimli kullanımının yolu açıldı.
  ?Askerî posta teşkilatı kuruldu .

  Ekonomik Alanda Teşkilatlanma

  ?Vergiler sistemli hâle getirildi.
  ?İslam devlet hazinesi Beyt’ül Mâl adıyla sistemleştirildi.
  ?Hicri takvim oluşturuldu.

4. Hz. Osman Dönemi’nde Müslümanlar arasında ilk ayrılıkların çıkmasının nedenleri nelerdir?

• Cevap: Hz. Osman döneminde fetih hareketlerinin yavaşlaması ile Islam Devletinde ekonomik ve sosyal problemler baş göstermeye başlamıştır. Islam Devletinin Medine dışına yaptığı askeri harekatların masrafları ağır gelmeye ve fethedilen bölgelerin imar ve iskan edilmesi devlet ekonomisi üzerinde baskı oluşturmaya başlamıştır. Bir süre sonra çözüm olarak halka bağlanmış maaşlar kesildiğinde halk ilk kez Islam devletine karşı tavır almıştır. Hz. Osman’ın akrabaları ve Ümeyyeoğulları’na ayrıcalık yaptığı ve onları önemli yerlere getirdiğini düşünen halkta tepki artmıştır. Bu durum sonucunda Küfe ve Mısır bölgelerinde isyanlar çıkmış ve bir gün isyancılardan biri Hz. Osman’ı öldürmüştür. Bu dönemden sonra Islam devletinde fitneler çıkmıştır.

5. İslamiyet’i yayma politikaları bakımından Emeviler ve Abbasiler Dönemi’ni karşılaştırınız?

• Cevap: Emeviler Islamiyet’i yayma açısından fetihlere büyük bir önem vermişlerdir. Muaviye, siyasi birliği sağladıktan sonra Islam fetihlerine önem vermiştir. Emevi Islam seferleri Türkistan, Anadolu ve Kuzey Afrika bölgelerine yoğunlaşmıştır. Bu seferler doğrultusunda bir çok fetih yapılmış ve Islam, Arap yarımadası dışında büyük bir bölgeye yayılma şansı bulmuştur.
  Abbasiler her ne kadar büyük sınırlara hükmediyor olsa da devletin kuruluşundan ilk yıllardan itibaren kopmalar başlamıştır. Abbasilerin güçleri ilk yıllardan itibaren Mısır’ın ilerisine geçememektedir. Zaman içerisinde devletten kopmalar başlamıştır. Bunlardan ilki ve en önemlisi Endülüs Emevi Devleti’dir. Bu açıdan zaman içerisinde güçlenememiş ve Emevi devleti ile başlayan kötü gidişat bölgede devam etmiştir.

6. Hz. Ebu Bekir Dönemi’nde devlet otoritesinin sağlanması amacıyla yapılan çalışmalar nelerdir? Yazınız.

• Cevap: Hz.Muhammed’in (sav) vefatı üzerine Hz.Ebubekir halife olarak seçilmiştir. Hz. Muhammed’in(sav) vefatı üzerine bazı bölgelerde yalancı peygamberler çıkmış, bazı kabileler  dinlerinden dönmüş, zekat vermek istememişler, bazı kabilelerde devlet otoritesini tanımayıp ayaklanmışlardır. Hz. Ebubekir bu olaylarla uğraşmış, yalancı peygamberler ve güçleriyle savaşmış, yalancı peygamberler ortadan kaldırılmıştır. Zekat vermek istemeyip ayaklanma çıkaranların ayaklanmaları bastırılmıştır. Böylece Hz. Muhammed(sav) sonrası sarsılan devlet otoritesini tekrar sağlamıştır.

7. Talas Savaşı’nın sonuçlarını yazınız.

• Cevap:1. Orta Asya Çinlileşmekten kurtuldu

  2. Türkler, İslamiyet’i kabul etmeye başladı.

  3. Kağıt, matbaa, barut, pusula gibi Çinlilerin geliştirdiği aletler, Müslümanlar tarafından öğrenilmeye başlandı

8. Endülüs Emevi Devleti, İslam kültürünü Avrupa’ya nasıl taşımıştır?

• Cevap: Endülüs Emevileri Avrupa toplumlarını İslam ile tanıştırmış ve bölgede Islamiyet’in yayılmasını sağlamışlardır. Endülüs Emevileri günümüzdeki tüm İspanya ve Portekiz topraklarında hüküm sürmüşlerdir. Bu dönemde Avrupa’ya göç eden Müslüman nüfus ile birlikte Müslüman olan bölge nüfusunun sayesinde Avrupa’da Müslüman nüfusu oldukça artmıştır. Bu sayede İslam mimarisi Avrupa’da kendine yer bulmuştur.