11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı 4. Ünite Türklerde Ekonomi Ölçme ve Değerlendirme Cevapları

11. Sınıf Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Meb Yayınları 4. Ünite Türklerde Ekonomi Sayfa 162, 163, 164 4. Ünite Türklerde Ekonomi Ölçme ve Değerlendirme Etkinlik Soruları ve Cevapları

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı 4. Ünite Türklerde Ekonomi Ölçme ve Değerlendirme Cevapları

4. Ünite Türklerde Ekonomi Ölçme ve Değerlendirme

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 162 Cevabı

A) Aşağıda boş bırakılan yerlere uygun olan sözcükleri yazınız.

• Cevap:

1. İlk Türk devletlerinde tarım ile uğraşanlara tarıgçı/tarıdacı denirdi.
2. Müslümanlardan tarım ürünleri için alınan vergiye öşür denir.
3. Osmanlı Devleti’nde olağanüstü durumlarda alınan vergiye avarız denir.
4. Osmanlı Devletin’de kâğıt paraya kaime denirdi.
5. Cumhuriyet’in ilk yıllarında liberal ekonomik politika izlenmiştir.

B) Aşağıdaki soruların cevaplarını ilgili alana yazınız.

6. Kök Türklerde madenî paraya verilen isim nedir?

• Cevap: yarmak

7. Kervansarayların Türk İslam devletlerindeki ilk ismi nedir?

• Cevap: ribat

8. Osmanlı Devleti’nde temel tüketim maddelerinin fiyatının devlet tarafından belirlenmesine ne denirdi?

• Cevap: Narh sistemi

9. Türkiye’de limanların millîleştirilmesi hangi kanun ile gerçekleşmiştir?

• Cevap: Kabotaj Kanunu

C) Aşağıdaki soruları cevaplandırınız.

10. Karasal iklimin tarımsal üretime etkisi hakkında bilgi veriniz.

• Cevap:

➜ Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlıdır.
➜ Yıllık yağış miktarı azdır.
➜ Yıllık ve günlük sıcaklık farkları yüksektir.
➜ Bitki örtüsü step ve bozkırdır.

11. İlk Türk devletlerindeki gelir kaynakları nelerdir?

• Cevap:

➜ Hayvancılık temel geçim kaynağı olmuştur.
➜ Ayrıca tarım, ticaret ve madencilik de gelir kaynaklarındandır.

12. Ahilik teşkilatının ekonomiye katkıları hakkında bilgi veriniz.

• Cevap:

➜ Ahilik teşkilatı ticari hayatı düzenlemişlerdir.
➜ Ham madde alım satımı, ham maddenin işlenmesi ve üretilenlerin pazara sunulması ile ilgili her türlü düzenlemeleri yapmışlardır.
➜ Narh koyma (ürünün fiyatını belirleme) konusunu da düzenleyerek üretilen malların aracısız bir şekilde tüketiciye ulaşmasını sağlamışlardır.
➜ Meslekler arasında yaşanılan sorunların çözülmesi, üretimin miktarının ve kalitesinin belirlenmesi, üretilenlerin denetlenmesi ve ürünlerin fiyatlarının düzenlenmesini sağlamışlardır.
➜ Meslek sahiplerinin en iyi şekilde yetiştirilmelerini sağlayarak ekonomide sürekliliği sağlamışlardır.

13. Kervansarayların yapılış amacı hakkında bilgi veriniz.

• Cevap:

➜ Kervansaraylar, kervanların yol güvenliğinin sağlandığı ve insanların konaklama ihtiyaçlarını karşılamak amacı ile yapılmıştır.
➜ Kervansaraylar, ekonomik açıdan olduğu kadar sosyal açıdan da çok önemli yapılardı. Kervanların her türlü ihtiyaçları gözetilerek oluşturulan bu yapılarda, yolcular ücret ödemeden üç gün kalabiliyordu.
➜ Kervansaraylarda tüccarlar yük taşımada kullandıkları hayvanlarını dinlendiriyordu. Buralarda ayrıca hastalar tedavi olabiliyor hatta fakir yolculara ayakkabı bile veriliyordu.
➜ Kervansaraylar, kale gibi korunaklı duvarları ve demir kapıları ile zengin ticaret kervanlarının korunakları durumundaydı. Bu kurumlar sayesinde ülkede ticaret artmış, artan ticaret sayesinde ➜ Türk İslam devletlerinde ekonomi gelişmiş, ekonominin gelişmesine bağlı olarak da şehirler hızla büyümüştür.

