Ağız Kokusu Nedir

Ağız kokusuna tıp dilinde halitozis denir. Ağız kokusu hastalık değildir, hastalık belirtisidir. Ağız içinde çok sayıda, bakteri dediğimiz mikroorganizmalar bulunmaktadır. Bu bakteriler ağızda kalan yiyecek artıklarını parçalarlar. Bu parçalanma sonucu sülfür bileşikleri açığa çıkar. Kokuya neden olan, bu sülfür bileşikleridir. Ağız ve diş temizliğine yeterli önem vermeyen kişilerde sülfür bileşikleri daha çok olacağından, kötü koku ortaya çıkar. Sabahları ağız kokusu olmasının nedeni gece boyunca ağız içinde tükürük miktarının azalması ve bakterilerin sayısının artmasıdır. Soğan, sarımsak gibi zaten sülfür içeren gıdalar da ağız kokusu nedenidir. Et, süt, peynir gibi besinlerde yüksek oranda protein içerdikleri için ağız kokusuna neden olurlar. Alkollü içecekler, uzun süreli açlık, oruç tutulması tükürük miktarını azaltarak kokuya neden olur. Stres, uzun süreli açlık, âdet dönemi, endişe, sigara, alkol ile turp ve lahana gibi uçucu maddeler içeren gıdalar ağız kokusuna neden olabilir. “Peki Ağız Kokusu Nedir” cevabını ayrıntılı bir şekilde bakalım.

Hastalar ağız kokusu nedeniyle daha çok diş hekimine başvurmaktadır. Ağız kokusunun en sık nedeni ağız ve diş hastalıklarıdır. Kötü ağız hijyeni, diş çürükleri, diş eti hastalıkları, ağız kuruluğu, ağız içinde mantar enfeksiyonu, ağız ve yutak bölgesinde tümör olması nefesin kötü kokmasına sebep olur. Ağız dışı nedenler; bademcik iltihabı, sinüzit, reflü, bronşit, karaciğer yetmezliği, böbrek yetmezliği, diyabet ve kullanılan bazı ilaçlar ağız kokusuna neden olabilir.

Ağız Kokusu Belirtileri 

Nefesin kötü kokmasına neden olan hastalık belirtileri eşlik eder. Şeker hastalığında aseton kokusu, karaciğer yetmezliğinde amonyak kokusu olur. Ağız kokusu psikolojik problemlere neden olmaktadır. Kişiler kendini diğer insanlardan uzak tutar. Bazen de kişi ağız kokusunun farkına varmayabilir ancak yakınlarının uyarısı ile doktora gider. Ağız kokusu çeken birçok kişi, hangi doktora başvuracaklarını bilmemektedir. Öncelikle başka hastalık belirtisi yoksa diş hekimi ve KBB hekimine başvurmalıdır.

Ağız Kokusu Tedavisi

“Ağız Kokusu Tedavisi” hakkında bilgi verelim. Öncelikle dişlerin düzenli fırçalanması, diş ipi kullanılması tavsiye edilir. Dil yüzeyi pürtüklü olduğu için bakteri barındırmaya müsaittir. Bu nedenle dil, dil temizleyicilerle temizlenmelidir. Uykudan önce gargara yapılabilir. Dengeli beslenme, yeterli sıvı alımı sağlanmalıdır. Ağız kokusu başka hastalık kaynaklı ise tedavi de ana hastalığa göre düzenlenir.

Ağız Kokusu Uygulanacak Diyet

Gece uyanıldığı zaman ağzı çalkalayıp içmek için başucunda su bulundurulması, oda havasının kuru olmaması (gerekirse soğuk su buharı ile nemlendirilebilir), sigara, alkol ve asitli içeceklerden (kola, gazoz, kahve) uzak durulması yararlıdır. Gün içinde bol su tüketilmelidir. Sakız çiğnenmesi, rezene tohumu, tarçın kabuğu, karanfil ve maydanoz çiğnenmesi yararlı olur. Zerdeçal da ağız kokusuna neden olabileceği için kısıtlanmalıdır.

Probiyotik bakteriler vücudun sağlıklı florasının dengede tutulmasını sağlar. Yoğurt ve kefir gibi probiyotikten zengin gıdalar günde bir su bardağı yarım yağlı veya yağsız olarak tüketilmelidir.

Isırılarak yenen liften zengin havuç, kereviz ve elma gibi gıdalar dişlerde plak oluşumunu azaltarak nefesin daha ferah olmasını sağlar. Günde her birinden mevsiminden yarım-birer tane tüketilebilir.

