Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 62

Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 62 Cevapları Meb Yayınları ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 62

A) Aşağıda boş bırakılan yerlere uygun olan sözcükleri yazınız.

• Cevap:

1. İlk Türk devletlerinde devlete İL  denirdi.
2. İlk Türk devletlerinde devlet işlerinin görüşülüp karara bağlandığı yere veya TOY- KURULTAY denirdi.
3. İlk Türk İslam devletlerinde belediye işlerine MUHTESİP adı verilen görevliler bakardı.
4. Selçuklularda askerî işler ile ilgilenen divana DİVANI ARZ denirdi.
5. Osmanlı’da devletin sonsuza dek yaşayacağına olan inanç DEVLETİ EBEDİ MÜDDET tanımı ile ifade edilir.
6. 1871 Vilayet Nizamnâmesi ile köy ile kaza arasında oluşturulan yeni idari birimin adı NAHİYE dir.
7. İlk Osmanlı Parlamentosunda padişah tarafından seçilen milletvekillerinden oluşan meclise AYAN MECLİSİ denirdi.
8. Osmanlı Devleti’nde deniz askerlerine LEVENT  denirdi.
9. Yeni Türk Devleti’nin ilk anayasası TEŞKİLATI ESASİYE dır.
10. Türkiye Cumhuriyeti’nde yasama yetkisi TBMM’YE aittir.

B) Aşağıdaki soruların cevaplarını ilgili alana yazınız.

11. İlk Türklerde yargı işlerine bakan görevlinin adını yazınız.

• Cevap: yargan

12. Kutadgu Bilig adlı eserin yazarı kimdir?

• Cevap: Yusuf Has Hacip

13. Osmanlı Devleti’nde kazaların yönetiminden sorumlu görevliye verilen ad nedir?

• Cevap: kadı

14. Osmanlı’da günümüzdeki danıştayın görevini yerine getiren komisyonun adı nedir?

• Cevap: Şûra-yı Devlet

15. 1921 Anayası’na göre yürütme yetkisi kime aittir?

• Cevap: TBMM’ye

C) Aşağıdaki soruları cevaplandırınız.

16. İlk Türk devletlerindeki kut anlayışını açıklayınız.

Bütün hanedan üyelerinde kut olduğundan kendine siyasi ve askeri bakımdan güvenen kişi tahta kavgasına girebiliyordu. Bu durum Türk devletlerini ya iç savaş sonucu istikrarsızlığa, ya da bölünmeye götürüyordu. Türk töresinde ana-babaya itaat esas olmasına rağmen, hükümdar bunun dışında tutulmuştur. Devletin devamı için baba-oğul veya kardeşlerin birbirleriyle mücadelesi normal karşılanmıştır. Çünkü bu sayede en güçlü ve en yetenekli kişi devletin başına geçecektir.

• Cevap: Türkler devleti yönetme yetkisinin Tanrı tarafından verildiğine inanıyorlardı. Tanrı tarafından verilen bu yönetme hakkına kut diyorlardı. Kut’un kan yoluyla hükümdarın tüm erkek çocuklarına geçtiğine inanıyorlardı.

Kut Anlayışı’nın Etkisi

17. Türk devletlerinin kuruluşunda boyların etkisini açıklayınız.

Cevap: Boylar çok önemli görevlere sahiptir. Devletin işleyişinde şu işlevleri vardı:

Her boyun askeri bir gücü ve toprağı vardır.
Cesareti, maddi mal varlığı, hizmeti ve adaletiyle tanınan urug reisleri arasından birisi boy beyi seçilirdi.
Boylar Türk toplumunu oluşturan en küçük siyasi yapılardır.
Her boyun kendine ait bir yaylağı ve kışlağı vardır. Yaylaklar tüm boyun ortak malı iken; kışlaklar özel mülktü.
Her boyun kendisine ait bir tamgası vardı.