14. Merkez maliyesinin en önemli gelir kaynaklarından olan Mukataa gelirleri nelerdir?

• Cevap:

➜ Geliri doğrudan merkezî hazineye aktarılan vergi ve gelir kaynaklarıdır.
➜ Gümrük, darphane, tuzlalar ve maden gelirleri gibi devlete ait kaynaklar mukataa usulüyle işletilmiştir. Mukataalar, günümüzde özel teşebbüsler tarafından işletilen şirketlere benzemektedir.
➜ Devlete ait bir arazi veya vâridâtın (gelirin) bir bedel karşılığında kiraya verilmesi veya geçici olarak devredilmesidir.

15. Osmanlı Devleti’nin en önemli giderleri arasında sağlık, eğitim, bayındırlık ve diyanet gibi harcamaların görülmeyişinin nedenini açıklayınız.

• Cevap:

➜ Sağlık, eğitim, bayındırlık ve diyanet gibi harcamaların Osmanlı Devletinde giderler arasında görülmemesinin sebebi, bu hizmetlerin vakıflar tarafından yapılmasıdır.
➜ Vakıf Sistemi sayesinde bu hizmetler için Osmanlı Devletinde gider olarak görülmemiştir.
➜ Vakıflar, yardımlaşma ve dayanışmanın kurumsallaşmış şekli olarak toplumsal hayatın kolaylaştırılması için önemli görevler üstlenmiştir.
➜ Vakıf Sistemi; ülkedeki eğitim, sağlık, bayındırlık ve dinî yatırımları yürüten sosyal güvenliğin temel kurumudur. Bu sistem toplumun inançları gereği, malını hayır yolunda harcamaları sayesinde gelişmiştir.

16. Osmanlı Devleti’nde Merkantilist ekonomik anlayışın görülmeme sebebi nedir?

• Cevap: Merkantilist anlayış, rekabeti, ihracatı ve evletin ekonomik olarak güçlü olmasını ön planda tutuyordu. Osmanlı Devleti ise halkın ihtiyaçlarını esas aldığı için ithalatı özendiriyordu. Rekabet yerine işbirliği  yapıyordu. Bu yüzden Merkantalist ekonomik anlayış Osmanlı Devletinde görülmemiştir.

17. Osmanlı Devleti’ndeki Lonca Teşkilatı hakkında bilgi veriniz.

• Cevap: Geleneksel Osmanlı idari sisteminde yerel kamu hizmeti niteliği taşıyan işleri yürüten bir kurum. Mesleki gruplaşmalardan doğan loncalar, hiyerarşik yapıda örgütlenmiş esnaf birlikleri olup bir bakıma yerel sivil toplum örgütleridir. Loncalar sayesinde esnaf idarede söz sahibi olmuştur .

18. Arz yönlü ekonomik anlayış ne demektir? Açıklayınız.

• Cevap:

➜ Arz yönlü ekonomik anlayışta; kanaatkâr fakat aynı zamanda girişimci olan insan tipi merkeze alınmıştır.
➜ Fiyat istikrarını sağlamak amacıyla, siyasi nüfuza neden olan büyük toprak mülkiyetlerine engel olunmaya çalışılmış, üretilen malların kaliteli ve standartlara uygun olması sağlanmıştır.
➜ Ayrıca, üretici ile tüketiciyi korumak ve vatandaşın mutluluğunu sağlamak amacıyla arz yönlü ekonomik sistem benimsenmiştir.
➜ Klasik Dönem Osmanlı ekonomik sisteminin temeli, talep (isteme) yönlü değil arz (sunma) yönlüdür.

