10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 92
“10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 92 Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 92
Metin ve Türle İlgili Açıklamalar
Nefes
Alevi-Bektaşi tekke ve meclislerinde özel ezgilerle okunan, tarikatın inançlarını yansıtan ilahilere nefes denir. Nefeslerde genellikle tasavvufi dünya görüşündeki vahdetivücut ilkesi, tarikat kuralları konu edilir; Hz. Muhammed ve Hz. Ali övülür. Sade bir dil kullanılır. Nazım birimi dörtlüktür. Hece ölçüsünün genellikle 7’li, 8’li, 11’li kalıplarıyla oluşturulur. Az da olsa aruzla yazılanları da vardır. Pir Sultan Abdal, dinî-tasavvufi halk şiirinde nefesleriyle tanınan başlıca şairlerdendir. Pir Sultan Abdal’a ait Nefes adlı metinde nefes nazım türünün özelliklerine uygun olarak dörtlük nazım birimi ve sade bir dil kullanılmıştır. Yine bu nazım türünün özelliklerini yansıtan “Erelim Ali sırrına”, “Onik’imâm katarımız” dizeleriyle de Hz. Ali ve ehlibeyte bağlılık dile getirilmiştir.
Dinî-tasavvufi halk şiirinin ilahi ve nefesten başka diğer nazım türleri şu şekilde sıralanır:
Nutuk: Tarikata yeni girenlere tarikat adabını öğretmek amacıyla söylenen şiirlerdir.
Devriye: Evrenin ve insanın Allah’tan gelip Allah’a dönmesi felsefesine göre bu devir evrelerini anlatan şiirlerdir.
Şathiye: Tasavvuf konularını mizahlı bir biçimde işleyen, coşku hâlinde söylenen şiirlerdir. Görünüşte saçma sanılan bu şiirler, tasavvufla ilgili türlü kavramları mecazlı bir biçimde dile getirmektedir.
Metni Anlama ve Çözümleme
1. Okuduğunuz metinde “Yensizyakasız gömlektir/Giyemezsin demedim mi” dizeleri ile anlatılmak istenen nedir?
- Cevap: Tanrı aşkı veya ilahi aşk kimseden bir şey beklenmeden bu dünyanın maddi zevklerinden vazgeçerek sadece ilahi olana yaradana kavuşmak için verilmesi gereken sabır ve inançtır. Bu bakımdan zor bir şeydir ve herkesin yapabileceği bir şey değildir demek istemiştir.
2. Nefes adlı metnin temasını belirleyiniz.
- Cevap: Tanrı sevgisi yolunda Tanrı için yaşamanın kolay olmayacağıdır.
3. Şiirde konuşan, şairin sesini ve söyleyişini emanet ettiği kişi ya da varlığa söyleyici denir. Şair, her şiirde bir söyleyici belirler. Bu söyleyici şairin kendisi değildir, yalnızca o şiire özgü başka bir kişi ya da varlıktır. Görevi ve varlığı o şiiri söylemekten ibarettir.
Yukarıda verilen bilgilerden hareketle Nefes adlı metindeki söyleyiciyi ve söyleyici ile hitap edilen kişi arasındaki ilişkiyi belirleyiniz.
- Cevap: Söyleyici bu şiirde şairin kendisidir. Kendisi şiiri okuyacak yani hitap ettiği kişiye aslında öğütler ve kendi yaşam felsefesinden notlar aktarmaktadır. Bunu yaparken okurla söyleşir gibi bir yol izlemiştir.
4. Şiirde ahengi sağlayan unsurları belirleyerek bunların şiire katkısını değerlendiriniz.
- Cevap: Şiirde ahengi sağlayan unsurların başında redif kafiye ve dize içlerindeki ses ve kelime tekrarlarını saymak mümkündür.
Ölçü: 4+4=8’lik hece ölçüsü
Uyak: naçar / saçar/ kaçar sözcüklerindeki -açar sesleri ile zengin kafiye sağlanmıştır. dilektir/örnektir/gömlektir sözcüklerinde yer alan -ek sesleri ise tam kafiyeye örnektir.
Redif: demedim mi kısımları kelime halindeki ve ek halindeki redifin bu şiirde kullanılan haline örnektir.
Asonans: Şiirde yer alan e sesleri fazladır ve asonansa örnektir.
Aliterasyon: Özellikle d ve m sesleri şiirdeki aliterasyonlara örnek teşkil ederler.
Kelime tekrarı: Şiirde yer alan “demedim mi” kısmı devamlı tekrar edilerek şiirde ahenk sağlamıştır.
5. İlahi adlı metin ile Nefes adlı metni tür, biçim, içerik, dil ve anlatım yönlerinden karşılaştırınız.
- Cevap:
Tür: İsimlerinden de anlaşılacağı üzere İlahi başlıklı şiirin türü İlahi, Nefes başlıklı şiirin türü Nefestir.
Biçim: İki şiir de dörtlüklerle ve hecenin 8’li kalıbıyla yazılmışlardır.
İçerik: İkisinde de içerik olarak Tanrı sevgisinin İlahi aşkın işlendiğini görürüz.
Dil ve Anlatım: İki şiirin de dili sade yalın ve anlaşılırdır. Halkın gündelik yaşamda kullandığı dili kullanmışlardır.
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 92 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