Boy Beyinin Görevleri

Boydaki iç dayanışmayı korumak.
Hak ve hukuku sağlamak
Boyunun çıkarlarını savunmak

18. İlk Türk devletleri ile Türk İslam devletlerini teşkilat yapısı açısından karşılaştırınız.

• Cevap:

Türk-İslam devletlerinde ordu teşkilatı devletin ve hükümdarın dayandığı savaşa hazır askerler, sipahilerden oluşan Hassa ordusu, ikta askerleri, gönüllüler, ücretliler ve Türkmen kuvvetleri olmak üzere ayrılmaktaydı. Orduların büyük çoğunluğu sipahilerden oluşurdu. Askerler kendi yaptıkları ok, kılıç, yay, mızrak, kalkan; arrade ve mancınık gibi silahları kullanırlardı. Ordu hareketi sırasında orduyu sultan veya komutan yönetirdi. Türk-İslam devletleri ve Türk devletlerinde ordu anlayışı İslam inancı ile büyük bir değişiklik kazanmamıştır. Türkler savaşçı yapılarını İslam inancı ile birleştirmiş ve cihat, şehitlik gibi kavramlar onlar için bir kuvvet haline gelmiştir.

19. İlk Türk İslam devletleri ile İslam öncesi Türk devletlerinin yönetim anlayışlarını karşılaştırınız.

• Cevap:  İlk Türk-İslam devletlerinde yöneticilerin çoğunluğu genellikler Türk’tü ancak Gaznelilerde Hintli, Selçuklularda Fars, Arap kökenli idarecilerde bulunurdu. Yönetici sınıfının başında sultan bulunmaktaydı. Başlıca görevleri arasında şunlar bulunmaktaydı:Ülkeyi adaletle yönetmek

Ülkenin iç ve dış güvenliğini sağlamak
Açları doyurmak, yoksulları giydirmek
Toplumun refah ve mutluluğunu sağlamak
Bu görevleri aksatması sultanın iktidarını kaybetmesine yol açabilirdi.
Yönetilenler: Her türlü millet ve dinden oluşan halk sınıfıdır. Bunlar devlete vergi verirler kanun ve kurallara uyarlardı. Halk Müslimler (Türkler-Araplar-Farslar) ve Gayr-ı Müslimler(Gök tanrıya inanan Türkler- Hıristiyanlar, Yahudiler-Rumlar ve Ermeniler-Hindular vs.) olarak ikiye ayrılırdı. Müslüman Türklerde boy teşkilatlanması devam etmiştir. Yaşayış şekillerine göre halk Şehirliler, Köylüler ve göçebeler olarak ayrılmıştı.

20. Osmanlı Devleti’nin uyguladığı İstimalet politikasını açıklayınız.

• Cevap:

Osmanlı Devleti beylikten devlete doğru adımlar atarken bir çok fetihler yapmıştır ve devletin sınırlarını büyük ölçüde genişletmiştir. Osmanlı Devleti, ülkenin sınırlarını genişletirken aynı zamanda bir çok politikayı benimseyip uygulayarak fethettiği toprakları ve buralarda yaşayan halkı kaybetmemek için çaba göstermiştir. Osmanlı Devletinin fethettiği topraklar üzerinde ve o bölgelerin halkına karşı uyguladığı politikalardan birisi de İstimalet politikası olmuştur. Bu politika adeta bir hoşgörü politikası olarak adlandırılabilir. İstimalet politikasına göre Osmanlı Devleti; fethettikleri topraklarda bulunan halkın dinine, örflerine, adetlerine, yaşam biçimlerine saygı göstermiştir. Bu konuda feodal beylerle de mücadele eden Osmanlı Devleti bu politikası sayesinde bir çok toprağı ve üzerindeki halkı uzun yıllar boyunca hakimiyeti altında tutabilmiştir.

