9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 117 Cevapları Öğün Yayınları

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Öğün Yayınları Sayfa 117 ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 117 Cevapları Öğün Yayınları

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Metinde “Kelime Bilgisi” bölümünde verilenler dışında, bilmediğiniz kelime ve kelime gruplarının anlamını, metnin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizin doğruluğunu sözlükten kontrol ediniz.

• Cevap:

şikeste: Kırılmış, kırık.
palan: Genellikle eşeklere, bazen de atlara vurulan, kaşsız, enli, yayvan ve yumuşak bir tür eyer.
inâyet: İyilik, kayra, atıfet, ihsan, lütuf.
riâyet: Uyma, boyun eğme.
ferâgat: Hakkından kendi isteğiyle vazgeçme.

2. Okuduğunuz metnin temasını ve konusunu tespit ederek aşağıdaki tabloya yazınız.

• Cevap:

Tema: İnsan, kendi yeteneğini, değerini ve yerini bilmeli; elindekiyle yetinmeli, daha çoğunu istememelidir.
Konu: Eşeğin kişiliğinde, yeteneğinin üstüne çıkmak isteyen bir insanın içine düştüğü kötü durum ele alınıyor, bu tür kişilerin karşılaşabilecekleri güç durumlar anlatılıyor.

3. Harnâme’deki eşek, bilge eşek ve öküzler toplumdaki hangi tip insanları temsil etmektedir? Açıklayınız.

• Cevap:

Eşek: İçinde bulunduğu durumu beğenme­yen, elindekiyle yetinmeyen, olanaklarını değerlendir­meden hayatta daha çok şeye sahip olmak isteyen, bu yolda çaba verirken elindekini de yitiren insanları simgeler.

Bilge eşek: Toplumu yönlendiren aydın ve dü­şünürlerin yerine geçer.

Öküzler: Her toplumda var olan, hak etmedik­leri biçimde varlıklı ve mutlu yaşayan talihli kişileri temsil eder.

4. “Komşunun tavuğu, komşuya kaz görünür.” atasözünden yola çıkarak eşeğin, öküzlere bakış açısını değerlendiriniz.

• Cevap: Sahibi tarafından zor işlerde çalıştırılan zayıf ve cılız bir eşek, kendisini semiz öküzlerle karşılaştırarak boynuz sevdasına tutulur. Mesnevide boynuz sahibi olmak isteyen bir eşeğin kulağından ve kuyruğundan olması hikâye edilir.

5. Harnâme’deki temel çatışmayı belirleyiniz.

• Cevap: Harnâme’deki temel çatışma, “adalet ve eşitsizlik”tir. Bu çatışma  sahibi tarafından eşeğin kulakları ve kuyruğunun kesilmesiyle sonuçlanmıştır.

6. Yukarıdaki tabloda, Harnâme’deki söz sanatlarını örnek vererek belirleyiniz.

• Cevap:

Eşek, insan gibi düşünüldüğünden teşhis (kişileş­tirme), konuşturulduğundan intak (konuşturma) sana­tı yapılmıştır, öküzlerin boynuzları biçim yönünden yaya, parlaklık yönünden ay’a benzetilmiştir. “Bunla­rın başlarına taç neden” dizesinde istiare (iğretileme) sanatı yapılarak boynuzlar taca benzetilmiştir.

Benzetilen öğe kullanılmadığından, sanat açık istiare­dir. “Odundur/ o dundur” sözcükleri, cinaslı olarak kullanılmıştır.

7. Harnâme’de anlatılanlar düzyazı ile ifade edilebilir mi? Buradan yola çıkarak hikâyenin yapı unsurlarının Harnâme’ de bulunup bulunmadığını değerlendiriniz.

• Cevap: İfade edilebilir. Çünkü mesneviler aslında şiir şeklinde yazılan hikayelerdir. Bizler istesek dizeler yerine cümleleri kullanarak bu metni olay kişi yer zaman göstererek çok rahat bir şekilde hikaye türünde yeniden yazabiliriz.

8. Okuduğunuz metnin bağlı olduğu edebî dönemi, akımı, geleneği, topluluğu; metni ve yazarın biyografisini de dikkate alarak yazar ile metin arasındaki ilişkiyi değerlendiriniz.

• Cevap: Yazar yaşadığı dönemde hiç bir iş yapmadan, bilgi ve tecrübe sahibi olmadan başkalarını kıskanarak onlara öykünen insanları alaycı bir dille eleştirmek için bu metni yazmıştır. Buradan da anlaşılacağı üzere Şeyhi kendi döneminde var lan bu insanları açıkça eleştirmektedir.

9. Harnâme, yazarın en önemli eserlerinden biridir. Okuduğunuz bu metnin yazarın tanınmasına katkısını, edebiyat ve toplum hayatındaki yansımalarının neler olduğunu belirtiniz.

• Cevap: Bu metin halkın o dönemde çok severek dinlediği bir metindir. Bu da doğaldır ki yazarını da halkın içinde çok tanınır bir hale getirmiştir. Bu da bize aslında toplumun ilgisini çekebilen sanatçının hem tanınırlığının hem de başarısının arttığını gösterir.

10. Harnâme metninde geçen olay, sizin başınızdan geçseydi, siz nasıl anlatırdınız? Nelerden faydalanırdınız? Açıklayınız.

• Cevap: Ben günümüzden örneklerle süslerdim. Eşekler yerine çevremden insanları kullanırdım. Çünkü kendini bilmeden her şeye özenen, başkasını kıskanarak yaşamlarını mahveden insanlar ne yazık ki etrafımızda çok çok fazla.

9. Sınıf Öğün Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 117 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.