11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 231 Cevapları Gezegen Yayıncılık

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Gezegen Yayıncılık Sayfa 231 ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 231 Cevapları Gezegen Yayıncılık

Metin ve Türle İlgili Açıklamalar

1960-1980 yılları arasında Türk edebiyatında tiyatro etkinlikleri eskiye göre daha yoğun bir şekilde sürerken özel tiyatroların sayısı da hızla artar. Oyunculuk ve sahneleme teknikleri açısından Batı modelini izleyen bu özel tiyatroların yanında, yine bu dönemde amatör tiyatro toplulukları da kurulur. Oyun yazarlarının sayısında büyük bir artışın gözlemlendiği bu dönemde oyunların konuları da çeşitlenmiştir. Oktay Rıfat, Melih Cevdet, Nazım Kurşunlu, Nezihe Meriç gibi yazarlar bireyden hareketle topluma yönelirler. Pek çok alanda bir bilinçlenme aşamasının yaşandığı bu dönemde tiyatro, işçi ve köylü kesiminin sorunlarına da eğilir. Necati Cumalı, Refik Erduran, Turgut Özakman bu sorunları işleyen yazarlardandır. Yine bu dönemde konularını Osmanlı tarihinden, halk kahramanlarının hayatlarından ve mitolojiden alan oyunlar da yazılır. Turan Oflazoğlu, Orhan Asena, Güngör Dilmen bu tür konuları işleyen yazarların önde gelenleridir. Orhan Asena’nın “Hurrem Sultan” adlı oyunu 1959 yılında ilk kez Şahap Akalın’ın rejisiyle Ankara Devlet Tiyatrosu tarafından sahnelenmiştir. 1960’lı yıllarda Paris’te de sahnelenen oyun ayrıca Fransızca ve Macarcaya çevrilmiştir.

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Bir oyunda sahnedeki perdenin açılmasıyla başlayıp kapanması ile biten her bölümüne perde adı verilir. Sahne ise bir oyun veya filmin başlıca bölümlerinden her biridir. Tiyatro metinlerinde olay örgüsü perde ve sahne gibi bölümler etrafında düzenlenir. Geleneksel Türk tiyatrosunda ve kimi çağdaş oyunlarda perde ve sahne yerine meclis ile fasıl terimleri kullanılmıştır. Metnin her bölümünün olay örgüsünü belirleyiniz.

• Cevap: Kanuni’nin oğulları arasında tahta kimin çıkacağı ile ilgili bir çekişme vardır. Eğer Mustafa tahta çıkarsa Bayezid, Selim, Mihrimah ve Cihangir’in başları cülûsiye olarak onun önüne atılacaktır. Bu tehlikeden Hürrem’in damadı Rüstem de payına düşeni alacaktır. Hürrem, çocuklarını da yanına alıp Mustafa’ya karşı savaş açar. Mustafâ’yı padişahın gözünden düşürmek için düşündüğü planı çocuklarının da yardımıyla uygulamaya başlar. On yıl bıkmadan çalışarak Anadolu’yu karıştırmaya, fitne yaymaya uğraşır. Kanuni duyduklarından, Mustafa ise babasına kendini anlatamamaktan dolayı üzgündür. Babasıyla arasına Rüstem’in girmesini istemez. Rüstem tüm oyununu oynar. Sonunda Mustafa’nın katledilmesini sağlar. Buna halkın tepkisi büyük olur. Halk suçluların, dolayısıyla Rüstem’in kellesini ister. Bu durumda, Hürrem tedbir almak zorunda kalır. Rüstem’i asilerin üzerine gönderir. Hürrem Sultan’ın saltanat tutkusu için yapamayacağı şey yoktur. Yazar onu tutkularının esiri olan, hayatını ihtiras ve korku ile geçirmek zorunda kalan, bu manada, deyim yerindeyse zavallı bir insan olarak da karşımıza çıkarıyor. Çünkü Hürrem, Mustafa’nın ölümüyle her şeyin düzeleceğini zannetmiş, ancak Bayezid’in söylediği gibi, işleri daha da çıkmaza sokmuştur.

