11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Osmanlı Devletinde Toplum Cevapları

11. Sınıf Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Meb Yayınları 2. Ünite Türklerde Toplum Sayfa 81, 82, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93  Osmanlı Devletinde Toplum Etkinlik Soruları ve Cevapları

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Osmanlı Devletinde Toplum Cevapları

Osmanlı Devletinde Toplum

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 81 Cevabı

1. Farklı milletlerden olan insanlar, Osmanlı toplumunda çok uzun süre bir arada yaşamayı nasıl başarmışlardır?

• Cevap:

➜ Osmanlı Devleti’nin “Millet Sistemi” ni uygulaması.
➜ Gayrimüslimlerin toplumda çalışma, diledikleri yerde oturma ve seyahat etme hürriyetleri verilmesi.
➜ İnanç, ibadet ve öğrenim haklarına da karışılmaması.
➜ Gayrimüslimler de tıpkı Müslümanlar gibi evlenme, vasi (vekil) tayin etme, nafaka, miras, mal ve mülk edinme haklarına sahip olmaları.
➜ Osmanlı Devleti, fethettiği ülkelerdeki milletlere kendi kendilerini idare etme hakkı tanıması.
➜ Farklı milletlerin dini liderlerine serbestlik verilmesi.
➜ Sosyal, kültürel ve ekonomik açıdan desteklenmiş, ibadet ve yaşamlarında da serbest bırakılmıştır.
➜ Kanunlar önünde eşit olunması.
➜ İskan ve İstilamet politikaları farklı milletlerin çok uzun süre bir arada yaşamalarını sağlamasıdır.

2. Günümüzde sosyal hayat (misafirperverlik, evlenme, doğum, ölüm, bayramlar vb.) hakkında neler söyleyebilirsiniz?

• Cevap:

➜ Sosyal hayatta bu faaliyetler devam etmektedir.
➜ Fakat çağın getirdikleri ile değişimler olmuştur.
➜ Eskiden verilen önem azalmıştır.
➜ Evlilik batı tarzına dönmüştür.
➜ Bayramlar da ziyaret azalmıştır.
➜ Doğumda çocuklara altın takılır.
➜ Misafirlere önem verilir.

3. Osmanlı Devleti’nin sosyal yapısının şekillenmesinde etkili olan unsurlar nelerdir?

• Cevap:

➜ Görev dağılımı sosyal yapının şekillenmesinde etkili olan unsurdur.
➜ Bu unsura göre Yönetenler ve Yönetilenler olarak toplum şekillenmiştir.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 82 Cevabı

Osmanlı Devleti, fethettiği ülkelerin halkına kendilerini idare etme hakkı vermiş, onların kültürlerine ve inançlarına müdahale etmemiştir. Bu davranışın Osmanlı’nın varlığını uzun yıllar sürdürmesinde ne gibi etkileri olduğunu açıklayınız.

• Cevap: Bu durum Osmanlı Devleti’nin azınlıklara ve fethettiği ülkelerdeki insanlara karşı göstermiş olduğu anlayışın ve hoş görünün belirtisidir.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 83 Cevabı

Osmanlı Devleti, Rumeli’ye geçince imar faaliyetlerine niçin ağırlık vermiş olabilir? Düşüncelerinizi söyleyiniz.

• Cevap:

➜ Merkezî idarenin gücünü artırmak.
➜ Ekonomik olarak hem devletin hem de toplumun refah seviyesini yükseltmek.
➜ Kırsal kesimlere ekonomik hareketlilik kazandırmak.
➜ Fethedilen bölgelerin Türkleşmesini ve İslamlaşmasını sağlayarak egemenliği kalıcı hâle getirmek.
➜ Konar-göçer Türkmenlerin yerleşik hayata geçmesini sağlamak.
➜ Gayrimüslim halkın ayaklanma ihtimalini ortadan kaldırmak.
➜ Aralarında kavgalar yaşanan aşiretleri birbirinden uzaklaştırmak.
➜ Fetih hareketlerinde sürekliliği sağlamaktır.

