Musa Bey Türküsünün Hikayesi Sözleri Notaları

Musa Bey Türküsünün Hikayesi Sözleri Notaları

Musa Bey Türküsünün Hikayesi

Bu türkünün doğuşunda, farklı rivâyetler söz konusudur. Kimilerine göre; içki meclisindeki bir sohbet sırasında Musa Bey, ölümüne sebep olacak ağır lâflar etmiştir; kimilerine göre yakışıklılığının, kadınlar üzerinde tesirini çekemeyenler öldürmüştür; kimilerine göre ise, ölümüne nâmus davası sebep olmuştur.

Ağalığın, beyliğin, dürüstlük, efendilik, koruyuculuk, yardımseverlik gibi sıfatlarla bezendiği bir dönemde, bu rivâyetlerin doğruluğunu okuyucumuzun idrakine bırakıyoruz.

Musa Bey, Çapanoğul beylerinden birinin oğludur. Babasının adını tespit edemedik. Yalnız babasının miralay olduğu rivâyeti vardır. Musa Bey ve ailesi, önceleri bir müddet Sakarya İlkokulu adıyla eğitimde kullanılan, bugün ise Atatürk Müzesi olarak varlığını devam ettiren konakta yaşamışlardır. Musa Bey Konağı, Yozgatlılarca “Miralayın Konağı” olarak ta bilinmektedir.

“Miralay Konağı” hergün gelenin gidenin, misafirin hiç eksik olmadığı, fakirin doyurulduğu, eksiklerinin giderildiği bir tekke gibidir sanki, çevrede sözü sohbeti dinlenir, dürüst, ahlâklı, varlıklı birisi olarak ün salmıştır. Musa Bey, böyle bir konakta ve böyle bir sosyal çevrede yetişmiştir. Ama kendini bir türlü, içki âlemlerinden uzak tutamaz. Bu eksik yönü, baba hatırına çevrece hoş görülü, arkadaşlarıyla eğlendiği bir içki âlemi sonunda, farklı yerde aynı içki âlemini yaşayan bir diğer grupla kadın ve kabadayılık adına yapılan kavga sonunda Musa Bey kamayla öldürülür.

Musa Bey’i öldüren esas katil, Semerciler’in Kadir’dir. İstanbul’da da imamlık yapar. Gerçek katil bulunamaz. Olaydan bir müddet sonra Gürcüler’in Fayık (Faik) şöhret olmak için ortaya çıkar. Musa Bey’i kendinin öldürdüğünü söyler ve bu yüzden hapsedilir. Bu sebeple Gürcüler’in Fayık da Yozgatlı’nın intizarından (Beddua) nasibini alır.

Diğer türkü geleneğimizde olduğu gibi, bu olay da Yozgat halkını çok etkilemiş olmalı ki, olayın dilden dile anlatılışı zamanla mısralaşmış, türkü halini almıştır. Bu türkünün bir ;

Şalvari-şaldan,

Ohçuri-Kıldan

Sakının yoldan,

Ağa geliyor

Ahıska Türkülerinin gey imine aid esas ifadeler (terminler): Kondura, çarup, şarvar, gömlek, çoha, arbabuh, yelek (zubon), ehram, kaftan, don, helet, etek, kürk, yapıncı, kemer belbağı, şal, tavşalı, leçek, gatha, çalma, fes, papah, majar, mahmudiya, pipanur, urubiya şâiri olabilir düşüncesiyle yaptığımız araştırmaların sonuçsuzluğu, bu türkümüzün anonimliğini kuvvetlendirmektedir. Türkü, ağıt olarak yakılmış, zamanla türkü olarak okunmağa başlanmıştır.