10. Sınıf Fen Lisesi Fizik Ders Kitabı Cevapları Sayfa 235
“10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları Fen Lisesi Sayfa 235 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Fen Lisesi Fizik Ders Kitabı Cevapları Sayfa 235
4.6. KIRILMA
Üçüncü ünitede su dalgalarının kırılması olayında dalgaların hareket doğrultularının, derinlikleri farklı iki ortamın ara kesit yüzeyine 90°den küçük bir açıyla geldiğinde ortamlardaki hızlarının farklı olması nedeniyle doğrultularının değiştiğini öğrendik. Görsel 4.95’te görüldüğü gibi ışık ışınları saydam bir ortamda ilerlerken başka bir saydam ortamın sınırına çarpınca ışınların bir kısmı yansıyıp geldiği ortama geri döner. Bir kısmı da saydam ortamlardaki ortalama hızlarının farklı olması nedeniyle doğrultu değiştirerek ikinci ortama geçer. Işığın doğrultu değiştirerek ikinci ortama geçmesine ışığın kırılması denir. Işığın kırılmasının su dalgalarının kırılması olayıyla ilişkisi Görsel 4.96’daki gibi modellenebilir.
Işık boşlukta yaklaşık 3.108 m/s hızla yayılır. Işığın havadaki yayılma hızı boşluktaki yayılma hızına çok yakın olduğu için havadaki yayılma hızı boşluktaki yayılma hızına eşit kabul edilir. Örneğin ışık havada 3.108 m/s hızla yayılırken cam ortama girdiğinde hızı 2.108 m/s civarına düşer. Işık tekrar havaya geçtiğinde ise hızı, tekrar 3.108 m/s değerine ulaşır. Bu ilginç durum bir merminin tahta bir bloğu delip geçmesi olayından farklıdır. Mermi, tahta bloğun içinden geçerken enerjisinin bir miktarını tahtanın liflerini koparmak için kullandığından blok içinden çıkınca hızı azalır. Işık ise örneğin bir cam ortamına girdiğinde camın atomlarına çarparak soğrulur ve elektronlarının titreşim yapmasına neden olur. Bu sırada ışığın cam ortamdaki hızı azalır. Titreşen elektronlar enerjilerini ışıma yaparak (ışık yayarak) ışık demetinin yayılması sırasında diğer elektronlara aktarır. Işık hava ortamına çıktığında titreşimler ve ışımalar sona erer, hızı ilk hâline döner.
Saydam ortamların ışığın hızını değiştirmesi yani kırma etkisi o ortamın kırılma (kırıcılık) indisiyle belirlenir. Kırıcılık indisi n sembolü ile gösterilir ve optik yoğunluk olarak da bilinir. Burada kullanılan yoğunluk kelimesinin özkütle ile ilgisi yoktur. Işığın boşluktaki hızının saydam bir ortamdaki hızına oranına da o ortamın mutlak kırılma indisi denir. Mutlak kırılma indisi aşağıdaki bağıntı ile ifade edilir.
NELER ÖĞRENDİK?
Su dalgaları Şekil I’deki gibi farklı ortamlara geçtiğinde hızının değişmesi nedeniyle doğrultu değiştirir. Işığın farklı ortamlara geçtiğindeki kırılma olayı su dalgalarıyla ilişkilendirilir. Buna göre Şekil II’deki ışığın X ve Y ortamlarındaki hızlarının büyüklük ilişkisi nedir?
- Cevap: Şekil II’deki ışığın X ortamında yayılma hızı daha büyük olduğu için X ortamında hızı Y ortamına göre daha büyüktür. Yani, X ortamında ışık daha hızlı ilerlerken, Y ortamında daha yavaş ilerler.
10. Sınıf Fen Lisesi Fizik Ders Kitabı Cevapları Sayfa 235 Meb Yayınları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