Avram Galanti (Yahudi Göçmeni)

“…Şayet Bayezid’in davranışı olmasaydı, İspanya, Aragon, Portekiz ve Sicilya’dan sürülmüş olan Yahudilerin geri kalanları ve İsrail’in hatırası mahvolacaktı. Osmanlı padişahı olan Sultan Bayezid, İspanya kralının Yahudilere yapmış olduğu kötülüğü ve onların ayak basacak yer aradıklarını işiterek, merhamete geldi. Vilayetlere yazdığı mektupta, yüksek memurlardan hiçbirinin Yahudileri ortadan kaldırmak veya sürmek gibi bir işe başlamamalarını ve onları namusu gibi kabul etmelerini istedi. Kanunu dinlemeyenlerin ise idam edileceklerini emretti.”
Portekizli Bir Şair
“Türkiye’de hürriyetin kapılarını açık bulacaksın. Yahudi dininin kayıtsız şartsız serbestliği için meydan bulacaksın. Bu kapılar asla kapanmaz. Orada imanını tazeleyebilirsin.” (Portekiz’de Yahudiler, zorla Hristiyanlaştırılmışlardı.)…”

Yukarıdaki metinlerden hareketle, Osmanlı Devleti’nin farklı etnik ve dinî unsurlara karşı sergilediği tutumu yorumlayınız.

• Cevap:

➜ Osmanlı Devleti farklı etnik ve dini kişilere iyi davranmış.
➜ Can ve mal güvenliklerini sağlamış.
➜ Dini ibadetlerini yapmalarını ve kültürlerini yaşamaları için kolaylıklar sağlamıştır.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 84 Cevabı

Sırp Araştırmacı Milan Vasic (Milan Vasis):
“…Balkanlarda bu iş Hristiyan çocuklara Türk ismi verilmesine kadar ileri gitmiş, kültürlerin etkileşimi ile tam bir ahenk meydana gelmiştir.”

Bu metinlerden hareketle, Osmanlı Devleti’nin Balkan halkları üzerindeki etkisi hakkında neler söyleyebilirsiniz?

• Cevap:

➜ Osmanlı Devleti farklı etnik ve dini kişilere iyi davranmış.
➜ Can ve mal güvenliklerini sağlamış.
➜ Dini ibadetlerini yapmalarını ve kültürlerini yaşamaları için kolaylıklar sağlamıştır.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 85 Cevabı

Medinetü’l Fazıla” (Erdemli ideal Toplum)
“…İnsan tek başına medeniyeti yakalayarak kendi hayatını sürdüremez ve mükemmelleşemez. Yaratılışın gayesi olan mükemmelliğe, ancak birbiriyle yardımlaşan birçok insanın bir araya gelmesiyle ulaşılabilir.
Gerçek mutluluk vasıtası olan hususlarda yardımlaşmayı amaçlayan bir şehir, erdemli mükemmel bir şehirdir. Birbirlerine yardım eden milletler erdemli, mükemmel milletlerdir.”

Yukarıdaki metni inceleyerek, Farabî’ye göre ideal toplumun tanımını yapınız.

• Cevap: İdeal toplum; Erdemli başkan tarafından yönetilen, insanları gerçek mutluluğu bilen, uyum içinde çalışan, kötülükleri ortadan kaldıran, iyiliklerin kazanması için iş birliği yapan,  bölümleri arasında kaynaşmanın, bağlantının, düzenin ve eylemlerle birbirini desteklemenin, yardımlaşmanın olduğu toplumdur.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 87 Cevabı

Osmanlı kadını

“Türkiye’yi ziyaret edenler burada birkaç Türk evi görmeden, Türk insanlarının gerçek yaşamları hakkında hiçbir şey bilemez. Türk evleri gözden ırak olduğu için Türk hanımlarının aile içerisinde hiçbir etkisi olmadığını düşünmek hata olur. Tam tersine bu hanımlar, dışarıda dolaşmakla, ziyaretlere gidip ziyaretçi kabul etmekle vakit geçirmedikleri için türlü planlar kurmak keyfine sahiptirler.”