Çinko eksikliği bağışıklık sisteminin bozulmasına ve ağızdaki zararlı bakterilerin çoğalmasına neden olabilir. Beslenme bozukluğu olanlarda günde 15 mg çinko desteğinin alınması veya çinkodan zengin bir avuç kabak çekirdeği tüketilmesi yararlı olabilir.

Ağız Kokusu Yapılması Gerekenler

Ağız ve diş sağlığına dikkat edilmesi, dil temizliğinin yapılması yararlıdır. Dil temizliği için özel olarak tasarlanmış mekanik cihazlar dilin gerisinde biriken ve kokuya neden olan tabakanın temizlenmesinde çok yararlıdır. Diş ipinin kullanılması da diş aralarında biriken gıda artıklarının çürüme ve koku yapmasına engel olur. Ağız çalkalama sularının kullanılması da yararlı olabilir. Sülfürden zengin et, balık ve süt ürünü tüketiminden sonra ağzın temizlenmesi ağız kokusuna neden olan bakterilerin besin kaynağını ortadan kaldırır.

Sistein içeren ağız temizleyicisi kullananlarda, ağızda kötü kokuya neden olan sülfür gazı oluşumu artmaktadır. Ağız ürünlerinde sistein içerenler kullanılmamalıdır.

Ağız Kokusu Önerilen Besin Takviyeleri

• Klorofil: Yeşil bitkilerin bir bileşenidir. 1 çay kaşığı sıvı veya 1 -2 adet klorofil içeren kapsül yemeklerden sonra alınabilir. Klorofilin kokuyu nötralize etme özelliği bulunmaktadır.

• Probiyotikler: Yararlı bakteriler, kötü kokuya neden olan zararlı bakterilerin oluşumunu önlemeye yardımcı olabilir. Günde 1-2 adet probiyotik içeren kapsül almması önerilir.

• Koenzim Q10: Sağlıklı diş eti için önemli bir antioksidandır. Günde 50-200 mg dozda alınması önerilir.

• C vitamini: Sağlıklı dişler ve diş eti için esansiyel bir vitamindir. Özellikle diş eti rahatsızlığı olanlarda ve sigara içenlerde C vitamini eksikliği olabilir. Günde 250-500 mg C vitamini takviyesi önerilir.102 Diş eti hastalığı olanlar C vitamini takviyesine ilaveten folik asit içeren ağız çalkalama sularından yararlanabilir.

• Çinko: Ağızda oluşabilecek uçucu kükürtlü bileşiklerin yoğunluğunu azaltmaktadır. Çinko oksit içeren diş macunu ve ağız çalkalama sularından yararlanılır.

Ağız Kokusu Önerilen Bitkisel İçerikli Takviyeler 

• Maydanoz, kekik, nane, tarçın, kahve çekirdeği, karanfil, anason ve rezene meyveleri çiğnenmelidir. Timol ve ökaliptol içeren ağız çalkalama sularından yararlanılmalıdır. Antibakteriyel özellikleri nedeniyle çay ağacı uçucu yağı, nane, adaçayı ve mürrüsafi (Commiphora sp., myrrh) içeren çalkalama sıvıları ve diş macunları kullanılmalıdır.

• Dereotu: Tohumu çiğnendiği zaman ağız kokusunu giderir. Dereotu yağı gıdalara tat verilmesi için ve kimyon yerine deterjan, sabun gibi temizlik maddelerine koku vermek için kullanılır.

• Akşam yemeğinden ve sabah kahvaltıdan sonra yumuşak damağa yapıştırüan sakız ağacı reçinesi, ekinezya, lavanta ve adaçayı içeren yapışkan tablet ağız kokusunu belirgin derecede azaltmaktadır.

• %10 propilen glikol ve %1 tannin içeren yeşil çay ekstraktlı 100 ml ağız gargarası ağız kokusuna neden olan bakterileri yarı yarıya yok eder.

• Kekik ve okaliptüs: Uçucu yağlarından yarım bardak suya beşer damla konarak sabah ve akşam gargara yapılması, sülfür üreten bakterileri engelleyerek ağız kokusuna karşı fayda sağlar. Ticari olarak her ikisini de içeren ağız yıkama suları bulunmaktadır.

Ağız çalkalama veya gargara suyu:

• Papatya, mürrüsafi (myrrh), rezene, nane veya kekik uçucu yağından 1 damla, 1 bardak sıcak su içine hemen karıştırılır. Hazırlanan su ile ağız çalkalanır veya gargara yapılır.
• 3-4 adet karanfil çiçeği, 1 bardak su içinde ağzı kapalı olarak 5 dakika kaynatılır ve soğumaya bırakılır. İçine birkaç adet nane yaprağı eklenip süzülür. Gargara veya çalkalama suyu olarak kullanılır.