2. Bir oyunun konusunun geçtiği yeri, çevreyi ve atmosferi biçim, kalıp, renk ve ışıklama ile canlandıran tamamlanmış yapıma dekor denir. Modern tiyatroda aynı eserin farklı temsillerinde farklı dekor uygulamaları olabilir. Bu uygulamalar yazar, yönetmen, yapımcı, oyuncu, tasarımcı ve teknik ekibin iş birliğiyle gerçekleştirilir. Modern tiyatroda efekt, ışık kostüm, dekor gibi ögeler de önemlidir. Siz, okuduğunuz metni sahneleseydiniz nasıl bir dekor oluştururdunuz?

• Cevap: Ben o dönemi yansıtacak olan kıyafetleri seçerdim. Büyük ve yüksek divanlar, Sultan tahtı, göz alıcı perdeler ve halılar kullanırdım ki o tarihi dönemi izleyenin veya okurun gözünde canlandırması kolay olsun.

3. Okuduğunuz metin bir trajedi örneğidir ancak hem üç birlik kuralına uyulmadığı hem de nazım hâlinde yazılmadığı için klasik trajediden ayrılır. Bununla birlikte metnin bazı özellikleri klasik trajedi ile örtüşür. Bu özelliklerin neler olduğunu söyleyiniz.

• Cevap: Kahramanları seçkin kişilerden seçilmiştir. Metinde kaba hiç bir söz yer almamaktadır. Kahramanların birbirleri ile olan diyaloglarında her türlü duygunun eserde yer aldığını görebiliyoruz.

4. Metinde trajik etkiyi oluşturan; açık ve örtük iletileri, kültürel unsurları ve çatışmaları belirleyiniz.

• Cevap:

Açık ileti: Taht mücadelesi sırasında yaşanan aile içi olaylar

Örtük ileti: Hırs ve iktidar mücadelesi insanı kendi öz oğluyla bile düşman haline getirebilir.

Kültürel unsurlar: Sefer hazırlıkları, savaş düzeni aile içi selamlaşma törenleri gibi kültürel öğelere rastlarız.

Çatışma: İktidar mücadelesinde Rüstem Paşa ve Hürrem Sultan bir tarafı Şehzade Mustafa ve Yahya Şair diğer bir tarafı temsil etmektedir.

5. “Bu pek de pahalı olmayan bir fetih, doğru, ama cennetmekân Fatih Han’ınkinden sonra en büyük fetih…” Rüstem’e ait bu cümlede Fatih Sultan Mehmet’in hangi fethinden söz edilmektedir? Neden?

• Cevap: İstanbul fethinden bahsedilmektedir. Çünkü Peygamber Efendimizin de önceden müjdelediği gibi İstanbul’u fetheden ne büyük bir Fatih olmuştur.

6. Metnin şahıs kadrosunda yer alan Hurrem, Mihrimah, Rüstem, Kanuni ve Ahmet Paşa’dan hangileri karakter özelliği göstermektedir?

• Cevap: Özellikle Hurrem ve Kanuni karakter özelliği taşır. Çünkü olaylar hem kendi etraflarında şekillenmekte hem de devamlı kahraman olarak değişimler geçirmektedirler.

7. Metinde kahramanların ruh hâlleri ile zaman ve mekân arasındaki ilişkiyi belirleyiniz.

• Cevap: Kahramanlar dönemin fetih ruhuna uygun olarak devamlı devlet yönetme hırsı ve isteği içindedirler. Ama aynı zamanda Hurrem’in annelik duyguları, Kanuni’nin ise babalık duyguları da eserde öne çıkarılır.

11. Sınıf Gezegen Yayıncılık Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 231 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.