9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Sayfa 105 (MESEM)
“9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Sayfa 105 Meb Yayınları (MESEM)” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Sayfa 105 (MESEM)
5.8. ANADOLU’DA MOĞOL TEHLİKESİ VE TÜRKİYE SELÇUKLU DEVLETİ
Moğol İstilasına Karşı Türkiye Selçuklu Devleti’nin Çabaları
XIII. yüzyıl başlarında Moğol tehlikesi Anadolu’yu tehdit eder hâle gelmiştir. Haçlı Seferleri ile yıpranmış olan Türkiye Selçuklu Devleti, Moğollara karşı topraklarını savunmak amacıyla çeşitli tedbirler almıştır. Alâeddin Keykubat döneminde (1220-1237) Eyyûbi Devleti ile ittifak yapılmış, Harzemşahlar Devleti’ne elçiler gönderilmiştir. Sınır boylarına asker takviyeleri yapılmış, kale ve surlar tamir edilerek savunmaya hazır hâle getirilmiştir. Ancak olası bir Moğol istilasına karşı bu hazırlık ve ittifakların yapıldığı dönemde Harzemşahların Anadolu’yu tehdit eder bir politika içine girmeleri Türkiye Selçuklu Devleti ile karşı karşıya gelmelerine yol açmıştır. Bunun üzerine Türkiye Selçuklu Hükümdarı Alâeddin Keykubat ordusunu toplayarak Harzemşahların üzerine yürümüş, Erzincan yakınlarında yapılan Yassı Çemen Savaşı ’nda Harzemşah ordusunu yenilgiye uğratmıştır (1230). Harzemşahlar Devleti 1231 ’de yıkılınca Moğollar ile Anadolu toprakları arasındaki tampon bölge ortadan kalkmış ve Türkiye Selçuklu Devleti Moğol saldırılarına açık hâle gelmiştir.
Alâeddin Keykubat, Moğolların Anadolu’yu işgalini engellemek için onlarla anlaşma yolunu seçmiştir. Ancak Alâeddin Keykubat’ın zehirlenerek öldürülmesi sonucu Moğol politikalarının da etkisiyle iç karışıklıklar başlamış ve devlet otoritesi zayıflamıştır.
Baba İlyas (Baba) Ayaklanması (124Ö)
Moğol baskılarından kaçarak Anadolu’ya gelen göçebe halk kitleleri toplumsal dengeyi bozmuştur. Devletin merkezî otoritesinin zayıflaması ile toprak ve vergi sistemi sarsılmış/ bu durum özellikle göçebe Türkmenleri ve diğer zümreleri zor duruma düşürmüştür. Bu sırada Anadolu’daki Türkmen toplulukları arasında Vefaiye tarikatını yaymaya çalışan Baba İlyas, halkın içinde bulunduğu zor durumdan yararlanarak ayaklanmıştır. Onun yakalanarak idam edilmesinden sonra müritlerinden Baba İshak’ın başlattığı ayaklanma hareketi ise daha geniş bir coğrafyaya yayılmıştır. Devletin başkenti Konya’yı bile tehdit edecek kadar büyüyen ayaklanma Baba İshak’ın öldürülmesi üzerine bastırılmıştır. Ancak ayaklanmanın güçlükle bastırılması Türkiye Selçuklu Devleti’nin eski gücünden uzaklaştığını göstermiştir. Devlet yönetimi iyice zayıflamış ve Moğolların Anadolu’yu işgali kolaylaşmıştır.
Kösedağ Savaşı 11243)
Babai İsyanı ile Türkiye Selçuklu Devleti’nin iyice zayıfladığını gören Moğollar Doğu Anadolu’dan girerek Erzurum’u almışlardır. Bu olay, Moğollar ile Türkiye Selçukluları arasında Kösedağ Savaşı’nın yapılmasına neden olmuştur. Sivas yakınlarındaki Kösedağ’da yapılan savaşta II. Gıyâseddin Keyhüsrev komutasındaki Türkiye Selçuklu ordusu yenilgiye uğramış, Moğollar Anadolu’ya hâkim olmuşlardır. Anadolu toprakları Moğolların tayin ettiği idareciler tarafından yönetilmiş ve bu durum, Türkiye Selçuklu Devleti’nin 1308’de tamamen ortadan kalkmasına kadar devam etmiştir. Moğol istilası ile Anadolu’da asayiş bozulmuş, şehir ve kasabalar yağmalanmış, ticari hayat durma noktasına gelmiş ve tarımsal üretim düşmüştür. Merkezî otoritenin zayıflaması ile birçok Türk beyliği ortaya çıkmıştır. Böy- lece Anadolu’da Türk siyasal birliği bozulmuş ve İkinci Beylikler Dönemi başlamıştır.
Kösedağ Savaşı’nın Anadolu’nun siyasi, sosyal ve kültürel hayatına etkileri nelerdir?
- Cevap: Kösedağ Savaşı sonucu olarak yenilgiye uğrayan Türkiye Selçukluları, Moğolların Anadolu’ya hakim olmasıyla iktidar bozulmuş ve çeşitli yağmalamalara maruz kalmışlardır.
9. Sınıf Meb Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 105 (MESEM) ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
