10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı 2. Dönem 1. Yazılı Soruları

Yazılı sınavlar başladı. Bu yazımızda 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı 2. Dönem 1. Yazılı Soruları ve Cevapları 2018-2019‘a sizler için hazırladık.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı 2. Dönem 1. Yazılı Soruları

Dest bûsî arzusuyla ger ölürsem dostlar
Kuze eylen toprağım sunun ânınla yâre su
Fuzuli

S.1) Su Kasidesi’nden alınan yukarıdaki beyiti açıklayın. (5p)

• Cevap:

S.2 Aşağıdaki açıklamaların karşısına doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız. (5p)

• Cevap:

a) Nasreddin Hoca fıkralarında dil süslü ve ağırdır. ( )
b) Mesnevilerin uyak düzeni aa ba ca da… biçimindedir. ( )
c) Bir gazelin ilk beytine makta denir. ( )
d) Fuzuli üç dilde (Türkçe,Arapça,Farsça) divan oluşturmuştur. ( )
e) Divan şiirinde duygu, düşünce ve hayaller belirli imgelerle ifade edilmiştir. ( )

S.3) Aşağıdaki boşlukları uygun sözcüklerle doldurunuz. (5p)

• Cevap:

-Gazellerde beyit sayısı genellikle…………………………. arasıdır.
-Aynı beyitte anlam bakımından birbiriyle ilişkili sözcükleri kullanma sanatına ………………………..denir.
-Şarkının en güzel örneklerini …………………………….vermiştir.
-Kasidenin son beytine………………………….denir.
– Divan edebiyatı sanatçılarının kullandığı kalıplaşmış söz motiflerine…………………………… denir.

S.3) Kasidenin bölümlerini yazınız. (5p)

S.4) Aşağıdaki beyitlerden hangisi bir mesneviden alınmamıştır? (5p)
A) Gördü ki bir avcı dâm kurmuş
Dâmına gazeller yüz vurmuş
B) Boynu burulu ayağı bağlı
Şehla gözü nemli canı dağlı
C) Seyyad bu nâtuvane kıyma
Kıl canına rahm cana kıyma
D) Katlinde bu saydın etsem ihmal
Etfal ü iyalime nolur hal
E) Su gibi kanımı toprağa kardın
Ne sanırsın garibin kanı yok mu

• Cevap:

S.5) Divan edebiyatında nesir yazılarının toplandığı eserlere verilen isim aşağıdakilerden hangisidir? (5p)
A) inşa B) münşi C) münşeat D) müstezat E) taştir

• Cevap:

S.6)Divan şiirinin genel özelliklerinden beş tanesini yazınız.(5p)

• Cevap:

1-
2-
3-
4-
5-

S.7) Aşağıdaki eser ve yazarları doğru bir şekilde eşleştirin. (5p)
Süleyman Çelebi Harname
Şeyhi Kanuni Mersiyesi
Ahmedi İskendername
Fuzuli Mevlid
Baki Leyla ile Mecnûn

• Cevap:

S.8) Edebiyatımızda mesnevi nazım şekli ilk defa hangi eserde kullanılmıştır? (5p)
Atebet’ül Hakayık
Kutadgu Bilig
Divan-ı Hikmet
Divan-ü Lügati’t Türk
Muhakemet’ül Lügateyn

• Cevap:

S.9) “Yüzyıllar boyunca Tekke şiirinin önderi sayılmış, şiirleriyle kafalara ve gönüllere Türkçe ile seslenmiştir. Tasavvuf akımını taşkın ve gür lirimi ile halka yansıtmıştır. Aruzla da şiirler yazmakla birlikte, genellikle heceyi kullanmıştır. Şiirlerinde ilahi aşkı ve insan sevgisini işlemiştir.” Kimdir bu şâirimiz? (5p)
a) Yunus Emre b) Yusuf Has Hacib c) Mevlana d) Kaygusuz Abdal e) Hoca Dehhani

• Cevap:

