8. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Adım Adım Sayfa 167-168-169 Cevapları

8. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Adım Adım Yayınları Sayfa 167-168-169 Cevapları ve Soruları

8. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Cevapları Adım Adım Yayınları Sayfa 167

MADDE DÖNGÜLERİ VE ÇEVRE SORUNLARI

MADDE DÖNGÜLERİ NASIL GERÇEKLEŞİR?

Yaşadığınız yerden çok uzaktaki kavak ağacının yaptığı fotosentez sonucu oluşan oksijen, şu an alyuvarlarınız tarafından hücrelerinize taşınıyor olabilir. Belki bugün içtiğiniz su, yaz aylarında Van Gölü’nden buharlaşan sudur. Günümüzden 100 yıl önce bir tavşanın kemiklerini oluşturan azot atomları, belki bugün sizin DNA’larınızın yapısındadır. Peki, bütün bu olaylar nasıl gerçekleşir? Bir ekosistemde yaşayan canlıların yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmeleri için su, karbon, oksijen, azot vb. maddelere ihtiyaçları vardır. Fakat bu maddelerin kullanıldığı kadar da üretilmesi gerekir. Su, karbon, oksijen ve azot gibi maddelerin ekosistemdeki canlılar ve bu canlıların yaşadıkları çevre arasındaki dolanımına madde döngüsü adı verilir.

Su Döngüsü

Aşağıdaki şemada görüldüğü gibi su, yeryüzü ve atmosfer arasında döngü hâlindedir. Yağmur, kar ve dolu gibi yağış şekilleriyle yeryüzüne yağan suyun bir kısmı topraktan süzülerek yer altı sularını; bir kısmı ise göl, deniz ve okyanus gibi yer üstü sularını oluşturur. Yeryüzündeki su, sıcaklığın etkisiyle buharlaştığında atmosferdeki su buharı miktarı artar. Hava sıcaklığı düştüğünde ise su buharı, değişik yağış şekilleriyle yeryüzüne geri döner. Suyun yerküre ile atmosfer arasındaki dolanımına su döngüsü adı verilir. Buharlaşma ve yoğunlaşma olayları su döngüsünün gerçekleşmesinde etkilidir. Aşağıdaki görselde verilen su döngüsü şemasını inceleyiniz.

• Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.

8. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Cevapları Adım Adım Yayınları Sayfa 168

Karbon ve Oksijen Döngüsü

Aşağıdaki şemada görüldüğü gibi doğada karbon ve oksijen döngüsü birbiriyle ilişkilidir. Atmosferde karbon elementi karbondioksit, oksijen elementi ise hem karbondioksit hem oksijen gazının yapısında bulunur. Organik bileşiklerin ve fosil yakıtların yapısında da karbon vardır. Fosil yakıtların yanması sonucu karbondioksit gazı oluşur ve bu gaz atmosfere karışır. Karbondioksit gazının yapısındaki karbon, fosil yakıtların yapısındaki karbondur. Üretici canlılar ışık varlığında havadaki karbondioksidi fotosentez yapmak için kullanır. Böylece karbondioksidin yapısındaki karbon, glikoza geçer. Üretilen besin, besin zinciri yoluyla ekosistemdeki canlıların enerji ihtiyacını karşılar. Glikozdan oksijenli solunumla enerji elde edilirken glikozun yapısındaki karbon, karbondiokside dönüşür. Karbondioksit gazı atmosfere karışır. Canlı atıklarının ve ölen organizmaların yapısındaki karbonun bir kısmı ayrıştırıcı canlılar tarafından karbondioksit gazına dönüştürülür. Böylece canlıların yapısındaki karbon, karbondioksit gazı olarak atmosfere karışır. Milyonlarca yıl önce bataklık alanlarda toplanan bazı bitki atıkları, çeşitli etkiler sonucunda yerkürenin derinliklerine hava almayacak şekilde gömülmüştür. Bitkilerin yapısındaki bazı bakterilerin karbondioksit gazı üretmesiyle bitki atıkları, bir fosil yakıt olan kömüre dönüşmüştür. Bu olayın gerçekleşmesi milyonlarca yıl sürmüştür. Bu örnekte olduğu gibi canlıların yapısındaki karbon, fosil yakıtların yapısındaki karbona dönüşebilir.

• Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.

8. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Cevapları Adım Adım Yayınları Sayfa 169

Havanın yaklaşık %21 ’i oksijendir. Oksijenli solunum yapan canlılar besinlerden enerji elde ederken havadaki oksijenden yararlanır. Bu canlıların oksijenli solunum sonucunda ürettikleri karbondioksit ise havaya karışır. Üretici canlılar fotosentez yaparken karbondioksidi kullanır. Fotosentez sonucu açığa çıkan oksijen gazı, oksijenli solunum ve yanma olaylarının gerçekleşmesi için kullanılır.

Azot Döngüsü

Proteinler hücrelerin temel yapı taşıdır. Proteinler olmasaydı canlılık olmazdı. Proteinlerin yapısını oluşturan maddelerden biri olan azot, atmosferde %78 oranında bulunur. Ancak atmosferde bulunan azot gazı, bitkiler ve hayvanlar tarafından doğrudan kullanılamaz. Azot gazının canlılara yararlı hâle gelmesi için azotlu bileşiklere dönüştürülmesi gerekir. Azot gazı, yıldırım ve şimşek olaylarıyla toprağa geçer. Baklagillerin (bezelye, fasulye, nohut, mercimek…) köklerinde bulunan bazı bakteriler, bu bitkilerin protein ihtiyacını karşılamaları için toprakta bulunan azotu bitkiye aktarır. Bitkilerin yapısına geçen azot, besin zinciri ile diğer canlılara aktarılır. Ayrıştırıcılar, canlı atıklarını ve ölen organizmaların yapısındaki proteinleri parçalayarak azotlu bileşiklere ve azot gazına dönüştürür. Böylece azot, tekrar bitkilerin yapısına, dolayısıyla besin zincirine katılır. Aşağıdaki görselde verilen azot döngüsü şemasını inceleyiniz.

• Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.

“8. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Adım Adım Yayınları Sayfa 167-168-169 Cevapları” beğendiyseniz sosyal medyada paylaşabilir ve  aşağıda bulunan emojilerle duygularınızı ifade edebilirsiniz :)