11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Osmanlı Devletinde Ekonomi Cevapları

11. Sınıf Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Meb Yayınları 4. Ünite Türklerde Ekonomi Sayfa 142, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 150, 151, 152, 153, 154, 155, 156 Osmanlı Devletinde Ekonomi Etkinlik Soruları ve Cevapları

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Osmanlı Devletinde Ekonomi Cevapları

Osmanlı Devletinde Ekonomi

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 142 Cevabı

1. Ticarette ulaşım neden önemlidir? Düşüncelerinizi söyleyiniz.

• Cevap:

➜ Ticari mallar ulaşım ile götürülür.
➜ Ulaşım ticari malın hızlı ve güvenli bir şekilde ulaştırılmasını sağlar.
➜ Ulaşım ülkelerin ticaretine olumlu katkı sağlar.
➜ Ulaşım yolu ticaretin hangi ülkelerden geçeceğini belirler.
➜ Ulaşım ulaşım araçlarının belirlenmesinde etkili olur.
➜ Ulaşım yolu ülkeleri ve şehirleri birbirine bağlar. Bu yüzden ticarette ulaşım önemlidir.

2. Ekonomik bağımsızlık kavramından ne anlıyorsunuz?

• Cevap: Ekonomik bağımsızlık, başka ülkelerin ekonomilerine ihtiyaç duymadan ihtiyacı olan üretimi ve yatırımları yapabilmek, ekonomi üzerinden siyasi yaptırımlara maruz kalmamak, ülke yönetimi ve ilişkilerini ekonomik baskılarla şekillendirmemek, ihtiyacı olan doğal kaynaklara sahip olmak veya kendi imkanları ile alabilmek, başka ülkelerin maddi yardımlarına ihtiyaç duymamaktır.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 144 Cevabı

Kanunnâme-i İhtisab-ı Bursa (Bursa İhtisap Kanunnâmesi)

Pideciler ve bilirkişiler çağrılıp eski narhları soruldu. Pidelerin eskiden beri ekmek ağırlığına göre yüz elli dirhem eksik üretildiği öğrenildi. Ancak pide ununun ekmek unundan daha saf olması, ince elekle elenmesi, üzerinde yeteri kadar haşhaş bulunması ve gevrek pişirilmesi şart koşulmuştu. Yağlı pide normal pidenin yarısı olurdu. Yağlı pidenin bir kilesine bir okka tatlı yağ konularak, üstüne haşhaş ekilmesi ve arı undan işlenmesi gerekirdi. Yapılan kontrollerde bu standartlara uyulmadığı görüldü. Bunun sebebi olarak, pidecilerden dört beş yıldır rüşvet alındığı ve bu nedenle pidecilerin kontrol edilmediği ortaya çıktı. “Bundan böyle eski narh uygulansın.” denildi.

Bir belediye kanunundan alınan bu bilgiler ışığında, Osmanlı Devleti’nin vatandaşın günlük yaşayışı ve geçimi ile yakından ilgilenmesinin nedeni hakkındaki düşüncelerinizi yazınız.

• Cevap:

➜ Toplumda hak ve adaleti düzenlemek, devamını sağlamak.
➜ Haksız kazançları ve yozlaşmayı önlemek.
➜ Ekonominin temeli olan ticaretin bozulmasını önlemek.
➜ Halkın devlete olan güveni sağlamak.
➜ Ekonomik sistemin devamını sağlamaktır.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 145 Cevabı

Kanunnâme-i İhtisab-ı Bursa (Bursa İhtisap Kanunnâmesi)

“Hamallar nalsız at kullanmayıp, dağ yükünün iki yükünden fazlasını hayvana yüklemeyeler. Eskiden katırla gelen odunun uzunluğu üç karış, deve ile gelenin altı karış olurdu. Dağdan nasıl yükletilirse şehre o hâlde gelirdi. Şimdi bu odunlar bölünüp kısa kesilmeye başlanmıştır. Bu usul yasaklanıp önceki kanuna uyulması kararlaştırıldı.”

Yukarıdaki metni inceleyerek Osmanlı Devleti’nin en küçük taşımacılığa kadar, ticaretle ilgili kanunlar çıkartmasının ticari faliyetlere ne gibi etkisi olmuştur? Açıklayınız.

