Eksiltili Cümle Nedir, Konu Anlatımı, Örnekleri, Çeşitleri, Özellikleri Kısaca
ÖGE DİZİLİŞİNE GÖRE CÜMLELER
Eksiltili Cümle Nedir, Konu Anlatımı, Örnekleri, Çeşitleri, Özellikleri Kısaca
Eksiltili Cümle
Yüklem kullanılmadığı hâlde yargı bildiren cümlelere eksiltili cümle denir.
Bu cümlelerde anlamda bir eksiklik yoktur, eksilti sadece sözcük tutumluluğuyla ilgilidir. 0 nedenle eksiltili cümleler anlatımı bozuk cümle değildir.
DİKKAT
Eksiltili cümle kimi zaman anlamı güçlendirmek amacı taşır. Ayrıca eksiltili cümlelerin sonuna üç nokta mutlaka konur.
Hayvanlar koklaşa koklaşa insanlar konuşa konuşa… (anlaşır)
Ülkedeki binlerce çocuk ayakkabısız, ceketsiz, dışarıda… (yaşıyor)
DİKKAT
isim cümlelerinde ek fiilin kullanılmaması cümleyi eksiltili kılar. Ancak, ek fiilin kullanılmamasından kaynaklanan eksiltili cümlelerde üç nokta kullanılmaz.
Bu renkler dış cepheler için daha kalıcı. (dır)
Bu yaylalar daha soğuk bu mevsimde. (tur)
Utançtan olsa gerek yüzü kıpkırmızı. (idi)
Ek fiilin bulunmadığı bu cümlelerin sonuna istenirse başka bir yüklem getirilebilir. Örneğin, “Neden bana bu kadar yabancı?” cümlesine “…yabancı duruyorsun.” veya “…yabancı bakıyor.” yüklemleri eklenebilir. O nedenle cümlede ek fiilin kullanılmaması cümleyi eksiltili hâle getirir.
*************************
SORU
Aşağıdaki cümlelerden hangisi eksiltili cümle değildir?
A) Yüzü gözü ay gibi güzel onun.
B) Kaldırımlar, çilekeş yalnızların annesi.
C) Geceleri bir ses böler uykumu: -Nerdesin?
D) Hangi kapıyı çalsam karşımda buruk acı.
E) Fatma Hanım’ın üzerinde pırıl pırıl bir gömlek.
CEVAP
A ve B seçeneklerinde ek fiilin kullanılmaması, D ve E seçeneklerinde ise yüklemin kullanılmaması cümleleri eksiltili kılmıştır. C seçeneğindeki “Nerdesin?” sözcüğü zamirin ek fiil alarak yüklem olmuş şeklidir. Doğru seçenek C’dir.