21. Osmanlı Devleti yönetim anlayışı ile Selçuklulardaki yönetim anlayışını karşılaştırınız.

• Cevap:

Osmanlı Devleti Yönetim Anlayışı: Osmanlı Devleti’nde idare gücü, kayıtsız şartsız olarak padişahta bulunuyordu. Yönetme yetkisi, babadan oğula olacak şekilde devir edilmekteydi. Osmanlı Devleti’nin başına gelecek olan padişahlar, genç yaşlarında sıkı bir eğitimden geçirilirlerdi. Bu sayede hem ahlâki olarak, hem de bilgi konusunda belirli bir yetkinliğe geldiklerinden emin olunurdu. Şeyh-ül İslâm ve kadılar, padişahın eğitimi noktasında önemli rol oynarlardı.Devlet yönetimi içerisinde Şeyh-ül İslâm, İslâmi esaslara dayanan bir hukuk sistemi ortaya koyardı. Gerektiğinde yeni fetvalar, yasa olarak çıkarılır ve halka duyurulurdu. Adaletin sağlanması için gerektiğinde kadı ve kazaskerler görev alırlardı. Adalet, hoşgörü gibi kavramlar, Osmanlı devlet yönetimi noktasında da her zaman önemli konular olduğu için bu konularda ekstra bir hassasiyet gösterilmiştir.

Büyük Selçuklu Devleti Yönetim Anlayışı: Büyük Selçuklu Devleti’nin örgütlenme biçimi, kendisinden önceki İslam devletlerine benziyordu. Hint-İran devlet anlayışını yansıtan bu örgütlenmede, eski Türk devlet geleneğinin de belirgin etkisi vardı. Eski Türk devlet geleneğinde olduğu gibi, Büyük Selçuklu Devleti’nde de ülke toprakları hanedanın ortak malı sayılıyordu. Bundan dolayı Büyük Selçuklu toprakları eyaletlere bölünmüştü. Eyaletlerin yönetimi de Melik olarak adlandırılan hanedanın erkek üyelerine bırakılmıştı. Tuğrul Bey’den önce boy başkanına Oğuz geleneğine göre Yabgu deniyordu.

22. Tanzimat Dönemi yönetim anlayışında meydana gelen değişiklikleri açıklayınız.

• Cevap:

Osmanlı Devleti klasik döneminde, Osmanlı yönetim anlayışında mutlak otorite bulunmaktaydı. Padişahın yönetimde mutlak sözü bulunmakta ve son sözü her zaman padişaha ait olurdu. Osmanlı Devleti zaman içerisinde yeniliklere ayak uydurmak, iç ve dış sorunlar ile baş etmek amacı ile Sultan Abdulmecid’in emri doğrultusunda Tanzimat Fermanı’nın hazırlanması kararına varmıştır. Gülhane Hatt-ı Hümayun olarak da bilinen Tanzimat Fermanı ile kanunun üstünlüğünün ilk kez padişahın otoritesi üzerinde olduğu ifade edilmiştir. Bu doğrultuda padişah hakları sınırlandırılmıştır. Müslüman ve gayrimüslim tebaanın can, mal ve namus güvenliği devlet güvencesine alınmış, kanun önünde herkes eşit kabu edilmiştir. Mahkemeler herkese açık hale getirilmiş, yargısız infaz tasnif edilmiştir. Tüm vatandaşlara mal, mülk sahibi olma ve miras bırakma hakkı da tanınmıştır.

23. Meşrutiyet dönemindeki demokratikleşme hareketleri hakkında bilgi veriniz.

• Cevap:

