11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Osmanlı Devletinde Eğitim ve Bilim Cevapları

11. Sınıf Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Meb Yayınları 5. Ünite Türklerde Eğitim ve Bilim Sayfa 181, 182, 183, 184, 185, 186, 187, 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194 Osmanlı Devletinde Eğitim ve Bilim  Etkinlik Soruları ve Cevapları

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Osmanlı Devletinde Eğitim ve Bilim Cevapları

Osmanlı Devletinde Eğitim ve Bilim

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 181 Cevabı

1. Eğitimin hayatınızdaki yeri hakkında neler söyleyebilirsiniz?

• Cevap:

Eğitim insanların en temel hakkı olarak kamusal bir alanda devletin yardımıyla ve desteğiyle gerçekleşmektedir. Eğitimin, insanları hayata hazırladığı ve alıştırdığı da bilinmektedir. Eğitim sayesinde insanlar yeteneklerinin farkına vararak meslek edinme yolunda önemli bir araç olarak kabul edilmektedir. Eğitim insanların hayatının her alanında bulunmaktadır. Eğitimin özellikle bebeklik, çocukluk ve gençlik döneminde önemli olması yetişkinlik döneminde hayata atılmayı kolaylaştıran bir etken olmaktadır. Eğitim her alanda ve her konuda yapılabilir. Kişilerin yeteneklerinin ortaya çıkması da buna bağlı olarak gerçekleşmektedir. Eğitim olmadan insanların belli bir kültür seviyelerine ulaşmaları oldukça zordur. Bu nedenle eğitim çok önemlidir.

2. Devletlerin gelişmesinde bilimin ne gibi katkıları vardır?

• Cevap:

Bilim ve teknoloji devletlerin gerek savunma gerek sağlık ve eğitim alanında gelişme ve kalkınma göstermesi gerekir. Bilim ve teknoloji devletlerin güçlenmesi ve toplumsal refahın oluşması için de gereklidir. Bu nedenle devletlerin bilim ve teknolojiye yatırım yapması ve gerekli tesislerin kurulması için teşvik gerçekleştirilmesi gerekir. Özellikle sanayi alanında bilimin teşvik edilmesi ve yaygınlaştırılması gerekir.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 183 Cevabı

Fatih Sultan Mehmet, kendi yaptırdığı Sahn-ı Seman Medresesi’nde eğitim öğre tim işleriyle meşgul olabilmek için kendisine bir oda verilmesini talep etti. Bu medresede eğitim veren öğretmenler, Fatih’in bu isteğini değerlendirmek amacıyla toplantı yaptılar.
Yapılan görüşmeler sonrasında, Fatih’in bu medresede öğrenci ya da öğretmen olarak görev yapmadığı için kendisine oda tahsis edilmesi uygun görülmedi. Ancak müderrisler önünde yapılan sınavda başarılı olursa kendisine bir oda tahsis edilmesi kararlaştırıldı.

Yukarıdaki metne göre Osmanlı Devleti’nin eğitim kuramlarında görev alma kriterleri (ölçütleri) hakkında neler söyleyebilirsiniz?

• Cevap:

Eğitim kurumlarında görev alabilmek için belli bir eğitimden geçmek ve sınavları vermek gerekiyordu. Örneğin müderris olmak için, Osmanlı medrese teskilatında “Hariç” ve “Dahil” derslerini gören talebe, Sahn-i Seman veya Süleymaniye seviyelerindeki eğitim ve öğretimden sonra mezun olur. Yani, icazet alır. Bu, onun müderrislik yapabileceğini gösteren bir diplomadır. Bu eğitimleri veremeyen kişi eğitim kurumlarında görev yapamazdı.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 184 Cevabı

Enderun mektebinin sarayın iç kısmında yer almasının sebebi neler olabilir?