19. 1929 Dünya ekonomik bunalımına karşı Türkiye’nin aldığı tedbirleri nelerdir?

• Cevap: 1929 dünya ekonomik buhranı karşısında Türkiye’de İzmir İktisat Kongreleri düzenlenmiştir. Bu kongrelerde alınan tedbirler beş yıllık kalkınma planları olarak uygulanmaya başlanmıştır. Kalkınma planlarının en iyi şekilde gerçekleşmesi mümkün olmasa da Türkiye’nin krizden en az hasarla çıkması hedeflenmiştir. Ekonomik buhran bütün dünyada etkisini göstermiştir.

Ç) Aşağıdaki iki soruyu yandaki grafiğe göre cevaplandırınız.

20. Bu grafikten aşağıdakilerden hangisi çıkarılabilir?
A) En önemli gelir kaynağı ticarettir.
B) Gümrük gelirleri vasıtalı vergilerden daha fazladır.
C) Mısır’da gayrimüslim sayısı Müslümanlardan fazladır.
D) En yüksek gelir tarımdan elde edilmektedir.
E) Yabancı tüccarlardan elde edilen gelir, tarımdan fazladır.

• Cevap: D

21. Mısır eyaletinde haraç gelirlerinin az olmasının nedeni nedir?

• Cevap:

➜ Mısır Devletinde kuraklık baş gösterdiği için verim az bu yüzden olmayabilir.
➜ Aynı zamanda Mısır Devleti çok fazla fethedilmiş bir alan olmadığı için haraç vergisinden az gelir etmesi doğaldır.
➜ Mısır, çöllerinden ünlü olduğu için kuraklıktan da olabilmiştir.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 163 Cevabı

D) Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplandırınız.

22. İlk Türk devletlerinde
I. Hayvancılığın yaygın olması
II. Tarımla uğraşılması
III. Madenciliğin gelişmesi
gibi uğraşlardan hangisi veya hangileri iklim ile doğrudan ilgilidir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve III
D) II ve III
E) I ve II

• Cevap: E

23. Çinli elçi, Uygur bölgesinde gördüklerini şöyle yazmıştır; “Ovadan geçen bir nehrin mecrası (yatağı) değiştirilmişti. Bu nehirden açılan kanallarla bahçeler ve tarlalar sulanıyordu.” Yine kaynaklarda da kavun ve karpuzun Çin bölgesine buralardan gittiği yazılmaktadır.
Metinden hangisi çıkarılamaz?
A) Çinliler kavun karpuz yetiştirmemektedir.
B) Uygurlarda sulu tarım gelişmiştir.
C) Uygurlar tarıma önem vermektedir.
D) Uygurlar tarım ürünleri ihraç etmektedir.
E) Sulama kanalları tarımda önemli bir yere sahiptir.

• Cevap: A

24. Türkiye Selçuklu Devleti ticareti canlandırmak için birtakım tedbirler almıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu tedbirlerden değildir?
A) Ticaret yollarının güvenliğini sağlamışlardır.
B) Yeni ticaret yolları açmışlardır.
C) Yüksek gümrük vergisi almışlardır.
D) Kervansaraylar yaptırmışlardır.
E) Devlet sigortası uygulaması yapmışlardır.

• Cevap: C

25. Tımar Sistemi’nin zamanla bozulmasıyla birlikte güvenlik sorunu ortaya çıkmış, köylüler ve sipahiler toprakları bırakıp şehirlere göç etmişlerdir.
Yukarıda verilen bilgiye göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Eyalet ordusunun sayısı azalmıştır.
B) Çarpık kentleşme görülmeye başlamıştır.
C) Kırsal kesimde nüfus azalmıştır.
D) Tarım ürünlerinin fiyatı düşmüştür.
E) Taşrada güvenlik sorunu ortaya çıkmıştır.