Georgina A. Müller (Corcina A. Müller) 1894’te İstanbul’a gelip çeşitli Türk evlerine ziyaretlerde bulunduktan sonra, Osmanlı kadını hakkında yukarıdaki ifadeleri kullanmıştır. Buna göre Osmanlı kadınının toplumdaki yeri hakkında neler söyleyebilirsiniz?

• Cevap: Görünüşte kadının pek etkili olmadığı ama yakından bakıldığında kadının evde söz sahibi olduğu, toplumsal hayatın bizzat içinde görev alarak ekonomiden mülk alım satımına, dokumacılıktan ev işlerine kadar değişik alanlarda varlığını göstermiştir.

Osmanlı Devleti’nde hayvanların korunmasıyla ilgili yapılan çalışmaları günümüzdekilerle karşılaştırınız?

• Cevap: Osmanlı Devleti’nde hayvanların korunmasına çok önem veriliyordu, günümüzde de aynı önem veriliyor.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 89 Cevabı

“Trabzonluların üzerine düştükleri, alışverişi hakkında kavga ettikleri hamsi balığı… Bu balık Hamsin’de çıktığı için hamsi balığı derler. Balığın çıkışını dellallar halka haber verirler. Dellalların bir çeşit mürves ağacından boruları vardır. Bir kere su urun- ca, “Ahça (akçe) çomahla bir mendil hamsi ver.” diye ince sırmalı mendillere balığı koyup giderler. Balığın suyunun aktığına acıyarak, “Bre balığın suyunu akıtıyorsun, suyuna bir pilavcık sallasana.” diye şaka ederler. Arkasından da şu beyitleri söylerler:
Trabzondur yerümüz,
Ahça tutmaz elümüz.
Hamsi paluk olmasa,
Nice olurdu halumuz.”

Evliya Çelebi, Seyahatname adlı eserinde Trabzon’dan söz ederken hamsi balığına özel olarak vurgu yapmıştır. Buradan hareketle coğrafi koşulların yemek kültürü üzerinde etkilerini örnekler vererek açıklayınız.

• Cevap:

➜ Coğrafi özellikler yemek kültürünü etkilemiştir.
➜ Yemek kültürü tarım ve hayvansal ürünlere bağlıdır.
➜ Bölgenin iklimi yetişen bitki ve hayvan çeşitliliğini belirler.
➜ Bölgenin coğrafi konumu doğal kaynaklardan elde edilen yiyecekleri belirler.
➜ Bu yüzden coğrafi koşullar yemek kültüründe etkilidir.

Örnekler Verelim;

Ege’de zeytinyağı, Trakya’da ayçiçeği yağı en çok kullanılan yağ türleridir.
Doğu, Güneydoğu ve İç Anadolu’da tereyağı kullanılmaktadır.
Etin az olması, değerli olması bulgur karışımından da köfte yapma geleneği oluşmuştur. Örneğin, Anadolu’nun Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde çiğ köfte kültürü doğmuştur.
Ege bölgesinde sebzenin bol olması, sebze yemeklerinin daha çok yapılmasını sağlamıştır. Örneğin; Enginar dolma.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 90 Cevabı

III. Murat’ın şehzadesi Mehmet’in sünnet şenliğini gösteren minyatürler. (1582)

1. Osmanlı Devleti’nde eğlence kültürü adlı minyatürü (Görsel 2.26) inceleyerek Osmanlı Devleti’ndeki müzik aletleri ve eğlence kültürü hakkında neler söyleyebilirsiniz?

• Cevap:

➜ Törenler, Orta Asya Türk şölen gelenekleri ve İslami unsurlara göre yapılıyordu.
➜ Şenliklerde hükümdar ve halk buluşuyordu.
➜ Osmanlı Devleti’nde yapılan düğün ve şenliklerde; cambazlık, hokkabazlık (sihirbazlık) ve kukla oyunları gibi çeşitli gösteriler sergilenirdi.
➜ Eğlencelerde ayrıca güreş, ok atma, cirit ve ata binme gibi spor gösterileri de yapılırdı.
➜ Şenliklerde hiyerarşik bir oturma düzeni vardı.
➜ Üflemeli, vurmalı ve telli çalgılar kullanılırdı.

