Halid Ziya Uşaklıgil Birinci Perde Hikayesinin Konusu

Halid Ziya Uşaklıgil Birinci Perde Hikayesinin Özeti

Halid Ziya Uşaklıgil Birinci Perde Hikayesinin İncelemesi

Hikâyede, Şarlot adlı bir kadının Mahmut Ferit tarafından kötü emeller ile kullanılması anlatılır. Bu hikâyede Şarlot ismen zikredilmiştir fakat Mahmut Ferit için kadın düşüncesi hep aynı çerçevede geçmekte, onları sadece maddi bir eğlence olarak görmektedir.

 “(…) Gideceğim yere yalnız gitmiyorum ki… Avrupa’dan İstanbul’a bir Paris oyuncağı getirdikten sonra İstanbul’dan Avrupa’ya bir Şark metaı götürmek fikrindeyim.”

Solgun Demet’te yer alan hikâyelerde bütün olarak, insanların şahsi hayatlarında söz konusu olan mutsuzluğun anlatıldığı görülmektedir. Yoksulluk, hastalık ölüm gibi realitelerin insan hayatını olumsuz yönde etkilemesinin yanısıra, kötülük ve kötüler de aynı fonksiyonu yerine getirmekte, sonuç olarak iyi insanlar, çocuklar, güçsüzler; acı çekmekte, mutsuz olmaktadır. Kitabın bütününde bu kötümser bakış açısı hâkimdir.

Halit Ziya’nın diğer eserlerinde görülen bir özellik bu eserde de dikkat çekmektedir: Kahramanların hayatlarının sosyal yapıyla, toplumla, yerel unsurlarla olan münasebetine yer verilmemiştir. Bu itibarla kahramanların ve olayların çevreden soyutlanmış olarak anlatıldığı ifade edilebilir. Kahramanlara ait isimler değiştirilip söz gelimi Fransızlara veya başka bir millete ait isimler verildiği takdirde bu değişiklikle tezat teşkil edecek herhangi bir unsura Halid Ziya’nın diğer eserlerinde de rastlanamayacağını iddia etmek mümkündür. Bu durumun izahı çeşitli yorumlara açıktır. Yazarın içinde bulunduğu ülkeye, topluma benimsediği Batılı anlayış dolayısıyla yabancı ve uzak olduğu söylenebileceği gibi kendisini baskı altında hissettiği için böyle bir tutumu benimsediği de söylenebilir.