Oktay Rıfat

• XX. yy. şairlerinden, 1914-18 Nisan 1988, doğ. Trabzon, ölm. İstan­bul

Babası şair Samih Rifat’ın vali bulunduğu Trabzon’da doğdu. Ankara Erkek Lisesi’ni bitirdi, Maliye Bakanlığı hesabına üç yıl Paris’te Siyasal Bilgiler Fakül­tesi’nde okudu. Basın-Yayın Genel Müdürlüğü’nde çalıştı, İstanbul’da Devlet De­miryolları Birinci İşletme avukatı iken görevinden ayrıldı (1973)

• İlk şiirleri Varlık (15 Aralık 1936- 15 Aralık 1944), sonrakiler A ile (1947), Yaprak (1949/50), Yedite­pe (1951-1957) dergilerinde çıktı. Orhan Veli ve Melih Cevdet ile birlikte çıkardığı Garip (1941) adlı kitabı ile Yeni Şiir’in kurucularından oldu. Her kitabında değişik bir nitelik gösterdi. Başlangıçta yeni bir hava içinde güçlü aşk şiirleri, toplumcu sanat ilkesinden hareketle, halk deyim ve söyleyişlerinden, masal ve tekerleme­lerden faydalanarak başarılı taşlamalar, sosyal şiirler yazdı. Son şiirlerinde öz ve biçim yoğunlaştırmalarıyla, estetik planda yeni ve güçlü bir atılım gösterdi 8 Şiir kitapları: Güzelleme (1945), Yaşayıp Ölmek, Aşk ve Avarelik Üzerine Şiirler (1946), Aşağı Yukarı (1952), Karga ile Tilki (1954), Perçemli Sokak (1956), Âşık Merdiveni (1958), İkilik (Aşağı Yukarı ve Kara Karga ile Tilki kitaplarının 2. baskısı, 1963), Elleri Var Özgürlüğün (1966), Şiirler (1969), Yeni Şiirler (1973), Çobanı! Şiirler (1976), Bir Cigara İçimi (1979), Elifti (1980), Denize Doğru Konuşma (1982), Dilsiz ve Çıplak (1984) Koca Bir Yaz (1987). Şiirleri, önce 1982’de kadar çıkan kitapları (3 cilt, 1982-83); sonra iki antolojisi de dahil edilerek bütün şiirleri (3 cilt,1999-2000) Adam Yayıncılık’ta yayımlandı.

• Şiir üzerine yazıları, Fransızcadan çeviri, antoloji (Latin Ozanlarından Çeviriler, 1963; Yunan Antologyası, 1964) ve başka türlerde kitaplarıyla da tanınmış olan şair, tiyatro eserleri de verdi. Basılmış oyunları: Birtakım İnsanlar (1961, ilk oyn. 1960), *Kadınlar Arasında (1966, ilk oyn. 1948); bu iki oyunla birlikte üç oyunu daha Atlarla Filler, Çil Horoz, Yağmur Sıkıntısı tek ciltte toplandı Toplu Oyunlar (1988). Bazı oyunlarının sahnelerimizde oynanış yılları şöyledir: Oyun İçinde Oyun (1949/50), Atlar ve Filler (1962), Çil Horoz (1964), Zabit Fatma ‘nin Kuzusu (1965), Yağmur Sıkıntısı (1969/70); roman­ları: Bir Kadının Penceresinden (1976), Danaburnu (1980), Bay Lear (1982). Oğlu Samih Rifat’la birlikte hazırladıkları çeviri şiirlerden oluşan Gece Yazı ölümünden sonra yayımlandı (1994)

• Yazıları Şiir Konuşması (1992) adıyla biraraya getirildi. Karga ile Tilki kitabı 1955 Yeditepe, Şiirler kitabı 1970 Türk Dil Kurumu Şiir Ar­mağanlarını, Bir Cigara İçimi ile 1979 Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü’nü, Yağ­mur Sıkıntısı oyunu da hem Ankara Sanatseverler Derneği’nin Yılın En İyi Oyunu, hem de TRT 1970 Sanat Ödülleri Yarışması’nda Başarı Ödülü’nü; Danaburnu ile 1981 Madaralı Roman Ödülü’nü; Dilsiz ve Çıplak ile 1984 Necatigiî Şiir Ödülü’nü aldı.