9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Hazırlık Ders Kitabı Cevapları Sayfa 164

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Hazırlık Ders Kitabı Sayfa 164 Cevapları Meb Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Hazırlık Ders Kitabı Cevapları Sayfa 164

Okuduğunuz metin, Kırgız edebiyatının tanınmış yazarlarından Cengiz Aytmatov’un ilk romanı olan Toprak Anadan alınmıştır. Eserde olaylar, ömrünün son demlerinde Toprak Ana ile dertleşmeye giden Tolgonay’ın dilinden anlatılmaktadır. Tolgonay; İkinci Dünya Savaşı yıllarında kocasını ve üç oğlunu kaybetmiştir. Toprak Anada bir taraftan savaşın yarattığı kayıplar, yıkıcılık, parçalanma ve acılar anlatılırken diğer taraftan geride kalan insanların yaşam mücadelesi gerçekçi bir tutumla konu edilir. Bütün bunlar bir annenin, kadının, yüce gönüllülüğü ekseninde verilir. Türk Dünyası edebiyatı denildiğinde Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan, Azerbaycan gibi Türk cumhuriyetlerini kapsayan edebiyat anlaşılır. Uzun yıllar Sovyet Rusya’nın hâkimiyeti altında kalan bu toplumlarda Rusların izleri açıkça görülmektedir. Bu durum, gerek dil gerek yaşayış olarak onların edebî anlayışlarına da yansımıştır. Çünkü eserlerinde hem Rus insanının yapısına hem de kendi millî benliklerine yönelik özelliklere rastlanmaktadır. Türk Dünyası edebiyatında da roman, şiir, hikâye, tiyatro gibi farklı türlerde eserler verilmiş; anlatımda geleneklerden, masallardan, efsanelerden, ninnilerden, tarihî ve sosyal gerçeklikten vb. yararlanılmıştır. Türk Dünyası edebiyatının önemli roman ve hikâye yazarları arasında Cengiz Aytmatov, Ali Tokombaev (Kırgız edebiyatı); Şerhan Murtaza (Kazak edebiyatı); İsmail Gaspıralı, Cengiz Dağcı (Kırım edebiyatı); Musa Akyiğit, Muhammed Zahir Bigi (Tatar edebiyatı); İsa Hüseynov, Seyit Hüseyin (Azeri edebiyatı) gibi isimler yer alır.

1. Okuduğunuz metinden alınan “Hadi, son bir gayret daha dostlarım, sıkın dişinizi!” ve “Her şeye rağmen yürekleri parça parça olsa da, hemen hemen hepsi varını yoğunu verdi” cümlelerinde altı çizili kelime gruplarının anlamlarını metnin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizi TDK’nin Türkçe Sözlük’ünden kontrol ediniz.

• Cevap:

Dişini sıkmak: Darlığa, sıkıntıya katlanma çabası içinde olmak, sabır göstermek, dayanmak.

Yüreği parça parça olmak: (birinin üzüntü verici durumuna) içtenlikle ve pek çok acımak.

2. Tolgonay ve Toprak Ana’nın “savaş” hakkındaki düşünceleri nelerdir? Metinden hareketle söyleyiniz.

• Cevap: Toprak Ana kitabının konusu ikinci Dünya savaşı esnasında 3 oğlunu kocasını ve gelinini kaybeden bir kadının toprak ile mücadelesini anlatan bir kitaptır. Toprak Ana kitabının ana fikri ise insanlar toprağa ve doğaya sahip çıktıkça, toprak onu her zaman besleyecektir.

3. Okuduğunuz metinden alınan “Saban izine bir çekirdek, bir tohum tanesi atın, size yüz katını vereyim, küçük bir fidan dikin kocaman bir çınar vereyim! Evler kurun, temel olayım! Üreyin, çoğalın, hepinize güzel bir barınak olayım!” sözleriyle Toprak Ana neye dikkat çekmek istemiştir?

• Cevap: Toprak Ana, bizlere toprağın ne kadar verimli olduğundan bahsetmektedir. Ona gör toprak öyle cömerttir ki eğer biz bir sabanın önüne bir tohum atarsak toprak bize 1000 fidan 1000 ağaç verecektir. Bunun da en büyük güvencesi Toprak Ana’nın kendisidir.

4. Tolgonay, komşusu Ayşe’nin yanına niçin gitmiştir?

• Cevap: Tolgonay, “Ayşe, buraya, herkesin yaptığı fedakârlığı senden de istemeye, vereceğin buğdayı almaya geldim, dedim.” diyerek Ayşe’den elindeki buğdayı almaya gelmiştir.

5. Okuduğunuz metnin yapı unsurlarını belirleyiniz.

• Cevap:

Konu: Savaş zamanı halkın düştüğü zor durumlar

Kişiler: Tolgonay, oğulları, Ayşe, köylüler

Zaman: Savaş zamanları

Mekan: Tolgonay’ın Köyü

6. Okuduğunuz metinden hareketle Tolgonay’ın kişilik özellikleri hakkında çıkarımlarda bulununuz.

• Cevap: Tolgonay, bilge, cesur, akıllı, özverili, çalışkan ve iyi bir yönetici vasıflarına sahip birisidir.

7. Metinde kullanılan anlatım biçimleri ve anlatım tekniklerini belirleyiniz.

• Cevap: Metinde diyalog, betimleme ve öyküleme gibi anlatım biçimleri yanında tanık gösterme, alıntı yapma gibi anlatım tekniklerinden faydalanılmıştır.

8. Okuduğunuz metinde dönemin sosyal yaşantısı ile ilgili hangi bilgilere ulaşılabilir?

• Cevap: O dönemde insanların nasıl yaşam mücadelesi verdiği, savaşın onların hayatını nasıl etkilediği, savaş zamanı çiftçiliğin zorluğu ve bunun üstesinden gelmek için verilen özveriler anlatılmaktadır.

9. Okuduğunuz metinde hangi değerlere vurgu yapılmıştır? Açıklayınız.

• Cevap: Birlik, beraberlik, azim, çalışkanlık, yardımlaşma gibi değerlere vurgu yapılmaktadır.

10. Okuduğunuz metinden alınan “İyi düşün Ayşe, orada bulunan buğday sana kaç gün yeter? On gün, bilemedin on beş gün. Sonra kış gelecek, bahar gelecek… düşün. Ben bu buğdayı oğlun için istiyorum, kendisi de dışarıda arabayla bekliyor” cümlelerinde altı çizili kelimeler, isimlerin yerini tutacak şekilde kullanılmıştır. Dilimizde bu tür kelimelere zamir adı verilmektedir.
Siz de okuduğunuz metinden bu türde kullanılmış kelimelere örnekler bulunuz.

• Cevap: Bana döndü, Onu kendi evladı gibi büyütür, Benim için en güç olanı, çok çocuklu aile analarının sokakta bas bas bağırarak her şeye lânet okumaları idi.

11. Okuduğunuz metinden alınan aşağıdaki cümlede kullanılan noktalama işaretlerinin cümledeki kullanım amaçlarını söyleyiniz.

Toprak Ana! Toprak Ana! Söyle bana, Suvankul gibi, Kasım gibi evlatlarına kıyarlar da dağlar niçin göçüp yerin dibine batmaz?

• Cevap: Ünlem işareti seslenme ve hitap ifadelerinden sonra, virgül ise benzer görevde kullanılan sözcük türlerinin arasında karışıklık olmaması için kullanılmıştır.

9. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Hazırlık Ders Kitabı Sayfa 164 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.