• Cevap:

Enderun Mektebi, saray içi okulu olarak sadece sarayda görevli olacak kişilerin yetiştirilmesi için faaliyet göstermektedir. Enderun Mektebi, II. Murad dönemi yeniliklerinden olarak hayata geçmiştir. II. Abdülhamid döneminin sonuna kadar devam etmiştir. 1908 yılında ise Enderun Mektebi hizmetleri tamamen durmuştur. Devşirme olarak toplanan talebelerin saray hizmetinde kullanılması ve İslam’ın öğretilmesi ve kültürün kazanılmasıyla dini eğitim alanlarında da kullanılması söz konusu olmuştur. Enderun Mektebi’nin sarayın iç kısmında yer almasının nedeni mektep talebelerinin sadece saray hizmetinde görev alması nedeniyledir. Böylece saraya özel bir eğitim anlayış ve prensibinin oluşması sağlanmıştır.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 185 Cevabı

Örgün eğitim kurumları ile yaygın eğitim kurumları arasındaki farkları örnek vererek açıklayınız.

• Cevap:

Örgün Eğitim: Birbiri ardına aşamalardan oluşan eğitimdir. Bir aşamayı tamamlamadan diğer aşamaya geçemezsiniz. Örneğin; ilk okulu bitirmeden ortaokula geçemezsiniz.

➜ Örgün eğitim kurumları belli yaş gruplarına yöneliktir.
➜ Yaş bellidir.
➜ Kademeler ön koşuldur.
➜ Milli Eğitimin temel amaçları vardır.
➜ Okul öncesi, ilköğretim, ortaöğretim, yükseköğretim, açıköğretim, uzaktan öğretim vs.

Yaygın eğitimde birbirini takip eden aşamalar yoktur. Yani bir eğitimi almak için bir önceki eğitimi almnıza gerek yoktur.

➜ Yaygın eğitimde yaş sınırlaması yoktur.
➜ Belli bir yaş yoktur.
➜ Kademe ve ön koşulluk yoktur.
➜ Bireyin amaçları vardır.
➜ Halk eğitimi, dershaneler, özel kurslar, hizmet içi eğitim kursları vs.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 187 Cevabı

Hastalıkların insanlarda teker teker meydana geldiğini sanmak hatadır. Hastalık, insandan insana bulaşmak suretiyle geçer. Bu bulaşma ise gözle görülemeyecek kadar küçük, fakat canlı tohumlar vasıtasıyla olur.” Akşemseddin’in yukarıdaki metinde bahsettiği canlı tohum teorisi ne olabilir?

• Cevap: Akşemseddin’in bahsettiği canlı tohumu teorisi Mikrop‘tur. Akşemseddin hastalıklara sebep olan ve hastadan hastaya bulaşmasına sebep olan şeyin MİKROP olduğunu keşfetmiştir.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 188 Cevabı

Akşemseddin, Piri Reis, Kadızade-i Rumi, Sabuncuoğlu Şerafeddin, Takiyüddin, Lagari Hasan Çelebi

Yukarıdaki bilim insanlarının adlarını, yaptıkları çalışmaları dikkate alarak uygun olan kutucukların altına yazınız.

• Cevap:

➜ Deneysel farmokoloji çalışmaları yapan bilim insanıdır. Sabuncuoğlu Şerafeddin 
➜ Birçok alanda eser yazıp gökyüzü incelemeleri ile tanınan bilim insanıdır. Takiyüddin
➜ Görülmeyen canlıların insanları hasta ettiği teorisini geliştiren bilim insanıdır. Akşemseddin
➜ Çizdiği Dünya haritası ile ün kazanmış bilim insanıdır. Piri Reis 
➜ Yaptığı roketler ile tarihe geçen bilim insanıdır Lagari Hasan Çelebi
➜ Matematik ve fizik kurallarını gökbiliminde uygulayan bilim insanıdır. Kadızâde-i Rûmî 

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 190 Cevabı

Osmanlı Devleti, Tanzimat Dönemi’nde eğitim alanında neden daha çok Batı’yı örnek almaya başlamıştır? Açıklayınız.

