6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Anadol Sayfa 162-163-164-165 Cevapları

6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Anadol Yayıncılık Sayfa 162-163-164-165 Cevapları ve Soruları

6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Cevapları Anadol Yayıncılık Sayfa 162

Ses kaynağından uzaklaştıkça sesin duyulması niçin zorlaşır? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

• Cevap: Çünkü sesin şiddeti arka taraftaki seyircilere çok daha az gelir. Ön taraftaki seyirciler ise sesin şiddeti çok geldi için rahatlıkla duyarlar. Yukarıdaki örneklerde de verdiğimiz gibi sesin kaynağından uzaklaştıkça sesin şiddeti azalır. Bu yüzden sesi işitmemiz oldukça zor hale gelir.

Titreşim hareketi madde tanecikleri tarafından nasıl aktarılır?

• Cevap: Maddenin tanecikli yapısı katı ve sıvı ile gaz haline bağlı olarak farklı özellikler ve nitelikler göstermektedir. Hem hacim olarak hem şekil ve taneciklerin hızı ile aradaki mesafe farklılıklar yaratmaktadır. O yüzden maddenin tanecikli yapısını daha iyi anlayabilmek için, mutlaka katı ve sıvı ile gaz halindeki taneciklerin özelliklerini iyi bilmek gerekir. Aynı zamanda nasıl ve ne yöne hareket ettiklerini de bilmek önemlidir.

6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Cevapları Anadol Yayıncılık Sayfa 163

3. Cetvelin plastik kabın üstündeki ucunu elimizle bastıralım.
4. Plastik kaptaki su yüzeyi, durgun hâle geldikten sonra cetvelin boşta kalan ucunu aşağı eğip bırakalım. (Cetvelin su yüzeyine temas etmemesine özen gösterelim.)
5. Su yüzeyinin hareketini gözlemleyelim.

Sonuç Çıkaralım:

1. Cetvelin boşta kalan ucunu aşağı eğip bıraktığınızda durgun su yüzeyinde ne gözlemlediniz?

• Cevap: Elimizle cetvelin boşta kalan ucunu aşağı eğip bıraktığımızda cetvele bir miktar enerji aktardık. Aktarılan enerji önce cetvelin çevresindeki hava taneciklerinin titreşmesine neden oldu.

2. Cetvelin titreşimi, durgun su yüzeyini nasıl hareketlendirdi?

• Cevap: Hava tanecikleri sahip oldukları enerjiyi, su moleküllerine aktardığından su yüzeyinde dalgalanma meydana geldi. Buradan şu sonuca ulaşabiliriz: Bir ses kaynağında meydana gelen titreşim, ses kaynağının çevresindeki taneciklere aktarılır. Böylece ses yayılır.

6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Cevapları Anadol Yayıncılık Sayfa 164

Hava bir gaz maddedir. Gaz maddeleri oluşturan tanecikler arasındaki boşluk çok fazladır. Bu nedenle titreşim hareketi kolayca bir tanecikten diğerine aktarılamaz. Sesin gaz ortamlardaki sürati, katı ve sıvı ortamlardaki süratinden daha azdır. Ses oda sıcaklığında; bir gaz madde olan havada yaklaşık 340 m/sn., bir sıvı madde olan suda yaklaşık 1460 m/sn., bir katı madde olan demirde yaklaşık 5130 m/sn. süratle yayılır. Yani maddenin katı, sıvı ve gaz hâllerinde sesin süratleri arasındaki ilişki, katı > sıvı > gaz şeklindedir. Hava boşaltma tulumbasının bağlı olduğu bir cam fanusun içine çalan bir çalar saat koyduğumuzu düşünelim. Ardından hava boşaltma tulumbasıyla cam fanusun içindeki havayı alalım. Çalar saatten çıkan sesin şiddetinde önce azalma meydana geldiğini, sonra sesin hiç duyulmadığını fark ederiz. Sizce bu durumun sebebi nedir? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla tartışınız.

Madde taneciklerinin olmadığı ortama boşluk denir. Boşlukta, titreşim hareketini iletecek madde taneciği olmadığından ses yayılmaz. Hava boşaltma tulumbasıyla cam fanus içindeki havayı boşaltmaya başladığımızda, sesin şiddetini az duymamızın sebebi fanus içindeki havanın azalmasıdır. Bir süre sonra sesin duyulmamasının sebebi ise cam fanus içinde hava kalmamasıdır. Cam fanus içinde hava kalmadığında ortamda titreşim hareketini iletecek madde olmaz. Bu durumda ses yayılmaz. Yağmurlu bir günde yıldırım düştüğünde önce ışığı görür, sonra gök gürültüsünü duyarız. Bu durumun sebebi ışığın havadaki süratinin yaklaşık 300.000 km/sn., sesin havadaki süratinin ise 340 m/sn. olmasıdır. Işık ve sesin havadaki süratleri arasında belirgin bir fark vardır. Bu nedenle şimşek ve yıldırım olaylarında önce ışığı görür, sonra gök gürültüsünü duyarız.

• Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.

6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Cevapları Anadol Yayıncılık Sayfa 165

Belli bir yükseklikten serbest bırakılan plastik top yere düştükten sonra birkaç kez zıplar, sonra tamamen durur. Bu durumun sebebi havaya ve zemine temas eden plastik topa etki eden sürtünme kuvvetidir. Sürtünme kuvveti, plastik topun hareketini zorlaştırır ve topun hareket enerjisini ısı enerjisine dönüştürür. Bir arkadaşınız kulağınıza fısıltıyla bir cümle söylediğinde arkadaşınızı duyabilirsiniz. Fakat arkadaşınızın söylediği cümleyi sınıfın diğer ucundaki bir başka arkadaşınızın duyması oldukça zordur. Plastik top örneğinde olduğu gibi arkadaşınızın hava taneciklerine aktardığı enerji de sürtünme kuvvetinden dolayı azalır ve ısı enerjisine dönüşür. Bundan dolayı bize yakın olan ses kaynaklarından çıkan sesleri duyabilirken, bizden uzak olan ses kaynaklarından çıkan sesleri duyamayız.

DENEYEREK ÖĞRENELİM

Araştırma Sorusu: Ses enerjisi başka bir enerji türüne dönüşebilir mi?

• Cevap: Ses kaynağından çıkan sesin kaynaktan uzaklaştıkça duyulmamasının sebebi ses enerjisinin başka enerji türlerine dönüşmesidir. Ses iletimi sırasında enerjinin bir kısmı ortamdaki taneciklerin birbiriyle çarpışması sonucu çoğunlukla ısı enerjisine dönüşür.

Araç Gereç: Balon, ip, radyo.

Deneyin Yapılışı

1. Balonları şişirerek ağız kısımlarını hava kaçırmayacak şekilde iple bağlayalım.
2. Balonları radyonun hoparlörünün önüne koyalım ve radyoyu açalım.
3. Radyonun sesinin şiddetini artıralım ve balonların hareketini gözlemleyelim.

Balonlara kuvvet uygulamadığınız hâlde balonların hareket etmesinin sebebi nedir?

• Cevap: Deneyde balonların hareket etmesi, ses enerjisinin hareket enerjisine dönüştüğünü gösterir.

“6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Anadol Yayınları Sayfa 162-163-164-165 Cevapları” beğendiyseniz sosyal medyada paylaşabilir ve  aşağıda bulunan emojilerle duygularınızı ifade edebilirsiniz :)