• Cevap: Ticarete standart kurallar getirmek, ticaretin ve ekonomik sistemin kalıcılığını ve sürekliliğini sağlamak, haksız kazançları önlemek, tüketicinin haklarını korumaktır.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 147 Cevabı

Zanaatkâr İle İlgili Kanun Metni

“Nalbantlar, yirmi beş yıldan beri bir atı altı, katırı beş, merkebi de dört veya üç akçeye nallarlarmış. Araştırılınca kanunlarının bu şekilde olduğu görüldü. Bu kanuna göre hayvanların ayağı sakatlansa, hayvan iyileşinceye kadar bakımını nalbant yapar, yemini hayvan sahibi verirmiş. Bu hususlar yeni narh olarak da kabul edildi.”

Bursa İhtisap Kanunnâmesi’nde bir zanaatkâr ile ilgili yer alan bu kanun maddesinden ne gibi çıkarımlarda bulunabilirsiniz?

• Cevap:

➜ Esnaf hizmetlerinin karşılığı olan fiyatların kanunlarla düzenlendiği.
➜ Esnafın verdiği hizmetten kaynaklanan bir kusur olduğunda bunu esnafın karşılayacağının kanunlarla güvence altına aldığı.
➜ Tüketicinin haklarının korunduğu çıkarımlarında bulunabiliriz.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 149 Cevabı

Tımar Sistemi’nin askerî önemini kaybetmesinin doğurduğu sonuçlar nelerdir?

• Cevap:

➜ Ordunun en kalabalık bölümünü oluşturan tımarlı sipahilerin devlete olan masrafları arttı.
➜ Tımar sistemi ile oluşturulan Eyalet askerleri azaldı, bir çoğu görevini bıraktı şehirlere göç etti.
➜ Eyalet Askerleri, Kapıkulu Askerlerine denge oluşturmaktaydı. Eyalet Askerleri kalkınca Kapıkulu Askerleri ön plana çıktı. İsyanların önü açıldı.
➜ Devlet asker yetiştirmek için masraf yapmaya başladı.
➜ Orduya düzenli olarak asker yetiştirilemedi.
➜ Savaş zamanında hazırda asker bulundurulamadı.
➜ Merkezden uzak bölgelerin güvenliği korunamadı.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 150 Cevabı

Para vakıflarının ilki Fatih Sultan Mehmet tarafından kurulmuştur. Fatih Sultan Mehmet, geliri Yeniçeri Ocakları’na verilen etlerin temin edilmesinde kullanılmak üzere 24 bin altın vakfetmiştir. 1456-1551 yılları arasında kurulmuş 1161 para vakfı (vakıf-bankalar) vardı. Kanuni Sultan Süleyman da kendisinden önceki bu tür para vakıflarını bir araya getirerek 698 bin akçelik bir vakıf yaptırmıştır. Bu vakfın gelirleri, İstanbul kasaplarına sermaye olarak verilmiştir.

Yukarıdaki metinde bahsedilen vakıfların Osmanlıdaki esnaflara ne gibi faydaları olmuş olabilir.

• Cevap:

➜ Esnaf, acil para ve yatırım için gerekli sermaye ihtiyaçlarını bu para vakıfları sayesinde karşılamıştır.
➜ Esnaf bu vakıflardan aldığı paralarla üretim ve yatırımın artmasını sağlamıştır. Bu da ülke ekonomisine fayda sağlamıştır.
➜ Kullanılmaya hazır, fakat atıl bekleyen sermayenin esnaflarla buluşmasını, esnafa aktarılmasını sağlamıştır.
➜ Esnafın uzun süre beklemeden yatırımlar yapabilmesini sağlamıştır.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 152 Cevabı

Osmanlı Devleti’nin ithalat ve ihracat verileri ile dengelerini yandaki Grafik 4.1 ’den hareketle inceleyiniz.

1. Grafiğe göre Osmanlı ekonomisinin seyri ile ilgili neler söyleyebilirsiniz?

• Cevap: Osmanlı Devleti ekonomisi yıllar geçtikçe kötüye gitmiş. İthalat ihracat dengesi sağlanmadığı için büyük ticaret açıkları olmuştur.

