10. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı 4. Bölüm Bitkiler Cevapları

10. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Gün Yayınları 1. Ünite Doğal Sistemler Sayfa 128, 129, 130, 131, 132, 133, 134, 135, 136, 137, 138, 139, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 150, 151, 152 4. Bölüm Bitkiler Etkinlik Soruları ve Cevapları

10. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı 4. Bölüm Bitkiler Cevapları

MİRAS

10. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 129 Cevabı

1. “Doğal bitki örtüsü büyük ölçüde iklimin yansımasıdır.” sözünden ne anlıyorsunuz? Bitki örtüsüne bakarak bir yerin iklimi hakkında ne gibi çıkarımlar yapabilirsiniz? Düşüncelerinizi sınıfta paylaşınız.

• Cevap: Bir bölgenin bitki örtüsünün oluşumu için, o bölgenin iklimi, yeryüzü şekilleri ve toprak özellikleri coğrafi etkenleri olarak gereklidir. Fiziki etkenleri olarak da ısı, basınç, sıcaklık gibi değişkenler söz konusu olmak ile birlikte doğal bitki örtüsünün oluşumda özellikle iklimin oldukça büyük etkisi yer almaktadır. Bunun sebebi ise iklim özelliklerinin o bölgedeki topraklarda meydana gelen değişimler için önemli olmasıdır. Örneğin iklim olarak oldukça fazla yağmur alan bölgelerde ağaçların gövdeleri odunsu olmak ile birlikte boyları da oldukça uzun olup meyveleri de daha büyük ve daha sert kabukludur. Bunun yanı sıra karasal iklimin söz konusu olduğu ve az yağış alan bölgelerde ağaç türleri otsu bir gövdeye sahip olup ağaç oluşumu bulunmamaktadır. Bunun sebebi ise az yağış alan bölgelerde köklerin yeteri kadar suyu içerisinde barındıramamasıdır. İklim içerisinde sadece yağışların olması değil aynı zamanda iklimlerin oluşum süreleri, yağışların sürekliliği de bitki örtüsünü etkileyen unsurlardan bir tanesi olup ağaçların yemiş verip vermemesi, çiçeklenme zamanı ya da yaprak döküp dökmemesi açısından belirleyici özelliklerden bir tanesidir. Bitki örtüsüne bakarak oluşan ağaçlanmalara ve bitkinin boyu, köklenmesine bakarak iklim hakkında

2. Belirli bir yaşın üzerine gelmiş insanların çoğu, bitkilerin adlarından tutun da onlardan hangi alanlarda ve nasıl yararlanılacağına dair önemli bilgilere sahiptir. Sizce bu insanlar, bu tür bilgileri nasıl elde etmiş olabilir? Düşüncelerinizi sınıfta paylaşınız.

• Cevap: Hayat deneyimleri ve toprakla ilgilenmelerinden dolayı olabilir.

Aşağıdaki görsellerden hareketle bitki topluluklarının birbirinden ayrılan özelliklerini sınıfça belirleyerek oluşan bitki formasyonlarını noktalı yerlere yazınız.

• Cevap:

10. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 135 Cevabı

Aşağıda bazı bitki topluluklarının dünyadaki dağılışları ve bu bitki topluluklarına ait görseller verilmiştir. Bu görsellerden de yararlanarak noktalı yerleri doldurunuz.

• Cevap:

10. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 136 Cevabı

Aşağıda bazı bitki topluluklarının dünyadaki dağılışları ve bu bitki topluluklarına ait görseller verilmiştir. Bu görsellerden de yararlanarak noktalı yerleri doldurunuz.

• Cevap:

10. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 137 Cevabı

Aşağıdaki haritada birbirinden çok uzakta olmasına rağmen aynı bitki örtüsüne sahip alanlar kırmızı renkle gösterilmiştir. Bu bölgelerde benzer bitki topluluklarının görülme nedenleri neler olabilir? Düşüncelerinizi aşağıdaki noktalı yerlere yazınız.

• Cevap: Bitki örtüsünün dağılışını etkileyen en önemli faktör iklimdir. Bu nedenle farklı bölgeler arasında benzer bitki çeşitleri varsa, bölgelerin aynı iklime sahip olduğu söylenebilir. Ayrıca sıcaklık, yağış çeşit ve miktarları gibi iklim unsurları ile toprak ve arazi yapısı da benzer olabilir. İklim koşullarından etkilenen (kış sporları, rafting vb.) ekonomik faaliyetlerde de benzerlik görülebilir.

10. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 139 Cevabı

Bitkiler yükseklere çıkıldıkça farklı kuşaklar oluşturur. Aşağıda Ekvator üzerinde yer alan bir dağın yamacı temsilî olarak gösterilmiştir. Görselde yer alan bu yamaçtan yükseldikçe bitkilerin oluşturduğu kuşakları ve bu kuşakların oluşum nedenlerini noktalı yerlere yazınız.

• Cevap:

10. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 141 Cevabı

Yaşadığınız ilde bulunan endemik ve relikt bitkileri araştırarak bulduğunuz verileri rapor hâline getiriniz. Çalışmanızı görsellerle destekleyerek oluşturduğunuz sunuyu sınıfta paylaşınız. Ayrıca yaptığınız çalışmaları EBA’ya yükleyebilirsiniz.

• Cevap: Bu etkinliği yaşadığınız ile göre yapmalısınız.

10. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 142 Cevabı

Aşağıdaki tabloda bazı illerde yer alan orman alanlarının bu illerin yüz ölçümüne oranları verilmiştir. Buna göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.

Şanlıurfa ve Aksaray’da ormanların il yüz ölçümüne oranı diğer illere göre oldukça düşüktür. Böyle bir durumun ortaya çıkmasının nedenleri nelerdir?

• Cevap: Sıcaklığın ve yağışın az olmasından kaynaklanır.

Bingöl, kendisi gibi iç kesimlerde yer alan diğer illerden orman varlığı bakımından daha zengindir. Bingöl’ün hangi özelliği böyle bir sonucun ortaya çıkmasına neden olmuştur?

• Cevap: Fazla yağış almasından kaynaklanmaktadır.

Akdeniz iklim bölgesinde yer alan iki ilden Muğla’nın Adana’dan daha fazla orman alanına sahip olmasının nedenleri nelerdir?

• Cevap: Adanın Muğla’ya göre daha az yağış almasından kaynaklanır.

İstanbul ve Adana’nın sahip olduğu orman alanları, kıyı bölgelerinde yer alan diğer illere göre daha azdır. Bu durumun nedenleri nelerdir?

• Cevap: Yerleşmenin, kentleşmenin, sanayinin, tarım alanın fazla olması.

Karadeniz’e kıyısı olan Karabük ve Trabzon, ormanların oluşumu bakımından benzer coğrafi özelliklere sahiptir. Ancak bu illerdeki orman alanlarının il yüz ölçümüne oranları farklıdır. Böyle bir durumun ortaya çıkmasının nedenleri nelerdir?

• Cevap: Yerleşimin ve yükseltinin etkisi, illerin yüz ölçümünün farklı olması.

10. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 143 Cevabı

Karadeniz ormanlarında yükseklere çıkıldıkça azalan sıcaklığa bağlı olarak bitkiler farklı kuşaklar oluşturur. Kıyıdan itibaren yükseklere doğru geniş, karışık ve iğne yapraklı ormanlar ve sonrasında dağ çayırları ortaya çıkar.
Yukarıdakilerden hareketle Karadeniz ormanlarını oluşturan ağaç türlerinin hangi kuşağa ait olduğunu aşağıdaki noktalı yerlere yazınız.

• Cevap:

10. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 145 Cevabı

Akdeniz ormanlarında yükseklere çıkıldıkça azalan sıcaklığa bağlı olarak bitkiler farklı kuşaklar oluşturur. Kıyıdan itibaren Akdeniz kıyı kuşağı ormanları, Akdeniz dağ kuşağı ormanları ve sonrasında dağ çayırları ortaya çıkar.
Yukarıdakilerden hareketle Akdeniz ormanlarını oluşturan ağaç türlerinin hangi kuşağa ait olduğunu aşağıdaki noktalı yerlere yazınız.

• Cevap:

10. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 146 Cevabı

Anıt Ağaç: Yaş, çap ve boy itibarıyla kendi türünün alışılagelmiş ölçüleri üzerinde boyutlara ulaşan; yöre tarihi, kültür ve folklorunda özel yeri bulunan; geçmiş ile günümüz, günümüz ile gelecek arasında iletişim sağlayabilecek uzunlukta doğal ömre sahip ağaçlara denir.
Buna göre Türkiye’de anıt ağaç özelliği taşıyan ağaçlar hakkında bir araştırma yapınız. Yaptığınız araştırmayı görsellerle destekleyerek sınıf panosunda sergileyiniz.

• Cevap: Anıt ağaçların bilimsel tanımı “Yaş, çap ve boy itibarıyla kendi türünün alışılmış ölçüleri üzerinde boyutlara sahip olan, yöre folklorunda, kültür ve tarihinde özel yeri bulunan, geçmiş ile günümüz, günümüz ile gelecek arasında iletişim sağlayabilecek uzunlukta doğal ömre sahip olan ağaçlar, anıt ağaçlardır.” biçiminde yapılmaktadır.

