Hitabette Üslup
Hitabette Üslup
Her sanatçının, her hatibin duygu ve düşüncelerini kendine has bir anlatış tarzı vardır buna üslup denir.
Aynı konuda birçok konuşma yapılabilir, hatta bu konulara ortak duygu ve düşünceler de ortaya konulabilir; ama bu konuşmaları birbirinden farklı kılan şey yazarlann konuyu “nasıl anlattıkları”dır, yani üsluplarıdır.
Konuşmacının üslubu “sade”, “süslü” ya da “sade ve süslü üslubun karışımı” biçiminde olabilir.
Sade üslupta hatip aşağıdaki parçada olduğu gibi açık, anlaşılır, süssüz bir anlatım tarzıyla hitap eder:
“Yaşamımızın pek de farkında olmadığımız bir niteliğidir “tutarlılık”. “Yaşamda tutarlılık” kendiyle çelişmeden, düşünceleriyle, duygularıyla, yaşamak istedikleriyle bütünlük içinde yaşamaktır. Ancak, “yaşamda tutarlılık”, kazanılması da korunması da zor bir niteliktir. Çünkü yaşam koşulları zaman zaman öylesine zorlar ki kişi tutarlılığını koruyamaz, iç çelişkiler yaşar ve acılar çeker. Ama “tutarlı bir yaşam”m ödülü büyüktür: Huzur ve mutluluk.”
Süslü üslupta hatip, aşağıdaki örnekte olduğu gibi süslü, sanatlı, yüksek, görkemli bir anlatımla hitap eder:
“Güneşin ilk ışıkları, arkası görünen bulutu delip gökte parladı, sonra yavaş yavaş her yere yayıldı. Koyu sis, çukurlarda harelenmeye, çiy damlalan yeşilliğin üzerinde ışıl ışıl oynamaya başladı. Ağaran saydam bulutlar mavi gökte şuraya buraya dağıldı. Kuşlar, ormanın sık yerlerine uçuştular, sanki yok olmaktan zor kurtulmuşlar gibi mutlulukla cıvıldaştılar. Semiz yapraklar sevinçli bir durgunluk içinde dallarında fısıldaşmaya başladılar. Ayakta kalan ağaçların tepeleri yerde yatan ölü ağacın üzerinde saygıyla, usuldan usula salındılar.”
Karışık üslupta ise hatip aşağıdaki parçada olduğu gibi hem sade hem de süslü üslubu bir arada kullanarak hitap eder:
“Kendi şiirinin altını çizmek, görünür, bilinir hâle getirmek için verilen çaba, yani bir üslup tutarlılığı başka bir şeydir, kendime özgü olacağım diye hep aynı şeyleri yazıyor olmak başka. Böyle yapmakla, başlardaki parıltısını kendi eliyle söndürmüş olur şair. Kendi şiirimi yazacağım diye bildik temalara gereğinden fazla yüklenmek ay’ı kırpıp yıldız yapmaya benzer biraz da. ”