Eski Hayratı (Da) Berbat Ettin Deyiminin Anlamı ve Hikayesi
Eski Hayratı (Da) Berbat Ettin Deyimi
Eskiden muharrem ayında kapı kapı dolaşarak aşlık aşurelik vb. yiyecek toplayan dilencilere “goygoycu” denirdi. Çoğu kör olan bu dilenciler, kendilerine özgü mânileri, türküleri saya söyleye dilenirler ve topladıklarını sırtlarındaki uzun torbalara doldururlardı.
. Bir gün, goygoycuların geçtiği bir sırada yemek yemekte olan bir hanım, hizmetçisine seslenmiş:
“Kızım, al şu pirinç çorbasını da kapıdan geçen goygoyculara ver, hiç iştahım yok, ben içmeyeceğim.” Hizmetçi, kapıyı açarak goygoycuları çağırmış. Goygoyculardan biri, verilmek istenen şeyi göremediği için sormuş:
“Evlât, nedir o?”
Kız biraz ahmakçaymış:
“Pirinç ” demiş.
“Öyleyse at torbamın içine.”
Hizmetçi, kaseyi torbaya boşaltmış. Kör dilenci, torbanın ıslaklığından, verilen şeyin pirinç olmadığını anlamış ve torba içindeki diyer yiyecekleri de berbat ettiğini anlatmak için:
“Bacı kadın, sen eski hayratı da berbat ettin!” demiş.
- ••
Bu deyim, “bir işi daha iyi bir duruma getirmeye çalışırken büsbütün bozmak” anlamında söylenir. Deyimdeki ‘hayrat’ sözcüğü, ‘sevap için yapılan iyilik’ demektir.