➜ Eskişehir, İnönü’deki Oklubalı Ardıçları
➜ Kütahya, Domaniç’teki Mızıkçam,
➜ Bursa’daki Alufeli çınar,
➜ Hatay, Bedirge’deki Yavuz Selim Meşesi,
➜ İstanbul, Sultanahmet’teki Şecer-i Vak vak çınarı
➜ Antalya, İbradı’nın Kestaneleri,
➜ İstanbul, Gülhane’deki Taşlıçınar,
➜ İzmir, Beyköy, Beydağ’ındaki Mengerli çınarı
➜ Bolu, Güvemköydeki Uşaklı çam
➜ Bursa, Orhan Camii avlusundaki “Eskicibaba çınarı
➜ Aydın, Selatin Köyünün tepesindeki zeytin ağacı
➜ Eskişehir, Hamamyolu Caddesinde bulunan Doğu çınarı
➜ İzmir, Salihli Bozdağ Subatan Yaylasında bulunan Doğu çınarı
➜ Zonguldak ‘un Alaplı ilçesinde bulunan Gümeli Porsuğu

10. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 149 Cevabı

Yanda verilen Türkiye haritasında Çatalzeytin-Alanya arasındaki hattın profili aşağıda gösterilmiştir. Bu hat üzerinde yer alan bitki örtüsünü aşağıdaki sembolleri kullanarak verilen profil üzerine çiziniz.

• Cevap: Bu etkinliği kendiniz yapmalısınız.

10. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 151 Cevabı

Türkiye’de bitkilerden yararlanma şekilleri çeşitlidir. Aşağıdaki görsellerde verilen bitki türlerinin kullanım alanlarını noktalı yerlere yazarak haritada gösterilen illerle eşleştiriniz.

• Cevap:

10. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 152 Cevabı

Aşağıdaki soruları cevaplayarak bulmacayı çözünüz.

• Cevap:

Soldan Sağa
➜ Orman alt sınırını belirleyen faktör Yağış
➜ Muson ormanlarının tipik ağacı Teak
➜ Sert karasal iklim bölgesinin iğne yapraklı ormanları Tayga
➜ Orta kuşağın nemli iklim bölgelerinde yaprak döken ormanların tahrip edilmesi sonucu ortaya çıkan ve kışın yapraklarını döken çalılar Psödomaki
➜ Kutuplara yakın alanlarda oluşan ot ve yosunlardan meydana gelen bitki topluluğu Tundra
➜ Orta kuşağın yarı kurak iklim bölgelerinde görülen seyrek ve cılız ot toplulukları Bozkır
➜ Batı Anadolu’daki Kozak Yaylası’nda yetişen ve ekonomik gelir sağlayan ağaç türü Çam Fıstığı
➜ Geçmiş jeolojik zamanlardan kalma ağaç Relikt
➜ Yaş, çap ve boy itibarıyla kendi türünün alışılagelmiş ölçüleri üzerinde boyutlara ulaşan ağaç Anıt Ağaç
➜ Kuzey Amerika’da ot topluluğuna verilen ad Preri
➜ Bitkilerin yetişmesini etkileyen en temel faktör Enlem

Yukarıdan Aşağıya

➜ Orman üst sınırını belirleyen faktör Sıcaklık
➜ Türkiye ormanlarında en yaygın olan ağaç türü Meşe
➜ Ormanların tahribi sonucunda ortaya çıkan bozkır Antropojen
➜ Mersin, zakkum, defne, kocayemiş, sandal ve keçiboynuzu gibi bodur ağaç ve çalılardan oluşan, daima yeşil kalan bitki örtüsü Maki
➜ Çöllerde hurma ve palmiye ağaçlarının bulunduğu alan Vaha
➜ Orta kuşak karasal ikliminin yarı nemli sahalarında veya yüksek dağlarda görülen ve yaz boyu yeşil kalan ot toplulukları Çayır
➜ Dünyada en çok Türkiye’de yayılış gösteren ve orman yangınlarına karşı hassas olan ağaç türü Kızıl Çam
➜ Köyceğiz Gölü çevresinde yetişen endemik ağaç Sığla
➜ Makilerin tahrip edilmesi sonucu ortaya çıkan cılız çalı topluluğu Garig
➜ Dünyada belli bir yöreye ait bitkiler Endemik

10. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 128, 129, 130, 131, 132, 133, 134, 135, 136, 137, 138, 139, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 150, 151, 152 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.