Sosyoloji Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 72

Sosyoloji Ders Kitabı Sayfa 72 Cevapları Meb Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

Sosyoloji Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 72

A) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere doğru sözcükleri yazınız.

• Cevap: 1. çatışma, iş birliği 2. tarım, sanayi 3. gelişmiş 4. açık sınıf tabakalaşması 5. dikey hareketlilik

1. Farklılıkların değil benzerliklerin, ortaklıkların göz önünde bulundurulması durumunda çatışma azalır, iş birliği artar.
2. Köyde tarım, şehirde sanayi yaygın olarak görülen ekonomik faaliyetlerdir.
3. Orta tabaka gelişmiş ülkelerde daha geniştir.
4. Hukuki eşitliğe dayalı bir tabakalaşma biçimi açık sınıf tabakalaşması sistemidir.
5. insanların statüsünde, saygınlıklarında, yaşama biçimlerinde önemli ölçüde değişime yol açan hareketliliğe dikey hareketlilik denir.

B) Aşağıdaki cümlelerin başında boş bırakılan yerlere, cümle içinde verilen bilgi doğru ise (D), yanlış ise (Y) yazınız.

6. (Y) Bir kurumun toplumsal yapı içindeki önemi her toplumda aynıdır.

7. (D) Bir kurumdaki bozulma diğer kurumları da etkiler.

8. (D) Toplumsal yapı kendisini oluşturan ögelerin toplamından ibarettir.

9. (D) Uyum, rekabet ile çatışma arasındaki dengedir.

10. (Y) Aynı hedefe ulaşmaya çalışan bireyler her zaman rekabet içindedirler.

C) Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

11. Rekabet ile çatışma arasındaki temel fark nedir?

• Cevap:  Çatışma, uyuşmazlığı ve anlaşmazlığı içerir, oysa rekabet herhangi bir çatışma veya sert duygular olmadan gerçekleşebilir. Bir yarışma, katılımcıların en üst sırada yer almak için yarıştığı bir yarışmayı belirtirken, bir çatışma, bir itişme veya çatışmayı ifade eder. Rekabet, zeka, yenilikçilik ve girişimciliği teşvik eden sağlıklı bir süreçtir, oysa çatışma tüm bu tür kavramları ezer. Gerçek hayatta çatışma kaçınılmazdır çünkü tüm insanlar birbirinden farklıdır ve farklı bakış açıları çatışmaya yol açar.

12. Kent ile metropol arasındaki farkları karşılaştırınız. Ulaştığınız sonuçları maddeler hâlinde sıralayınız.

• Cevap:

➢ Metropol kentten çok daha büyük ve kapsamlı yerleşim merkezlerine verilen genel addır.

➢ Şehirler bulunduğu coğrafyada yerleşimlerin oluşmasıyla ve mevcut nüfusun artmasıyla kendiliğinden oluşan yerleşimlerdir.

➢ Kentler ise sonradan bilinçli ve planlı bir şekilde inşa edilir ve kentlerin inşa sürecinde politik ve ideolojik etmenler yatmaktadır.

➢ Metropol ise kente nazaran daha kapsamlı bir kavramdır ve kentleri de içine katmaktadır. Kentlerin belli merkezi mekanları varken metropollerde birden fazla merkez bulunabilir. Bir kent sanayi, ticaret, turizm ya da kültür kenti olabilirken, bir metropol bu özelliklerin hepsini kapsayabilir.

