Sihr-i Helal Sanatı Nedir, Özellikleri ve Örnekler

SİHR-İ HELÂL

Sihr-i Helal Sanatı Nedir, Özellikleri ve Örnekler

Bir sözcük ya da söz öbeğini, hem ondan önceki sözlerin sonunda, hem de ondan sonraki sözlerin başında anlamlı olacak bir şekilde kullanma sanatıdır. Daha çok mısra sonlarında kullanılır. Bu sanata Cumhuriyet şairleri arasında Behçet Necâtigil’in şiirlerinde çokça rastlıyoruz.

********************

Samiri görse eğer nazm-ı füsûn-sâzların

Diye sehhâre ki var ise budur sihr-i helâl

Lâtifi

Osmanlı dönemi tezkirecilerinden şair Latifî, sihr-i helâl sanatını büyüyle ve şairleri de büyücüyle özdeşleştirir.

********************

Karalar giymiş melı-i tâban gibi ol serv-i nâz

Mûlk-i ejreııcin meğer kim lıûsn içinde şahıdır

Avnî

“Ol serv-i nâz” hem birinci mısranın sonunda hem de ikinci mısranııı başında kullanılarak beyit açıklanabilir.

********************

Süleyman ve sabit, hüthüt ve Belkıs

Söylerdi sorsaydık, geç git, bunlar

Necâtigil yok şimdi

Belki bir gün olmuştur.

Behçet Necâtigil, Bütün Şiirleri 111/102

“Belkıs” ve “‘bunlar” sözcükleri hem dizlerin sonunda hem de kendilerinden sonra gelen dizelerin başında kullanılarak şiir açıklanabilir.

Sonra gecelerde: Bu son olsun, son

Gönderme- -Engine yalvarırız.

Behçet Necâtigil, Bütün Şiirleri

“Son” sözcüğü hem birinci dizenin sonunda hem de ikinci dizenin başında kullanılarak şiir açıklanabilir.

********************

kıyımız uzak ve kuytuda ellerimiz sanki yok

ellerimiz yok ama senin ellerini bir tutsam

Turgut Uyar, Büyük Saat

Turgut Uyar, “yok” sözcüğünü hem birinci dizenin sonunda hem de ikinci dizenin başında anlamlı olacak bir şekilde kullanarak sihr-i helal sanatı yapar. Ayrıca ellerin varlığı ve yokluğu gündeme getirilerek tezat sanatı da yapılır.

********************

Ve yüzünü alıp çıktım. Öğleye doğruydu

Çıkrıkçılar yokuşuna yağmur yağıyordu

İlhan Berk, Aşıkane/29

İlhan Berk, “öğleye doğruydu” ifadesinin hem birinci dizenin sonunda, hem de ikinci dizenin başında anlamlı olacak şekilde kullanarak sihr-i helal sanatı yapar.

********************

Bir bulutçu martısız sularda yelken açıp

Düşlerle ulaştırır Adem’den Nuh’a seni.

Seyfettin Başçıllar, Unutulmasın

Seyfettin Başçıllar, “yelken açıp” ifadesini hem birinci dizenin sonunda, hem de ikinci dizenin başında anlamlı olacak şekilde kullanarak sihr-i helal sanatı yapar. Ayrıca Âdem ve Nuh peygamberle ilgili söylencelere de telmih vardır.

********************

Ben yine de yühsûnmedim kendi güzel yaşamdan

İşte artık gidiyorum, son kapıdan çıkış kaldı

Metin Altıok, Süveydâ

Metin Altıok, “yaşam”ı ayrılma durum ekiyle birinci dizenin sonunda ve ikinci dizenin başında anlamlı olacak şekilde kullanarak sihr-i helal sanatı yapar.