S.10) Aşağıdakilerden hangisi kasidenin türlerinden değildir? (5p)
a) Tevhid b) Münacat c) Fahriye d) Mersiye e) Na’at

• Cevap:

S.11) Şâirlerin hayatları ve edebî kişilikleri ile ilgili bilgiler veren eserlere ne ad verilir? (5p)
a) Divan b) Pendnâme c) Hamse d) Tarih e) Tezkiretü’ş-Şuara

• Cevap:

Nâbi ile ol âfetin ahvâlini naklet
Efsâne-i Mecnûn ile Leylâ’dan usandık
Nâbi
S.12) Yukarıdaki beyitte geçen edebî sanatı açıklayın. (5p)

• Cevap:

S.13) Aşağıdaki boşlukları doldurun. (5p)

• Cevap:

a) Terkib-i Bentlerde bendin sonundaki beyite ………………………….. adı verilir.
b) Muhammeslerin nazım birimi …………………….. mısradan oluşan bentlerdir.
c) Mahallileşme akımının temsilcisi …………………………….’dir.
d) Türklerin Divan Edebiyatına kazandırdığı nazım şekilleri ……………………… ve ………………….’dır.

S.14) (I) Divan şiirinde müstezat, gazelin dizelerine yarım dize eklenerek oluşturulan nazım biçimidir. (II) Nazire, usta kabul edilen bir şairin beğenilen bir şiirine benzetilerek yazılan şiirdir. (III) Hamse, bir şairin beş kasidesinin bir araya getirilmesiyle oluşan eserlere denir. (IV) Gazelin ilk beyitine matla, son beyitine makta denir. (V) Gazelin en güzel beyitine “beytü’l-gazel” denir.
Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi yanlıştır? (5p)
A) I B) II C) III D) IV E) V

• Cevap:

S.15) Aşağıdaki açıklamaların karşısına doğru ise (D) yanlış ise (Y) yazınız. (10p)

• Cevap:

a) Divan nesri “sade, süslü ve orta nesir” olmak üzere üçe ayrılır. ( )
b) Kasidede şairin kendini övdüğü bölüme methiye denir. ( )
c) Rubai, mesnevi, tuyuğ ve murabba dörtlükler halinde yazılan divan şiiri nazım şekilleridir. ( )
d) Konuları yergi olan kasidelere “hicviye” denir. ( )
e) Mantıku’t Tayr alegorik bir tıp metnidir. ( )

S.16) “Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi
Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi”
Bu beyit gazelin hangi beytidir? Niçin? (5p)

• Cevap:

Ravza-i kûyuna her dem durmayıp eyler güzâr
Âşık olmuş galibâ ol serv-i hoş-reftâra su
Fuzûlî
Kûy: memleket, köy güzar: akmak serv-i hoş-reftar: servi gibi salınan sevgili
S.17) Yukarıdaki beyitte Divan Edebiyatı’nın hangi özellikleri görülmektedir? Açıklayın. (5p)

• Cevap:

S.18) Yukarıdaki beyitte geçen edebi sanatlardan iki tanesini açıklayın. (2+3p)

• Cevap:

S.19) Aşağıdaki boşlukları doldurun. (5p)

• Cevap:

a) Kasidelerde ölçüye uygun olarak yazılan ve beyitler arasına sıkıştırılan gazele………………………..denir.
b)Tekke edebiyatındaki ilahiye benzeyen, Allah’ın birliğini ve Allah’a yakarışı konu alan kasidelere………………………..denir.
c) Peygamberimizi övmek için yazılan kasideye……………………….. denir.
d) Tevhit, münacaat, naat, methiye, hicviye, mersiye, bahariye, lydiyye, cülusiye nazım biçimi değil, ………………………..dür.
e) Edebiyatımıza İran edebiyatından geçmiş, uyak düzeni aa bb cc dd olan günümüzdeki öykü ve romanın işlevini üstlenen nazım şeklidir.

Hazırlamış olduğumuz “10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı 2. Dönem 1. Yazılı Soruları ve Cevapları 2018-2019“a emojilerle tepki vermeye ne dersiniz :)