2. Yemek adlı minyatürü (Görsel 2.27) inceleyerek Osmanlı Devleti’ndeki sofra kültürünü, günümüz sofra kültürü ile karşılaştırınız.

• Cevap:

➜ Yerde yenirdi.
➜ Sofrada tek tabak bulunurdu.
➜ Erkekler ayrı kadınlar ayrı yerdi.
➜ Hiyerarşik bir düzen içinde oturulurdu.
➜ Sofrada tek çeşit yemek olur biter diğeri gelirdi.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 92 Cevabı

Avusturya Başbakanı Prens Metternich’in (Miternih) Babıâli’ye Gönderdiği Mektup

“.Avrupa’dan sizin kanun ve nizamınıza uymayan kanunları almayınız. Türk kalıp, kendi dininizin gösterdiği hoşgörü ve müsamaha ile diğer dinden insanlara kolaylık sağlayabilirsiniz. Doğrulukta ve hak yolunda ilerleyiniz. Biz Osmanlı’yı kendi idare tarzını düzene koymak için yaptığı işlerden vazgeçirmek istemiyoruz. Lakin durum ve şartları Türklere uymayan Batı tarzı düzenleri kopya ederek, Doğu’nun âdetlerine uymayan ve Batı’ya yaranma gayretinden başka bir sonuç doğurmayacağı belli olan Batılılaşmayı kabul etmemesini tavsiye ediyoruz.”

Yukarıdaki metinden de anlaşılacağı gibi Avusturya Devleti, İngiltere ve Fransa gibi Avrupa devletlerinden farklı olarak Tanzimat Fermanı’nı desteklememektedir. Sizce bunun sebebi ne olabilir?

• Cevap:

➜ Tanzimat Fermanının özüne uymayan bir ortam oluşturacağı.
➜ Osmanlı Devletini cihan devleti yapan özelliklerinin Tanzimat fermanı ile kaybolacağı.
➜ Bu yenilik hareketinin bir düzelme değil Batıya yaranma hareketi olacağı için Avusturya Devleti desteklememektedir.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 93 Cevabı

Balkan Göçleri

“Başıboş sürünen bozguna uğramışlar ordusuna, Rumeli’nin bağlarından kopup gelen daha perişan yüz binlerce muhacirin, yüz binlerce göçmenin sürüne sürüne eriye eriye akan kafilelerini de eklemeliyiz. Evet, Rumeli göçüyordu. Rumeli boşalıyordu. Rumeli Türkleri akıp geliyordu. Rumeli’yi asırlarca evvel alan, Rumeli’de asırlarca yaşayan son Türkler, XX. yüzyılın başlarında alevlenen bu yangının alevleri içinde sonu bilinmez geleceklere doğru akıyorlardı.”

1. Balkan Savaşları sonunda ailesini kaybetmiş ve göçe zorlanmış bir mülteci olsaydınız neler hissederdiniz? Duygularınızı arkadaşlarınızla paylaşınız.

• Cevap:

➜ Tanzimat Fermanının özüne uymayan bir ortam oluşturacağı.
➜ Osmanlı Devletini cihan devleti yapan özelliklerinin Tanzimat fermanı ile kaybolacağı.
➜ Bu yenilik hareketinin bir düzelme değil Batıya yaranma hareketi olacağı için Avusturya Devleti desteklememektedir.

2. Yukarıdaki metinden hareketle ülkelerindeki savaştan dolayı Türkiye’ye yapılan mülteci göçlerini değerlendiriniz.

• Cevap:

➜ Balkanlarda yaşayan Türkler zorunlu olarak göç etmek zorunda kaldı.
➜ 93 Harbinin sonrasında 600.000’den fazla Türk göçe zorlanmış, savaş esnasında 350.000 Türk vahşice öldürülmüştür.
➜ Balkanlardaki nüfus dağılımı değişmiştir.
➜ Bir çok mağduriyet oluşmuştur.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Cevapları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.