• Cevap: D

26. “Sık sık değişen mültezimlerin mümkün olduğu kadar fazla kâr sağlamak uğruna tahrip ettiği vergi kaynağını canlandırmak ve devam ettirmek için mültezimliği sürekli hâle getirmek gerekirdi.” diyen bir tarihçi aşağıdaki sistemlerden hangisinden bahsetmektedir?
A) Malikane Sistemi
B) İltizam Sistemi
C) Narh Sistemi
D) Tımar Sistemi
E) Pencik Sistemi

• Cevap: A

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 164 Cevabı

27. İltizam Sistemi, bir gelir kaynağını açık arttırma yoluyla bir süreliğine (3 yıl) bir özel şahsa satmak anlamına geliyordu ve ihaleyi alan kişiye mültezim adı veriliyordu. İlerleyen yıllarda, İltizam Sistemi’nin yayılışı ile birlikte devlet gelirlerinin çoğunu kontrol eden bir mültezim sınıfı ortaya çıkmıştır. Mültezimler, taşradaki etkinliklerini zamanla artırmışlardır. XVIII. yüzyılda, bu mültezim topluluklarının arasından, Ayan adı verilen zengin bir zümre ortaya çıkmıştır.
Yukarıdaki metinden hareketle, İltizam Sistemi ile ilgili olarak, aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Merkezî otorite güçlenmiştir.
B) Feodal yapıya benzer güçler ortaya çıkmıştır.
C) Mültezimler kontrol altına alınmak istenmiştir.
D) Tımar Sistemi tamamen ortadan kalkmıştır.
E) Taşranın yönetimi Ayanlara bırakılmıştır.

• Cevap: B

28. Mustafa Kemal Atatürk tarafından söylenen; “Tam bağımsızlık için şu prensip vardır. Millî egemenlik, iktisadi egemenlik ile pekiştirilmelidir.” sözü ile açılan İzmir İktisat Kongresi’n- de, tam bağımsız bir ekonominin kurulması doğrultusunda kararlar alınmıştır.
Buna göre
I. Kabotaj Kanunu’nun çıkarılması
II. İthal malların vergisinin artırılması III. Aşar vergisinin kaldırılması.
uygulamalarından hangisi veya hangileri, Mustafa Kemal Atatürk’ün sözü doğrultusunda gerçekleştirilmiştir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) I ve III
E) I, II ve III

• Cevap: C

29. 1923-1929 yılları arasında Türkiye’nin ithalatı, ihracatının üzerinde gerçekleşmiştir. Bu dönemde ortalama her yıl 43,5 milyon dolarlık dışarıdan mal alınmıştır. İthalat yılda ortalama %26,8 oranında ihracattan fazla olmuştur. İthalat ürünlerini; sanayi ürünleri ile şeker gibi temel tüketim malları oluştururken, ihracat ürünlerini ise; kuru üzüm, pamuk, incir ve fındık gibi tarım ürünleri oluşturmaktaydı.
Yukarıda verilen metne bakarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Ülkede fabrika sayısı yetersizdir.
B) İthalat nedeniyle dış ticaret açığı yaşanmıştır.
C) Hammadde ithal edilmektedir.
D) İthal mala ihtiyaç duyulmaktadır.
E) Tarım ürünleri ihraç edilmektedir.

• Cevap: C

30. Osmanlı Devleti’nde her türlü ürünün bulunduğu…değerli eşyaların satıldığı …bulunurdu. Bunun yanında tek kalem ürünlerin üreticiler tarafından getirildiği toptancı hali diyebileceğimiz..vardı.
Yukarıdaki boşlukara sırasıyla aşağıdakilerden hangilerinin getirilmesi doğru olur?
A) kapan-bedesten-kapalıçarşı
B) bedesten-kapan-kapalıçarşı
C) bedesten-kapalıçarşı-kapan
D) kapalıçarşı-kapan-bedesten
E) kapalıçarşı-bedesten-kapan

• Cevap: E

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Cevapları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.