12. Sınıf Fizik Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 149

12. Sınıf Fizik Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 149 Cevapları Meb Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

12. Sınıf Fizik Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 149

Michelson-Morley deney düzeneği ile ilgili verilen görsel ve açıklamalardan yararlanarak soruları cevaplayınız.

Deney düzeneğinin çalışma prensibi: Şekilde K ışık kaynağından çıkan ışın, AY yarı geçirgen aynasına ulaşır. Bu aynadan ışının bir kısmı yansıyarak Aı aynasına, geri kalan kısmı da geçerek A2 aynasına ulaşır. Aı aynasından yansıyan ışınların AY aynasından yansımadan geçen kısımları ile A2 aynasından yansıyan ışınların AY aynasından yansıyan kısımları dedektörde girişim deseni oluşturur. Dedektör farklı genlikte ışık dalgalarının etkisinde kaldığı zaman girişim deseni gözlenmesi gerekir. (IKAyI = a, IAyA1I= b, IAyA2I= c, IAYDII = d)

1. Dedektörde girişim desenini net bir şekilde gözlemlemek için beyaz, kırmızı ve magenta renkte ışık yayan kaynaklardan hangisini tercih etmek gerekir? Açıklayınız.

• Cevap: Deneyde her renk ışık kaynağı ile girişim deseni gözlenebilir. Birden fazla renkte ışık yayan kaynak kullanılırsa her rengin girişim deseni farklı olacağından dedektörde girişim desenleri karışır. Bu nedenle tek renk ışık kaynağı tercih edilmelidir. Beyaz tüm renklerin, magenta ise kırmızı ve mavi renklerin karışımı olduğundan deneyde verilenlerden kırmızı renk ışık kaynağı tercih edilmelidir.

2. AY ile gösterilen yarı geçirgen aynanın deneydeki fonksiyonu nedir? Açıklayınız.

• Cevap: Kaynaktan gelen ışınların bir kısmının A^ aynasından A: aynasına yansıtılması sağlanarak özdeş iki ışın elde edilmiş olur. Aynı zamanda A2 aynasından yansıyarak gelen ışınların bir kısmının detektöre yönelmesi de sağlanmış olur.

3. Deneyde Aı ve A2 aynaları yarı geçirgen aynada ayrılan iki ışık demetinin eşit miktarda yol almasını sağlayacak şekilde ayarlanmıştır. Bilim insanlarının deneyde böyle bir düzenleme yapmasının sebebi sizce nedir? Açıklayınız.

• Cevap: Deneyin yapıldığı yıllarda, ışık dalgalarının ether denilen maddesel bir ortamda yayıldığı görüşü hâkimdi ve deneyin yapılış amacı bu görüşün ispatlanmasıydı. Işık ışınlarının alacağı yollar eşit olsa da dedektöre geliş süreleri arasında ether etkisiyle bir fark oluşacaktı. Dünya ether ortamıyla aynı doğrultuda hareket ettiğinde Dünyanın hareket doğrultusunda gönderilen ışığın hızı ortam dolayısıyla değişmeli, Dünyanın hareketine dik olarak gönderilen ışığın hızı etherden etkilenmediğinden değişmemeli ve bu iki ışık demeti ekran üzerine düşürüldüğünde ise farklı girişim desenleri oluşmalıydı.

4. Bilim insanları Michelson ve Morley kurdukları deney düzeneğinde öngördükleri esir rüzgârının şekilde gösterilen hangi doğrultuda olduğunu düşünmüş olabilirler? Açıklayınız.

• Cevap: 1-3 veya 2-4 doğrultusunda olduğunu düşünmüş olabilirler. Deneyin başarılı olması için herhangi bir aynadan yansıyıp dedektöre ulaşan ışının esir rüzgarının etkisiyle hızının değişmesinin yeterli olacağını öngörmüşlerdi.

Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 12 Ders Kitabı,  Sayfa 189-191.

12. Sınıf Meb Yayınları Fizik Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 149 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.