1. MEŞRUTİYET : 1875 yılından itibaren Balkanlarda başlayan isyanların arkasında Rusya’nın uyguladığı panislavist politikası vardır. Panislavizm’in amacı bütün slav ırkını Rusya liderliğinde birleştirmekti.Köylülerin vergi vermek istememesi yüzünden Hersek’te çıkan ayaklanma kısa zamanda genişledi. Osmanlı Devleti’nin bu ayaklanmayı bastıramaması, diğer balkan milletlerini cesaretlendirdi. Bunun sonucu olarak Bulgaristan’da büyük bir ayaklanma çıktı.(1876) Bu ayaklanma sert şekilde bastırıldı. Ancak Selanik’te başka bir ayaklanma çıktı. Almanya,Avusturya ve Rusya kendi aralarında anlaşarak Osmanlı Devleti’ne muhtıra verdiler. Bu muhtıraya Fransa ve İtalya’da katıldı. Muhtırada belirtilen istekleri, Osmanlı devleti egemenlik hakları ile uygun görmeyen İngiltere katılmadı.Bu sırada padişah Abdülaziz tahtan indirilip V.Murat getirildi. Osmanlı Devleti Hersek ayaklanmasına yardımı kesmesi için Sırbistan ve Karadağ’ı uyardı. Bunlarda Osmanlı Devletine savaş ilan ettiler. Osmanlı Devleti bu savaşlarda başarılı oldu. Ancak Balkan devletlerinin yenilmesi Rusya’nın hoşuna gitmedi. Rusya Osmanlı Devleti’ne ültimatom verdi Sırbistan ile barış yapılmasını istedi. Rusya’nın Osmanlı Devleti üzerinde baskı kurması İngiltere çıkarlarına aykırı idi. Bu yüzen İngiltere İstanbul’da milletlerarası bir konferans topladı. Bu olaydan kısa süre önce padişah değişikliği oldu. V.Murat tahttan indirilip II.Abdülhamit tahta geçirildi. II.Abdülhamit Meşrutiyeti ilan edeceğine söz vermişti. Onun için komisyon oluşturdu. Kanun-ı Esasi (Anayasa) hazrlanmaya başlandı.Konferansın toplandığı tarihte anayasa hazırlandı. Meşrutiyet ilan edildi. Babıali bu hareketle konferansı gereksiz kılmak istenmişti. Artık bütün Osmanlı ülkesinde vatandaşlar temsilci gönderip seslerini duyurabilecekti. Öyleyse Balkanlarda ıslahat yapmaya gerek yoktu. Ancak konferans delegeleri bu olayı ciddiye almayıp çalışmaya devam ettiler. Sırbistan ve Karadağ’ın toprak genişletilmesini ve Bosna-Hersek ve Bulgaristan’a muhtar yönetim verilmesini istediler.

24. Yeni Türk Devleti’nde I. Meclis’in özelliklerini açıklayınız.

• Cevap:

Osmanlı İmparatorluğunun yerine yeni bir devletin kuruluşunu hukuki ve siyasi yönden belgelemiştir.• Ulusal egemenliği esas kılan ve egemenliğin Osmanlı Devleti’nde Türk ulusuna geçtiğini belgelemiştir.
• TBMM’nin kuruluşunu yasal hale getirmiştir.
• Demokratik ve ihtilalci karaktere sahiptir.
• Olağanüstü koşullarda hazırlandığı için kısa ve özet halinde hazırlanmıştır.
• İlk defa meclis hükümeti sistemi benimsenmiştir.
• Devletin resmi dini belirtilmemiştir.
• Amasya Genelgesi’nden itibaren gelişen ruha resmi bir kimlik kazandırmış ve önderlik etmiştir.
NOT: 1921 Anayasası 1924 tarihinde yürürlükten kalkmıştır.
NOT: 1921 Anayasası’nda yapılan en önemli değişiklikler, cumhuriyetin ilanıyla olmuştur. Cumhuriyetin ilanı ile “Meclis Hükümeti Sistemi” terk edilerek bugünkü “Kabine Sistemi”ne geçilmiştir.

25. Meclis Hükümeti Sistemi hakkında bilgi veriniz.

• Cevap: Meclis Hükümeti Sisteminin Özellikleri

Kuvvetler (Güçler) Birliği ilkesi uygulanır. (Yasama ve yürütme meclisin elindedir.)
Başbakan yoktur.
Meclis başkanı ile hükümet başkanı aynı kişidir.
Tüm bakanlar meclis tarafından teker teker seçilir.
Çift dereceli seçim sistemi uygulanır.

Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Meb Yayınları Ders Kitabı Sayfa 62 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.