2. İthalatın en yüksek olduğu dönem hangi yıllar arasındadır?

• Cevap: 1910-1915 yılları arasındadır.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 153 Cevabı

Osmanlı Devleti XVII. yüzyılda ekonomisi ile ilgili gidişat konusunda Koçi Bey’e neden bir rapor hazırlatma gereği duymuştur?

• Cevap:

Osmanlı Devleti ekonomisinin kötüye gidişinin nedenlerini ve bunların tedavi etme yöntemlerinin tespiti için Koçi Bey’e bir rapor hazırlatma gereği duyulmuştur.
Koçi Bey risalesinde, Osmanlı’nın ihtişamlı devrinden çıkıp zayıflamasının nedenleri araştırmış ve alınması gerekli önlemleri belirtmiştir.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 154 Cevabı

Osmanlı Devleti’nin ekonomik anlayışında Merkantilizm ve Makyavelizm neden yer bulamamıştır? Açıklayınız.

• Cevap:

➜ Bu iki sistemin devletin zenginliği ve gücünü ön planda tutması, ithalatı kısması, rekabete önem vermesi etkili iken.
➜ Osmanlı Devleti ekonomi anlayışında insanların ihtiyaçlarının karşılanması esas alınmış, piyasada bol, ucuz ve kaliteli mal bulundurulmasına çalışılmış, ticarette halkın refahı gözetilmiş, ithalat özendirilmiştir.
➜ Osmanlı Devletinin ekonomik anlayışında rekabet yerine işbirliğine önem vermesi de bu iki sistemin yer bulamamasının nedenlerindendir.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 155 Cevabı

Osmanlı Ekonomisi Çözülme Sürecinde

“Osmanlı’nın sayısı o kadar fazla olan ve yalnız mahallî tüketimi karşılamakla kalmayıp bütün Doğu’ya ve Avrupa’nın birçok yerlerine ihracat yapan imâlathaneleri, şimdi ya hiç mevcut değil ya da tam bir çöküntü içindedir. Gerçi önceki asırlardan devreden sanayinin belli bazı kalıntıları vardır. Kunduracılık, terzilik ve fırıncılık gibi bazı dallar hariç tutulursa geri kalan sanayi faaliyetleri Osmanlı ekonomisinde önemli yer tutmamakta, Avrupa’nın sanayi kapitalizmi Osmanlı ekonomisine giderek artan bir şekilde nüfuz etmektedir.
Osmanlı’nın hükümet merkezi ile çevresi dokumacı, kalaycı ve bakırcı gibi el ile yapılan işlerle geçinen insanlarla doludur.

Yukarıda anlatılanları da göz önünde bulundurarak, Osmanlı ekonomisinin niçin zor duruma düştüğü hakkındaki düşüncelerinizi yazınız.

• Cevap:

➜ Osmanlı Devleti’nin yerli üretimi desteklememesi.
➜ İthalatı teşvik etmesi.
➜ Avrupa’nın sanayide ilerlemesi, Osmanlı Devletinin sanayide geri kalması ekonomisinin zor duruma düşmesinde etkili olmuştur.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Sayfa 156 Cevabı

Osmanlı Devleti’nin borçlu olduğu ülkeler ve borçların oranı, yandaki grafikte (Grafik 4.2) ifade edildiği gibiydi.

Bu grafikten hareketle, Lozan Antlaşması’nda borçlarla ilgili sorunların en çok hangi ülke ile yaşanmış olabileceğini ve bu sorunların sebebinin ne olabileceği hakkındaki düşüncelerinizi yazınız.

• Cevap: Lozan Antlaşmasında borçlarla ilgili en çok Fransa ile sorunlar yaşanmıştır. Bu sorunlar şunlardır;

➜ Borçların sadece Osmanlı Devletine ait olmadığı ve Osmanlı Devletinden ayrılan ülkelerinde borçları ödemesi ve borçların taksimi sorunu.
➜ Borcun hangi para ile ödeneceği sorunu. Karşı taraf altın veya sterlin isterken, Türk parası ve Fransız frangı olarak ödemeyi teklif ettik.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi Ders Kitabı Cevapları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.