13. Toplumsal hareketlilik çeşitleri nelerdir? Açıklayınız.

• Cevap:

DİKEY HAREKETLİLİK

Dikey hareketlilik tabakalar arasında yukarıya ve aşağıya doğru hareketliliktir. Yukarıya doğru hareketlilikte kişi statü elde ederken aşağı doğru hareketlilikte statü kaybına uğrar. Örneğin taşrada bir kasaba eczacısı olarak çalışan birinin işini zaman içinde geliştirmesiyle ilaç sektöründe üretim yapan bir patron konumuna yükselmesi dikey hareketliliktir. Bir lise müdürünün alanında genel müdürlüğe yükselmesi veya mesleki hayatına komiser muavini olarak başlayan birinin emniyet genel müdürü olması dikey hareketliliktir. Burada bireyin statüsünün yükselmesi ile geliri artmış, iş ilişkileri ve yaşam biçimi değişmiştir. Benzer bir şekilde süpermarket sahibinin iflas ederek bir markette işçi olması aşağıya doğru dikey hareketliliktir.

YATAY HAREKETLİLİK

Dikey hareketlilikten farklı olarak, bir toplumsal tabakada yer alan bireyin işini, çevresini ya da yaşadığı yeri, yaşam biçimi değişmeden benzer olan başka bir iş, çevre ya da yerle değiştirmesine yatay hareketlilik denir. Örneğin, köyde ya da kırsal kesimdeki bir tarım işçisinin kente göçüyle burada vasıfsız olarak yaptığı işler ve bulunduğu konum yatay hareketliliktir. Bir fabrika işçisinin başka bir fabrikada işçi olması, bir fabrikatörün yeni bir fabrika açması, büyük bir banka yöneticisinin başka bir bankaya yönetici olarak geçmesi, bir valinin merkez valiliğine atanması yatay hareketlilik örnekleridir.

COĞRAFİ HAREKETLİLİK

Ticari, siyasi, turizm gibi amaçlarla bir ülkeden başka bir ülkeye veya ülke içinde bir bölgeden başka bir bölgeye yapılan göçlerdir. Köydeki tarım işçisinin kente göç ederek fabrika işçisi olması bu duruma örnek olarak verilebilir.

MESLEKİ HAREKETLİLİK

Aynı tabaka içinde bireyin mesleğini veya işini değiştirmesidir. Bir avukatın noterlik yapmaya başlaması, bir manavın bakkal mesleğine geçmesi gibi. Toplumsal prestij ve gelir düzeyi açısından aynı olan meslekler arasında geçişler bu anlamda yatay hareketliliktir.

14. Açık ve kapalı toplumsal tabakalaşmaya örnekler veriniz.

• Cevap:

AÇIK TABAKALAŞMA

Günümüzün tabakalaşma sistemi olan açık sınıf tabakalaşması, asıl olarak sanayileşmiş toplumlara özgüdür. Tabakalar arası geçişin demokratik kurallara göre serbest olduğu tabakalaşma biçimidir. Demokrasinin gelişmesi de açık sınıf tabakalaşmasının oluşumunu hızlandırır. Özellikle eğitimde fırsat ve imkân eşitliği ile meslek edinme hakları sayesinde bireyler istek, çaba ve yetenekleri oranında tabaka değiştirebilirler. Yoksul bir aile çocuğu okuyarak bilim adamı (Aziz Sancar gibi) ya da yeteneği sayesinde tanınan bir sporcu, sanatçı olabilir.

KAPALI TABAKALAŞMA

Bu sistemde dört büyük kast vardır: din adamları (rahipler); askerler; toprak sahibi ve tüccarlar, zanaatçılar ve işçiler, hizmetçiler. Bu dört kastın dışında, hiçbir toplumsal ve hukuki hakları olmayan insanlar bulunmaktadır. Bunlara parya (ayak takımı, dokunulmazlar) denilmektedir. Antik Yunan’da görülen kölelik düzeni de kapalı toplumsal tabakalaşmaya örnek gösterilebilir. Kölelik de kast sistemi gibi tabakadan tabakaya geçişin olmadığı bir tabakalaşmayı ifade eder. Bu sistemde büyük toprak sahipleri, atölyesi olanlar, tüccarlar üst tabakayı; köleler alt tabakayı oluşturmaktaydı. Orta tabakada ise kendi emekleri ile geçinen zanaatçı ve köylüler bulunmaktaydı.

Sosyoloji Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 72 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.