Adabımuaşeret Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 71

Çocuğun toplumsal hayatta sorumluluklarını kabul edip bunların gerekliliklerini yerine getirmesi, duygularını kontrol edebilmesi, kendini geliştirmesi, bulunduğu ortamda değer üretebilmesi, eğitim ve iş hayatında üretken olabilmesi anne babanın yetiştirme biçimi ile ilişkilidir.
Ebeveyn; çocukları için rol modeli olmalı, onların okul sürecindeki ve daha sonraki sosyal ilişkilerini uyumlu bir şekilde sürdürebilmeleri için gerekli tedbirleri almalıdır. “Ağaç yaşken eğilir.” atasözünden de anlaşılacağı üzere çocukluk çağında öğretilmeyen değerlerin ilerleyen zamanlarda kazandırılmasının zor olduğu bilinir. Bunun için öncelikle anne ve baba, kendi arasındaki iletişime özen göstermelidir. Ev içinde ve dışında sergiledikleri tutum ve davranışlara dikkat etmelidir. Bu bağlamda ebeveynin üzerinde durması gereken belli başlı hususlardan söz edilebilir. Temiz ve düzenli olmak, verdiği sözü tutmak, dürüst ve adil olmak, birbirine ve çevresindekilere nazik ve saygılı davranmak, doğayı korumak, yardımlaşma ve dayanışma içinde olmak, akraba ve komşuları gözetmek, gıybetten uzak durmak, suizandan kaçınmak, sorumluluklarını yerine getirmek, misafirperver olmak, dinî ve millî değerlere karşı hassas olmak, farklılıklara hoşgörüyle yaklaşmak gibi tutum ve davranışlarla ebeveyn, çocuğuna örnek olmalıdır. Kur’an-ı Kerim’in “Şunu da bilin ki mallarınız ve evlatlarınız sizin için bir imtihan sebebidir.” (Enfal suresi, 28) ayeti de çocuk yetiştirme konusunda ebeveyne büyük sorumluluklar düştüğünü ifade eder.

Ebeveyn, hayatın her an ve alanında sorumluluk bilinciyle hareket etmeli; söz konusu tutum ve davranışları yaşam biçimi hâline getirerek evladına kazandırmalıdır. Bu anlayışla yetişen çocukların gelecekte içinde büyüdüğü ailelere benzer aileler kurmaları mümkündür. Hayatının ilk evresinde anne ve babasıyla geçirdiği zaman, çocuğun duygusal yapısının temelini oluşturur. Bu dönemde kurulan bağlar, çocuğun topluma uyum sağlaması ve diğer insanlarla olumlu ilişkiler geliştirmesine zemin hazırlar. Anne ve babasıyla güçlü bir bağ ve iletişim kurması, çocuğun kendini tanımasına yardımcı olur; duygularını ifade etmesini, ihtiyaçlarını anlayıp başkalarıyla etkileşim kurmasını kolaylaştırır. Çocuk, sevgiyi ilk önce bebeklik döneminde anne ve babasından görür. Bebeğe şefkat ve ilgi gösterilmesi, ihtiyaçlarının zamanında karşılanması, onun için fedakârlık yapılması bu süreci daha sağlıklı hâle getirir. Büyüdükçe duygularının önemsendiğini, fikirlerinin dikkate alındığını, başa çıkamadığı durumları anne ve babasıyla paylaşabildiğini gören çocuğun, ebeveyniyle bağı güçlenir. Anne ile babanın arasındaki saygı ve sevgi temelli diyalog, çocuğa örnek teşkil eder. Ev işlerinde anne ve babanın yardımlaşması, birbirinin hassasiyetlerini gözetmesi, hediyeleşmesi, birbirine karşı anlayışlı olması çocuğun bu davranışları özümsemesine yardımcı olur. Yaptığı hataların hoşgörüyle karşılandığını gören çocuk, hatalarını daha kolay telafi edecek ve sosyal ilişkilerinde olumsuz durumlar karşısında daha yapıcı tutumlar sergileyecektir.

Sıra Sizde

Soru: Lokman suresinden alınan aşağıdaki ayetlerden yola çıkarak soruyu cevaplayınız. “Hani Lokman, oğluna öğüt vererek şöyle demişti: ‘Yavrum! Allah’a ortak koşma. Çünkü ortak koşmak elbette büyük bir zulümdür.

Cevap: Bu etkinliğin cevabı diğer sayfadadır. (Bkz. sayfa 72)

Meb Yayınları Adabımuaşeret Ders Kitabı Sayfa 71 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.