• Cevap: Osmanlı Devleti’nin Tanzimat ile birlikte eğitim alanında batı tarzı bir anlayış ve prensip benimsemesinin nedeni batıda fen bilimlerinin gelişmiş ve teknik terakkinin oldukça yüksek olmasıdır. Bu nedenle teknik gelişmeleri yakından takip etmek ve talebe yetiştirerek kalifiye elemana sahip olmak için bu yolun takip edildiği tarihçiler tarafından söylenmektedir.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 191 Cevabı

Tanzimat Dönemi’nde açılan kız öğretmen okullarının ne gibi faydaları olmuştur?

• Cevap:

➜ Kız rüşdiyeleri ve kız sıbyan mekteplerine bayan öğretmenler yetiştirerek bu okulların çoğalmasına ve dolayısıyla giderek artan sayıda kızın okumasına katkıda bulunmuştur.
➜ İnas Darülfünûnu’nun  gibi daha yüksek seviyede eğitim veren okullarının öğrenci kaynağını oluşturmuştur.
➜ Cumhuriyet Döneminde kadınlarla ilgili devrimlerin başarısında bu okullarda okuyan kadınların büyük katkısı olmuştur.
➜ Ülke kadınlarının bilgili, aydın bir kitle olarak gelişmesini sağlamıştır.
➜ Devlet memurluğuna kadın memurların girmesini sağlamıştır.
➜ Kadınların modern batı kültürünü tanımlarını sağlamıştır.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 193 Cevabı

II. Abdülhamit Dönemi’nde açılıp Cumhuriyet Dönemi’nde de devam eden okulların isimlerini yazınız.

• Cevap:

➜ Sanayi-i Nefise Mektebi (Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi),
➜ Yıldız Teknik Üniversitesi,
➜ Darülmuallimin Mektebi (Çapa Fen Lisesi),
➜ Halkalı Ziraat ve Baytar Mektebi (Özel Üniversite)
➜ Leyli Tüccar Kaptan Mektebi (İstanbul Teknik Üniversitesi Denizcilik Fakültesi)
➜ “Hendese-i Mülkiye Mektebi” (İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi)
➜  Hamidiye Ticaret Mekteb-i Âlisi (Marmara Üniversitesi)
➜ Mekteb-i Aşîret-i Hümâyun
➜ Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
➜ Mühendis Mekteb-i Âlîsi (İstanbul Teknik Üniversitesi)
➜ Mekteb-i Hukuk-i Sultani (İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi)
➜ Gülhane Tababet Tatbikatı Mektebi (Ankara Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi)

Azınlık okulları, Fransız İhtilali’ne kadar eğitim işleri ile uğraşırken Fransız İhtilalinden sonra neden farklı çalışmalara yönelmiştir?

• Cevap: Osmanlı Devletini parçalamak isteyen ülkelerin kışkırtmaları ve milliyetçilik akımlarının etkisi kendi bağımsız ülkelerini kurmak amacıyla azınlık okulları Osmanlı Devleti aleyhine çalışan kurumlar haline gelmiştir. Dünyada milliyetçilik hareketlerinin başlaması üzerine, azınlıkların açtığı Rum, Ermeni ve Yahudi okulları da milliyetçilik fikrinin yayılmaya başladığı kurumlara dönüşmüş, bu okullarda bağımsızlık propagandaları yapılmıştır.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 194 Cevabı

Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde, Osmanlı topraklarındaki yabancı okul sayısında artış olmasının sebepleri nelerdir? Yazınız.

• Cevap:

➜ Azınlık okullarının misyonerlik faaliyetleri kapsamında dış ülkeler tarafından siyasi amaçlı desteklenmesi.
➜ Azınlık okullarının açılmasına izin veren denetimlerin yetersiz olması.
➜ 1856 Islahat Fermanı ile gayrimüslimlere okul açma ve geliştirme izni verilmesi.
➜ Yabancı devletlerin, kendilerini bağlayıcı bir nizamname olmadığı için kapitülasyonlara dayanarak kolaylıkla okul açabilmeleri.
➜ Osmanlı eğitim-öğretim kurumlarının ihtiyaca cevap veremez duruma gelmesi.
➜ Yabancı ve azınlık okullarındaki eğitim kalitesinin daha iyi olması Müslüman ailelerin bile çocuklarını bu okullara göndermek için yarışır hale gelmesi.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Cevapları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.